Kapalıçarşı’nın Çatısında Bakımsızlıktan Otlar Büyüdü

Tarihi Kapalıçarşı’nın çatısını otlar bürümeye başladı. Klimalar ve kırık kiremitlerle çirkin görüntü oluşturan çatı, kışın yağmur ile akıntı yapıyor. Anıtlar Yüksek Kurulu’nun izni olmadan çarşıya tadilat yapılamaması işleri aksatıyor.

Osmanlı'dan günümüze kadar Türk ekonomisinde önemli bir yere sahip olan tarihi Kapalıçarşı, bakımsızlıktan çürüyor. Anıtlar Yüksek Kurulu'nun izni olmadan tarihî çarşıya bir çivi dahi çakmak yasak. Gerekli izinlerin alınabilmesi için 3 ayı aşkın bir süre beklemek gerekiyor. Anıtlar Yüksek Kurulu izninin ardından Büyükşehir Belediyesi ve yerel yönetimlerin devreye girmesi gerekiyor. Bu sebeple tarihî çarşıda hiçbir tadilat yapılamıyor.

Günde yaklaşık 500 bin kişinin ziyaret ettiği çarşının harabeye dönmüş damında otlar bitmeye başladı. Günden güne uzayan otlar ile ağır su depoları çarşı için büyük tehlike arz ediyor. Çarşı esnafı, yağmurlu havalarda tarihî çarşının çatısının aktığını söylüyor. Esnaf, her dönem söz verilip de bir türlü yerine getirilmeyen vaatlerden dolayı kızgın. İSKİ ve Telekom gibi altyapı hizmeti veren kurumların çalışmaları nedeniyle sokaklarında bozuk satıhlar oluşmuş. Yağan yağmurlardan dolayı kolonlarında yer yer çatlamalar ve boyasında da dökülmeler gözleniyor. Binanın çatısında sağlam briket, yok denecek kadar az. Tarihî çarşının etrafında ise zamanla birçok kaçak yapı yükselmiş. Kaçak binalar, yapının tarihî dokusuna zarar verdiği gibi çarşıyla bitişik oldukları için hırsızlık olaylarına da zemin hazırlıyor. Çatıdaki kırık kiremitler, nereden geldiği belli olmayan çöpler ve rastgele serpilmiş klimalar, binanın tarihî dokusuna zarar veriyor. Kapalıçarşı Derneği yetkililerinin açıklamasına göre yapının çatısı en son 1980'lerde değiştirilmiş. Tadilatta dama atılan beton, şimdi çatı için ağır bir yük olmaktan başka bir işe yaramıyor. Yetkililer, “Çatının değişmesi için talepte bulunduk. İki senede kararı ancak çıkar.” diyor. İşyerlerinin klimalarını değiştirmeye gelen servisler, boş gaz tüplerini ve atıl malzemelerini tarihî çarşının çatısında bırakmaktan çekinmiyor.

Çarşıda son 2 ayda 100'ün üzerinde hırsızlık olayının yaşandığını belirten Dernek Başkanı Dr. Hasan Fırat, “Ciddi güvenlik problemleri yaşıyoruz. 35 seneden beri hiç hırsızlık yaşanmamıştı. Geçen hafta Bedesten'de 3 ciddi kapkaç olayı yaşandı. Güvenlik elemanı sıkıntısı yaşıyoruz. Bunun için valiliğe başvuruda bulunduk.” şeklinde konuşuyor. Eski kamera sisteminin bozulması nedeniyle istedikleri verimi alamadıklarını kaydeden Fırat, yapının 18 kapısına 24 saat gözetleme yapabilecek kayıtlı kamera sisteminin yakın zamanda kurulacağını ifade ediyor. Çarşının en önemli problemlerinden biri olan kanalizasyonun 548 yıllık olduğuna dikkat çeken Fırat, “Bundan 15 gün önce Kürkçüler'de kanalizasyon patladı. Çok sıkıntı çektik. Esnaf ve alışverişe gelen turistler, kokudan rahatsız oldu.” diyor. Eskimiş enerji hatlarının değiştirilmemesi halinde her an büyük bir yangının çıkabileceği uyarısında bulunan Dernek Başkanı Fırat, “Elektrik sorunu, çarşının büyük problemlerinden biri. Mevcut elektrik hatları çok eski. Dükkanların elektrik sarfiyatı eskiye oranla çok yüksek. Kablolar yükü kaldıramayınca yangın çıkıyor. Geçmişte bunun örneklerini yaşadık.” şeklinde konuşuyor. Günlük 25 bin personelin çalıştığı çarşıda, 68 cadde ve sokak ile 22 işhanı bulunuyor. Tarihî yapıda hizmetlerin yürütülebilmesi ve her türlü yıpranmaya daha hızlı müdahale yapılabilmesi için zamanın önemine değinen Fırat şöyle konuştu: “Buradaki sistemin daha rahat yürümesi için çarşının direkt olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlanmasını istiyoruz. Eğer bu isteğimiz gerçekleşirse Anıtlar Yüksek Kurulu'ndan izin almak zorunda kalmayacağız ve çarşı ile ilgili müdahaleleri zamanında yapabileceğiz.”

Yapının etrafındaki kaçak işhanlarının tarihî esere verdiği zararla baş edemediklerini anlatan başkan şöyle devam etti: “Çevredeki kaçak binalardan başka çarşı içindeki bazı dükkanların kaçak çıkmaları sonucu çarşı gecekondulaşmaya başladı. Adam bize sadece cam ve vitrin değiştirmek için başvuruyor. Ertesi gün bir geliyoruz, adam ikinci dükkanı dikmiş. Biz bir müdahale için anıtlardan 2 ayda ancak izin alabiliyoruz. Zaten çarşının birçok eksiği var. 3 bin 600 işyerinin bulunduğu koca iş merkezinde, doğru dürüst lavabo yok. İstanbul'a gelen turislerin yüzde 70'inin uğradığı çarşının otoparkının olmayışı da bir başka eksiklik.”

Osman Asiltürk