Ticaret Merkezi ve Kültürpark

Uygulaması durdurulan Basmane Dünya Ticaret Merkezi, birçok yönüyle olumsuzluk yaratmakta ve kamu çıkarını zedelemektedir. Bunlar şunlardır:

Yatırım, gerçekçi bir fizibiliteye dayanmamaktadır. Şehrimizin genel ekonomik yapısında olumsuzluk yaratmayacak, buna karşılık yakın çevresinde yer alan bir çok boş işyeri için haksız rekabet yaratacaktır.

Bir ayrıcalık olarak verilen yüksek emsalli yapı yoğunluk hakkı, çevresindeki arsa sahipleri için adaletsizlik yaratmaktadır.

Yatırım, İzmir Nazım Plan bütününde değerlendirilmeden planlanmıştır. "Genel ve bütünsel plan" anlayışından kopuktur; noktasal, münferit bir uygulama olarak dayatılmaktadır.

Zaten yoğun olan ve yoğunluğun çeşitli olumsuzlukları yaşanan söz konusu kent alanına, ek aşırı yoğunluk getirecektir ve var olan mevcut olumsuzluklara kat be kat fazla olumsuzluklar yükleyecektir. Bu olumsuzluklar da şöyledir:

1. Çevresinin özellikle Basmane ­ Montrö çevresinin trafik yükünü artıracaktır. Söz konusu alan bu yönüyle zaten sorunludur. Bu sorunları giderici planlama uygulamaları, kent halkının üzerine aşırı mali yük getirecek ve mevcut yeşil dahil kentsel alt yapı donanımlarına zarar verecektir.

2. Otopark sorununu artıracak, ayrıca provake de edecektir. Bugünkü durumuyla bile, bölgede yoğun bir otopark sorunu yaşanmakta, Kültürpark otopark olarak kullanılmaktadır. Yapıda bir otopark planlandığı ifade edilerek karşı fikir ileri sürülebilir. Bu son derece yanıltıcı olur. Yapıda öngörülen otopark kapasitesi, ilgili yönetmeliğin öngördüğü sayı kadardır. Üstelik yönetmeliğin incelikleri kullanılarak, kapasite olabilecek en azla sağlanmıştır. Bu özelliğiyle, yapının kendi yarattığı otopark ihtiyacının bile karşılandığı tartışma götürür durumdadır. Yapı, hem büyüklüğü hem de işlevi itibariyle yaratacağı hareketlendirmeyle otopark ihtiyacını tahrik edecektir. "Provake" den kasıt budur.

Yıllardan beri, haklı olarak plancılar tarafından dile getirildiği gibi, "fuar" işlevinin, "Kültürpark" tan arındırılması gerekirken, "ticaret ve kongre merkezi" uygulaması, kültürparkın içinde yer almakta olan "fuar" işlevinin varlığını körükleyecektir.

Dolayısıyla Kültürpark'ın yeşil özelliğini ve hayatiyetini tehdit eden bir "ur" işlevi görecektir.

Hafriyatı yapılmış, kazık ve zemin güçlendirme işlevleri yapılmışken, yarattığı emrivakiye karşın, inşaat, bilirkişi raporlarına dayanarak yasalara aykırı bulunmuş ve durdurulmuştur.

Kültürpark, "kültürpark" olarak kalmalı, geliştirilmeli ve sırtındaki "fuar" işlevinden arındırılmalıdır. Olumlu bir girişim olarak değerlendirdiğim yeni ihtisas fuarı alanı uygulaması bir an evvel gerçekleştirilmeli ve Kültürpark'taki hangarlar kaldırılmalıdır. Yapılacak yeni bir düzenlemeyle bu alanlar, Kültürpark'ın yeşil ve kültürel dokusuna kazandırılmalıdır. Kitap fuarı gibi etkinlikler, Kültürpark'ın lafzına uygun bir eylem olarak bu hangarlar olmaksızın da orada gerçekleştirilebilir. Ancak, mermer, tesisat malzemeleri, otomobil, sanayi, inşaat malzemeleri vb. sektörel ihtisas fuarları hiç zaman geçirilmeden yeni fuar alanına taşınmalıdır.

Kültürpark'ın altına otopark yapma girişimi düşünülmekte ve maalesef Mimarlar Odası İzmir Şube Yönetim Kurulu'nun da konuya olumlu yaklaştığı söylenmektedir. Bu girişimden dönülmelidir. Çünkü kamu çıkarını zedeleyici ve zararlı olma riskine sahiptir. Bu risk giderilebilecek bir risk değildir. Kültürpark'ta olması gereken otopark, yalnızca üzerinde taşıdığı sanatsal eylemlerin yaratacağı otopark gereksinimini karşılamaya yönelik olmalıdır. Bugün olduğu gibi Kültürpark'ın otopark olarak kullanılmasından hemen vazgeçilmelidir.

Basmane Dünya Ticaret Merkezi alanı, bölge otopark ihtiyacını karşılamaya yönelik ideal bir alandır. Hazır hafriyat ve zemin güçlendirmeleri yapılmışken, bu alan, metro Basmane ve Çankaya istasyonlarıyla entegre edilerek mükemmel bir yeraltı otoparkı olabilir ve de olmalıdır. Zemin alanının da Kültürpark alanıyla bütünleşmesi sağlanmalıdır.

M. Levent GEDİZOĞLU