Artvin’in Arhavi ilçesi Ortacalar yolu üzerine Osmanlı döneminden kalma Orçi Deresi Kemer Köprü’sü, 1990 yılında Kültür Bakanlığı tarafından tescillenerek koruma altına alındı. 1995 yılında köprünün iki gözü bakımsızlıktan yıkılınca bölge halkı restorasyon için Karayolları Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Karayolları Bölge Müdürlüğü bütçe yetersizliğinden dolayı köprünün önümüzdeki yıllarda restore edilebileceğini belirterek tarihi köprüyü kaderine terk etti.
2012 yılında MNG firması tarafından Kavak HES projesi başlatıldı. Projenin ulaşımını kolaylaştırmak için Ermiş İnşaat, tarihi köprünün 65 metre uzağında 15 metre uzunluğunda kaçak bir köprü yapmaya başladı. Bunun üzerine Orçi Deresi Kemer Köprüsü’nün ayakta kalan tek gözü de korumasız kaldı.
'Dere yatağını eski haline getirin'
Bölge halkı kaçak yapılan köprü inşaatının durdurulması için Devlet Su İşleri 26. Bölge Müdürlüğü'ne başvurdu. Radikal Gazetesi'nden İdris Emen'in haberine göre başvuruyu inceleyen DSİ 26. Bölge Müdürlüğü, köprünün kaçak yapıldığını tespit ederek yıkılması için firmaya bir yazı gönderdi. 31 Mart 2014 tarihinde firmaya yollanan yazıda, ‘Orçi deresi üzerinde güvenli yatak kesitini daraltmak suretiyle yapılan köprünün olası feyezanda can ve mal kaybına neden olabileceği görülmüştür. İnşaa öncesi bölge müdürlüğümüz görüşü alınmadan yapılan mevcut köprünün kaldırılarak dere yatağının eski haline getirilmesi gerekilmektedir’ ifadesi kullanıldı. Yıkım kararını dikkate almayan firma kaçak köprü yapımına devam edince DSİ bölge müdürlüğü, firmaya bir yazı daha yollayarak bir kez daha kaçak köprünün yıkılmasını istedi.
İleride onarılacak
Dere yatağının değiştirilmesi sonucunda yıkım süreci hızlanan tarihi köprünün bir an önce restore edilerek koruma altına alınmasını isteyen bölge halkı ise Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ile Karayolları Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Restorasyon talebini inceleyen Kararyolları Genel Müdürlüğü, iki gözü yıkılan tarihi köprünün önümüzdeki yıllarda onarılması için yatırım planına ekleneceğini bölge halkına duyurdu.
Kaçak yapılan köprünün hem tarihi köprüye hem de Orçi deresine zarar verdiğini savunan Arhavi Doğa Koruma Platformu üyesi Hasan Sıtkı Özkazanç sözlerine şu şekilde devam etti:
‘’Biz Artvin halkı olarak su kaynaklarımıza zarar veren ve şehir içine yapılması plananlanan HES inşaatınının durdurulmasını istiyoruz. HES’in iptal edilmesi için dava açtık. HES iptal davası sonuçlanana kadar şehir içi HES inşaatının durdurulmasını istiyoruz. Ayrıca HES’e ulaşım sağlayan ve dere yatağına zarar veren kaçak köprünün bir an önce yıkılmasını, tarihi Kemer Köprü’nün de restore edilmesini istiyoruz."