İzmir'in tarihi yaplarından biri olan Büyük Kardiçalı Han, koruma kurulunda
tescilli olmasına karşın, hiçbir izin alınmaksızın özensiz biçimde yapı
işlemleriyle karşı karşıya. Yapıldığı ilk yıllarda cumhuriyet döneminin özgün
eserlerinden birisi olarak kabul edilen ve bu doğrultuda koruma kurulunca
tescillenen bina, yapılan müdahaleler sonucu aslından çok şey yitiriyor.
Hanın iç kısmı özellikle sanat gönüllülerinin çabalarıyla ayakta tutulmaya
çalışılıyor. Birbirinden farklı sanat atölyelerinin bulunduğu üst katlar duyarlı
kesimler sayesinde canlı tutulma uğraşında. Ancak han, alt katlarda, cadde
tarafına bakan dükkan sahiplerinin gelişigüzel uygulamalarıyla günden güne daha
fazla tahrip ediliyor. Bu alandaki işletmeciler, mekanlarının dış cephesine
diledikleri dekorasyonu hiçbir izin almaksızın gerçekleştiriyorar. Bu durum
hanın özgünlüğünü bozduğu gibi tescilli yapıya zarar da veriyor.
Kardiçalı Ailesi tarafından 1928 yılında mimar Mehmet Fesçi'ye yaptırılan
yapı, o tarihten bu yana Büyük Kardiçalı Han olarak adlanadırılıyor. Han,
Türkiye'nin betonarme mimarideki ilk ticari yapı örneklerinden birisi olarak
kabul ediliyor. 1952 yılında aile reisi İbrahim Kardiçalı'nın, vefat etmesi
ardından varisler, han içerisindeki bazı dükkanların satış işlemini
gerçekleştiriyorlar. Mülkiyetin parçalı bir yapıya bürünmesi ardından hanın
bakım ve onarım işleri o tarihle birlikte aksamaya başlıyor. Günümüzde üst
katlarında sanat atölyeleri boy gösteriyor. Alt kattaki pasajında ünlü Metin
Oktay Kıraathanesi yer alıyor. Hanın İkinci Kordon ve Gümrük tarafına bakan alt
kısımlarındaki dükkanlar ise iletişim teknolojileri, lokanta ve unlu mamuller,
spor salonu işletmeciliği gibi çeşitli iş kolları tarafından kiralanmış durumda.
Büyük Kardiçalı Hanı'na özensiz yaklaşımlara yerel yönetim sessiz kalsa da,
duyarlı yurttaşlar, yasalardan aldıkları güçle, olumsuzlukların giderilmesi için
girişimlerde bulunuyorlar. Bununla ilgili son olarak İzmir Barosu'na kayıtlı
avukat Şehrazat Mercan, İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kurulu'na başvurarak, Kardiçalı Han'daki yasadışılığın giderilmesini istedi.
Mercan, kurula verdiği dilekçede, “Kentimizin, simge yapılarından Kardiçalı
Hanı'nın, Cumhuriyet Caddesi'ne bakan cephesine, son günlerde, 6-7 metre
yüksekliğinde bir spor merkezi cephesi yapılmıştır. Bu çirkinliğin ve yasa dışı
imalatın en kısa zamanda ortadan kaldırılarak, eski haline getirilmesi konusunda
işlem yapılmasını istiyorum” yönünde görüş belirtti. Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Yasası'na göre, izin alınmaksızın ya da izne aykırı olarak
tamirat ve tadilat yapanlar, koruma amaçlı imar planına aykırı davrananlar,
tescilli yapılara bu biçimde fiziki müdahalede bulunanlar 1 yıldan 3 yıla kadar
ağır hapis cezasıyla yargılanıyorlar. Yanı sıra, bu ihlali yapanlar hakkında, 3
bin TL ile 6 bin TL arasında para cezası öngörülüyor.