Tunceli’deki Murzur Milli Parkı sınırları içerisine yapılması planlanan iki hidroelektrik santral (HES) projeji Danıştay’ın engeline takıldı. Konaktepe HES 1 ve Konaktepe HES 2 için Enerji Piyasası Danışma Kurulu (EPDK) tarafından verilen elektrik üretim lisansının yürütmesi durduruldu. Davayı açan avukat Barış Yıldırım, bu kararın Munzur Milli Parkı’na yapılması planlanan diğer HES projeleri için de örnek olacağını söyledi.
Konaktepe HES projelerinin yapımı ilk kez 1983’te gündeme gelmişti. Asıl önemli adım ise 1998’de Bakanlar Kurulu kararı ile atılmıştı. Projenin yapımı ABD ortaklı bir firmaya verildi. HES projeleri ile ilgili en son gelinen noktada Konaktepe Elektrik A.Ş. Munzur’da 49 yıllığına su kullanım hakkı elde etti. EPDK’dan da 28 Ocak 2010’da üretim lisansı aldı.
Yıldırım, bir milli parkta HES veya herhangi bir proje yapılabilmesi için ‘Uzun Devreli Gelişme Planı’ olması gerektiği gerekçesiyle, Konaktepe’ye verilen lisansının iptali için 20 Mart 2010’da dava açtı. Danıştay 13. Dairesi, avukat Yıldırım’ı haklı bularak EPDK’nın verdiği lisansın yürütmesini durdurdu.
Danıştay’ın kararında Milli Parklar Kanunu’nu hatırlatılarak, ‘Milli park sayılan yerlerde tabiat kaynaklarının işletilmesinin yasak olduğu’ belirtiliyor. Kararda ayrıca, Anayasa’nın 56. maddesine atıfta bulunularak herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşam hakkının bulunduğu da vurgulanıyor. Kararının son bölümünde ise Munzur Milli Park’ı için Uzun Devreli Gelişme Planı’nın henüz onaylanmadığı hatırlatılarak EPDK tarafından verilen eletrik üretim lisansının yürütmesi oy birliği ile durdurulmasına karar veriliyor.
‘Diğer projeleri de etkiler’
Munzur’da yapılması planlanan Konaktepe’nin dışında başka HES projeleri de var. Kaletepe baraj ve HES, Akyayık baraj ve HES ile Bozkaya baraj ve HES projeleri için henüz EPDK lisans vermedi. Yıldırım, bu projeler için lisans verildiğinde yine yargı yoluna gideceklerini belirterek “Danıştay’ın verdiği karar çok önemlidir. Munzur Milli Park’tır. Milli parklarda herhangi bir yapının olabilmesi için mutlaka Uzun Devreli Gelişme Planı’nın olması gerekir. Munzur için henüz bu plan yapılmadı. Danıştay’ın kararı milli parka yapılması planlanan HES ve baraj projeleri için de emsal teşkil edecektir” dedi.
İkizdere’den sonra çevrecilere ikinci zafer
Türkiye’de tartışma yaratan Hidroelektrik santral (HES) projeleri ile ilgili önemli bir gelişme de 22 Ekim’de Rize’de yaşanmıştı. Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu, Rize’nin İkizdere Vadisi’ne yapılması planlanan 22 HES projesinin rafa kalkmasına neden olacak bir karar vermişti. Karar vadiyi Doğal Sit Alanı ilan etmiş, karar Başbakan Tayyip Erdoğan ve Çevre Orman Bakanı Veysel Eroğlu’nca eleştirilmişti.