Türkiye ve Rusya, hükümetin 'uluslararası sözleşmeleri gözden geçirme' isteği ve BOTAŞ'ın tavrı nedeniyle krizin eşiğine geldi.
Türkiye, AB, Irak ve Kıbrıs konularına odaklanırken, Dışişleri Bakanlığı ile BOTAŞ, 'Mavi Akım' projesi dolayısıyla Rusya ile krizin
eşiğine geldi. Rusya, gaz sevkiyatına 2003 öncesi başlamak için ısrar ediyor, BOTAŞ, 'Samsun'da ısıtıcılarda yakılacak gazın bedelini kim ödeyecek' diye basit gerekçelerle sevkıyat tarihini ileriye atıyor. AKP'nin doğalgaz anlaşmalarına ilişkin, "Uluslararası sözleşmeleri gözden geçireceğiz" sözleri nedeniyle de zor duruma düşen Rusya, işletme anlaşmasının bir an önce imzalanması için baskıya başladı. Devlet Başkanı Vlademir Putin'in Türkiye ziyareti de iptal edildi.
Türkiye ile Rusya arasında imzalanan ve yılda 16 milyar metreküp doğalgazın Karadeniz'den geçirilerek Türkiye'ye taşınmasını içeren 'Mavi Akım' projesi, son aşamasına krizle girdi. Sekiz milyar metreküp kapasiteli iki boru hattının tamamlanmasına rağmen 31 Aralık'a kadar Türkiye'de olması gereken doğalgazın alımına ne zaman başlanacağı belirsiz.
Edinilen bilgilere göre, BOTAŞ ile Rus Gazprom şirketi arasında, 'Mavi Akım İşletme Anlaşması' üzerinde yürütülen görüşmelerde pürüzler çıktı. BOTAŞ, işletme anlaşmasında bulunmasını istediği koşulları kabul ettirmek için sözleşmelerdeki en küçük ayrıntıları bile kullanıyor. Boru hattının Samsun istasyonunda ısıtıcılarda yakılacak doğalgazın bedelini kimin ödeyeceği de dahil olmak üzere, maliyeti 1 milyon doları bile bulmayan sorunlar prüz olarak Rusya'nın önüne konuluyor. BOTAŞ bununla da yetinmeyip, daha önce Rusya'ya sunduğu, "2003 yılında 2 milyar metreküp alacağız" taahhüdünü, "2003 yılında alınacak miktarı biz belirleyeceğiz" şeklinde değiştirmek istiyor. BOTAŞ yetkililerine göre bu istekler kabul edilmeden Rusya'dan doğalgaz alınmayacak.
Rusya tedirgin
BOTAŞ'ın pazarlıklarda ayak diremesi üzerine yeni hükümetin 'Mavi Akım' ile ilgili yolsuzluk soruşturmaları açma eğiliminde olması da, Rus tarafını endişelendirdi. Gazprom şirketi, BOTAŞ'a başvurarak, AKP'nin doğalgaz konusunda uluslararası sözleşmeleri gözden geçirip değiştirme isteğinin ne anlama geldiğini sordu. Rus Dışişleri Bakanlığı da Ankara'ya, Rusya'nın 'Mavi Akım' projesi için yaptığı 2.7 milyar dolarlık yatırımı ve bu konudaki uluslararası sözleşmeleri anımsattı. Gerginlik diplomasiye de yansıdı. 'Mavi Akım' vanasını açmak için Türkiye'ye gelmeyi planlayan Putin'in ziyareti de iptal edildi.