Nükleer Santral Yasa Tasarısı nihayet ortaya çıktı. Buna göre nükleerde en çok elektrik üretmeyi taahhüt eden ve en az alım garantisi isteyen şirket ipi göğüsleyecek.
Enerji devlerinin merakla beklediği nükleer santralle ilgili 'yasal düzenlemenin' şekli belirlendi. Başbakanlık Müsteşerı Ömer Dinçer başkanlığında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Türkiye Atom Enerji Kurumu (TAEK), Başbakanlık, Hazine, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ve Enerji Bakanlığı yetkililerinin katılımı ile yapılan toplantıların ardından oluşturulan, 'Nükleer Güç Santrallerinin Kurulması ve İşletilmesiyle Enerji Satışına İlişkin Kanun Tasarısı Taslağı' hazırlandı.
Tasarıya göre nükleer santralde ana kriter, santralin üretim kapasitesi ve üstlenici şirketin isteyeceği alım garantisi olacak. Yani en yüksek enerji verimliliği ile en düşük alım garantisi isteyen şirket nükleer santral yapımında öne çıkacak. Aslında toplantılar sırasında en düşük fiyat veren ve yatırım maliyeti en düşük olan şirketlerin seçilmesi yönünde kriterler öne çıktı. Ancak tasarıda yatırım maliyeti bir tarafa bırakılarak alım garantisi üzerinde yoğunlaşıldı.
Tasarıya göre santralin gücü ve nerede kurulacağına ilişkin usül ve esasları Enerji Bakanlığı belirleyecek. Örneğin, Bakanlar Kurulu, '2 bin wmh gücünde Akkuyu'da bir santral yapılmasını istiyorum' diyerek şirketlerden tekliflerini alacak. Şirketler bu santralden yılda ne kadar elektrik üreteceklerini ve bunun ne kadarını perakende dağıtım şirketlerine alım garantisi ile vereceklerini bildirecekler. En çok elektrik üretecek ve en az alım garantisi isteyecek olan şirket yarışı kazanacak. Tasarıya göre devlet rüzgar santrallerinde olduğu gibi perakende dağıtım şirketlerine 10 yıl boyunca nükleer santral elektriğinden belli oranda alma şartı getirecek.
'Atıklara karışmam'
Tasarıya göre yatırımın miktarı, yatırım sigortası, atıkların depolanması ve taşınması, finansal maliyetler şirketin sorumluluğunda olacak. Şirket belli bir süre sonra hükümetin karşısına çıkarak 'bu atıkların maliyetine katlanamayacağım' diyemeyecek. Edinilen bilgiye göre haftaya Ömer Dinçer başkanlığında yeniden toplanacak olan heyetin amacı Meclis açılır açılmaz Nükleer Yasa Tasarısı'nı gündeme getirmek.
Ortalama fiyat esas alınacak
Nükleer santralde yatırımın maliyeti fiyata yansıtılamayacak. Buna göre nükleer santralde üretilen elektriğin fiyatı 10 yıl boyunca Türkiye ortalaması toptan elektrik satış fiyatını aşamayacak. Bu rakam şu anda 8.6 cent civarında. Ancak 5 yıl sonra yani santral tamamlandığında fiyatın ne olacağını şimdiden kestirmek zor. Santrallerin alım garantisi çerçevesinde satacağı elektrik fiyatının ve her bir perakende dağıtım şirketinin ortalama fiyatını ise EPDK belirleyecek.
Teknolojiyi TAEK belirleyecek
TAEK: Nükleer santralin teknolojisini belirleyecek. Bakanlar Kurulu: Kurulu gücü belirleme yetkisine sahip. EPDK: Toptan satış ve alım garantisini, Enerji Bakanlığı santralin kurulması ile ilgili usul ve esasları belirleyecek.