Gaziantep Su ve Kanalizasyon İdaresi (GASKİ) atık sulardan ayrıştırdığı çamuru kuruttuktan sonra yakan ve bunu enerjiye çeviren sistemi faaliyete geçirdi. Dünya Gazetesi'nin haberine göre, projenin maliyetinin 9 milyon TL olduğu, tamamen yerli makine üreticileri tarafından tamamlandığı bildirildi. GASKİ Genel Müdürü Fahreddin Uslusoy, kanalizasyon şebekesinde oluşan günlük 160 ton olan çamuru nasıl yok edebiliriz diyerek düşündüklerini ve daha sonra Avrupa'da birçok ülkede gördükleri sistemin aynısını Gaziantep'te de kurmak için çalışma başlattıklarını belirtti.
Uslusoy, "Yaptığımız araştırmalar neticesinde uygun gördüğümüz sistemi kurmak için düğmeye bastık. Avrupa'da daha önce bu sistemi kuran firmalarla görüştük. Bize verilen fiyatlar oldukça yüksekti. Fiyatların yüksekliği karşısında umudumuz biraz kırılmış olsa da araştırmalarımıza devam ettik. Açtığımız ihaleye yerli firmalarımız da büyük bir ilgi gösterdiler, bu bizi oldukça memnun etti. Çalışmayı yerli bir firma ile gerçekleştirerek 9 milyon TL gibi uygun bir rakama mal ettik" dedi.
GASKİ tarafında hayata geçirilen Arıtma Çamuru Termal Kurutma ve Yakma Tesisi'nin, proje fizibilite sürecinin yaklaşık 2 yıl sürdüğünü ifade eden Uslusoy, "Bu süreçte tüm prosesler incelenerek, en ekonomik ve işletilebilir proses tercih edilmiştir. Projenin kendi kendine yetebilir olması, kendi enerji ihtiyacını kendisi sağlaması, artı enerji kazanımı bu projenin seçiminde en önemli etkendir" ifadelerini kullandı.
Proje hakkında bilgiler veren Fahreddin Uslusoy şunları söyledi: "Projemiz; Merkez, Kızılhisar ve Oğuzeli Atıksu Arıtma Tesislerimizden çıkmakta olan yaklaşık 160 ton/gün kapasitedeki arıtma çamurlarını, termal yöntemle kurutma, yakma, sistemden enerji geri kazanımı ve çevreye zarar vermemesi için arıtma ekipmanlarından oluşmaktadır. 2011 yılında yaklaşık 9 milyon TL. bedelle sözleşmesi imzalanan tesisin yapım ve proje süreci 18 ayda tamamlandı. Yüklenici firma tarafından ihale bedeli dahilinde 2 yıl işletmesi yapılacak olan tesisin, işletme süreci başlamıştır. Tesislerimizden mevcutta 160 ton/gün arıtma çamuru çıkmakta, ancak Gaziantep bir sanayi şehri, hızla büyüyen bir şehir, aynı zamanda bölgenin lokomotif şehri, bölgede bu amaca yönelik başka tesis de yok. Bu nedenler göz önünde bulundurarak kapasitemizi 300 ton/gün olarak seçtik. Atıksu arıtma tesislerimizden halihazırda çıkmakta olan, yüzde 27 kuru madde oranına sahip yaklaşık günlük 160 ton kapasitedeki arıtma çamurlarını öncelikle kurutma fırınımıza almaktayız." Uslusoy, çamur yakılırken çevreye herhangi bir zarar vermediklerini kaydederek, "Yakma işleminde atmosfere zararlı bir şey vermeme konusunda çok hassasız. Projeye baktığımız zaman hem atığı bertaraf ederek çevreyi kirletmiyoruz hem de maliyetleri azaltarak ekonomik bir proje gerçekleştirmiş oluyoruz" dedi.
Geriye kalan kül de değerlendirilecek
Sistemden çıkan külleri 3 ayrı partikül boyutunda depolayarak, ileriki projelerimizden olan değerlendirme çalışmalarında kullanacaklarını belirten GASKİ Genel Müdürü Fahreddin Uslusoy, "Asfalt yapımından, çimentoya, plastik sandalye yapımına kadar bu ürünün birçok kullanım sahası bulunmakta. Bu ürünün değerlendirilmesi için fizibilite çalışmalarımız devam etmekte" bilgisini verdi. Saatte 1 kw enerji üretilecek Uslusoy, daha önce çamurun nakli için bize aylık maliyeti 170 bin TL civarındaydı. Bunun haricinde çamuru yaktırmak için çimento fabrikasına tonuna 100 dolar para ödeniyordu. Bugün bu para harcanmadığı gibi aynı zaman da elektrikte üretmeye başladık" ifadelerini kullandı. Çamurun yanması ile elde edilecek olan enerji ile, arıtma tesisinin enerji ihtiyacının büyük kısmını karşılayacaklarını açıklayan Uslusoy şöyle devam etti: "Bu projenin devamında yapacağımız enerji santraliyle yaklaşık 500-1000 kw/saat enerji üretmeyi planlamaktayız. Böylelikle arıtma tesisimizin enerji ihtiyacının büyük bir kısmını halen çalışmakta olan kojenerasyon (bileşik ısı ve güç üretimi) ünitemizle birlikte kendimiz üretmiş olacağız."
"Bu tür çalışmaların başta ekipmanları olmak üzere devlet tarafından desteklenmeli" diyen GASKİ Genel Müdürü Fahreddin Uslusoy, bu çalışmalarla ülke içerisinde de yeni bir sektörün doğduğunu kaydetti. Arıtıldıktan sonra dereye verilen sudan da faydalanmak için mini HES projeleri olduğundan bahseden Uslusoy, mayıs ayı içerisinde HES projesinin tekliflerini de alarak 18 ayda bitirmeyi ve artık faaliyete geçmeyi planladıklarını belirtti. Uslusoy, Türkiye'de HES projelerinde maliyetlerin 1Mw. üretim için ortalama olarak 1 milyon dolar civarında olduğunu da sözlerine ekledi.