Labirent ile Piramit

Labirent de, piramit de birer yapı. Mimarlığın, insan yaşamına gireceği iki başka noktayı ifade ediyorlar. Mimarlığın sularında labirent ile piramitin karşıtlığını bire bir aramak saçma olacaktır. Ancak inşa edilmiş bir yapı olmak yerine, insanın verili terminolojisi tehdit eden, geleceği belirsizleştirip şimdiki zamanla baş başa bırakan mekanlar gerçekten varolabilir mi? Mimarlık tarihinde çeşitli mekanların, karşımıza birden birer labirent olarak çıkması imkansız mıdır? Büyük oranda imkansızdır. Ancak her mimarlık, Piramit’in izinden gitmek zorunda değildir. Mimarın tasarımı içeriğini katılaştıran, onu verili hali ile kabul edip, insanlara bu sabitlik içinde sunan biçimlerden uzak durabilir. Yapının, taşında gizlenmiş anlam, insanın üzerin çullanmaktansa, onu soyabilir, onu sarsıp, bütün bildiklerini ve bütün yollarını unutturabilir. Kentsel bir ileti olarak mimarlığın imgeler üretmesi mümkün. Mimarlık çoğu kez, simgesel bir bağlamda varolagelmiştir. Özellikle iktidarın ve tanrısallığın somutlandığı ve toplumsal hiyerarşinin yeniden üretildiği mekanlar için mimari yapıtların estetik değerlerinin ötesinde, hatta onları üst-belirleyen bir simgesel düzlemden bahsedilebilir. Ancak doğrudan tek bir merkeze göndermesi olan simgesellik yerine çağrışım zenginliği olan bir imgenin içeriliyor olması bir seçenektir. Tasarımın ana eksenini oluşturacak bütüncül bir imgenin peşinden gitmek, herhangi bir eğilime bütünüyle dahil edilemez. Daha çok tekil yapılardan konuşulabilir. Bir kendi olmama durumudur. Mimarlık, içine aldığı kişiyi, içinden hatta kendinden uzağa taşıyabilir. Maddeselleştirdiği bağlamı dönüştürerek, varolan katılığın ve kalıpların dışında başka bir sürece katar. İçeriği dönüştüren bir biçimdir. Bir sorgulama anı. İnsanın, mekanla olan ilişkisi, insanın kendiyle ilişkisine dönüşmüştür. Mimarlık, en azından şeffaf olduğunu inkar eder. Belirlediğini, yönlendirdiğini. Yol göstermek yerine hangi yolun nereye çıktığını imlemek olasıdır. Mimari imge çağrışımları ve kışkırtıcılığı ile bu imkanı sunabilir.