17 Ağustos depreminden sonra prefabrik evlerle ilgili çıkan haberler prefabrik beton üreticilerini olumsuz etkiledi. Geçtiğimiz yıl yüzde 19,6 büyüyen inşaat sektöründe prefabrik beton kullanılan konutların payı yüzde 3’lerde kaldı.
Türkiye Prefabrik Birliği (PFB) Başkanı Köksal Anadol, payın artmamasında en büyük etkenin depremzedeler için yapılan geçici prefabrik evler hakkında çıkan “su akıtıyor, soğuk alıyor” şeklindeki haberler olduğunu söylüyor. Geçici konutlarda kullanılan malzemeyle prefabrik betonun hiçbir ilgisinin olmadığını vurgulayan Anadol, medyaya seslenerek, “Prefabrikle ilgili olumsuz imajı düzeltmeye yardımcı olun.” diyor.
Prefabrik betonu geleneksel betondan ayıran en önemli özellik taşıma gücünün yüksek, aynı zamanda narin olması. Şantiyelerde ve fabrikalarda üretilen prefabrik betonlar kalıp halinde yapıya monte ediliyor. Türkiye’de daha çok sanayi yapılarında ve altyapı imalatında kullanılan prefabrik beton, köprü ve viyadüklerin betonarme iskeletlerini oluşturmakta da önemli işlev görüyor.
Türkiye’de 1970’li yılların başında başlayan prefabrik beton üretimi 1990-1997 yılları arasında sürekli büyüme gösterdi. Kamuoyu ‘prefabrik’ kavramını en çok 17 Ağustos depreminden sonra tanıdı. 1999 yılında meydana gelen deprem on binlerce insanın ölümüne ve yaralanmasına sebep oldu. Depremde evi yıkılanlar için prefabrik konutlar yapıldı. Geçici konaklama amaçlı yapılan konutlarda oturanların “tavanından su akıtıyor, soğuk alıyor” şeklindeki şikayetleri televizyon ve gazetelerin gündemine sık sık geldi.
2002 yılından sonra banka kredi faizlerinin düşmesiyle birlikte konuta olan yoğun talep inşaat sektörünü de hareketlendirdi. Geçtiğimiz yıl inşaat sektörü yüzde 19,6 büyüdü. Bu süre içerisinde prefabrik betonun sanayi ve altyapıda kullanım oranı da arttı. Altyapı ve sanayide prefabrik kullanımı 2005 yılında ortalama yüzde 24 yükseldi. Ancak prefabrik betonun konut amaçlı kullanımı sadece yüzde 6 arttı. Prefabriğin inşaat sektöründeki payı ise yüzde 3’lerde kaldı.
Konut sektöründeki canlanmayla umutlandıklarını belirten Türkiye Prefabrik Birliği (TPB) Başkanı Köksal Anadol, canlanmaya rağmen prefabrik konut üretiminin artmamasını imaj sorununa bağlıyor. Depremden hemen sonra yapılan geçici konutların prefabriğin yanlış tanınmasına sebep olduğunu ifade eden Anadol, kavram kargaşasının kurbanı olduklarına dikkat çekiyor. Anadol sözlerine şöyle devam ediyor:
“Depremden hemen sonra kurulan konutlar, şantiyeler gibi tamamen geçici amaçlı kuruldu. Bunların hammaddesi sandviç dediğimiz panodan yapılar. İçine belirli bir kalınlıkta izocam konulur. Ancak prefabrik beton teknolojik koşullar altında yüksek standartlarda üretilir. Isı izolasyonu ve dayanıklılığı ön plandadır. Bingöl’de meydana gelen depremde üyelerimizin prefabrik betonla yaptığı 500 konutun hiçbirinde hasar meydana gelmedi.”