Sanat ve kültür harcamalarına vergi indirimleri ve teşvikler getirildi. Yasadan yararlanmak isteyen projelerin Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan onay alması gerekiyor.
Hükümet bundan sonra kültür ve sanat alanındaki sponsorluklar ile yatırım ve girişimlere vergi, SSK primi, su, elektrik, doğalgaz teşviki sağlayacak. TBMM Genel Kurulu'nda Çarşamba günü çıkarılan Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Yasası ve önceki gece kabul edilen Vergi Yasası ile kültürel alanda yapılan harcamalara çeşitli teşvikler sağlanıyor. Yerli veya yabancı tüzel kişilerin kültürel alandaki yatırım veya girişimleri bu düzenlemelerle desteklenecek. Uzun süredir beklenen, sanat çevrelerindeki yaygın adıyla 'sponsorluk yasası'nın kültür sanat yaşamını hareketlendirmesi bekleniyor.
Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulu'nun vergi muafiyeti tanıdığı vakıflar, bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmesi uygun görülen faaliyetlerle ilgili harcamalar ile bağış ve yardımların tamamı, gelir vergisi ve kurumlar vergisi matrahından indirilebilecek.
Kültür merkezlerinin, her tür kültür sanat üretimine yönelik tesisin yapımı, onarımı veya işletilmesine yönelik yatırım ve girişimlere de teşvikler sağlanacak. Bu kapsamdaki yatırım ve girişimlere kamuya ait taşınmazlar kiralama yoluyla tahsis edilebilecek. Burada çalıştırılacak işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile SSK primlerine kimi muafiyetler getirilirken, su, elektrik, doğalgaz giderlerinde de indirimler uygulanacak. Kültür yatırımları, bütün teşvik yasalarındaki lehte hükümlerden yararlanabilecek.
Projeler denetlenecek
Kültür ve Turizm Bakanlığı desteklenmesini uygun gördüğü yatırım veya girişimlerin denetlenmesini de üstlenecek. Bakanlık denetimi istediği takdirde gerçek veya tüzelkişilere de yaptırabilecek.
Belgeye uygun olmayan işlemlerde veya diğer mevzuata aykırılıklarda 2 milyar lirayı aşmayan para cezalarıyla önce 'hafif' yaptırımlar uygulanacak. Ancak, bir yıl içinde dört kez para cezasını gerektiren bir durumun tespiti halinde yetki belgesi iptal edilecek.
Yasa, sponsorlar ile kültürel yatırım ve girişimlere sağlanan bu teşviklerin karapara aklamak isteyenlerce suiistimal edilmesi halinde herhangi bir özel yaptırım öngörmüyor. Böyle bir suiistimalin saptanması halinde konuyla ilgili kanun hükümleri devreye girecek.
Bu yasadan önce sponsorluk harcamaları ancak toplam gelirin yüzde 5'i oranında gider gösterilebiliyor, bu tür yatırımlar teşviklerden yararlanamıyordu. Yine de yasa şüpheyle karşılanıyor. Çünkü söz konusu kolaylıklardan sadece 'kamu yararına' dernekler ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanacak projeler yararlanabilecek. Bu da pek çok sivil toplum kuruluşunu kapsam dışında bırakırken, bakanlığa kritik bir inisiyatif veriyor.
--------------------------------------------------------------------------------
Yasanın kapsama alanındakiler
*Ticari olmayan ulusal veya uluslararası kültür - sanat organizasyonları
*Kültür, sanat, tarih, edebiyat, mimari ve kültürel mirasla ilgili veya ülke tanıtımına yönelik görsel, işitsel veya basılı materyaller
*Yazma ve nadir eserlerin korunması, elektronik ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılması
*Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması... Taşınır kültür varlıkları ile eserlerin bakanlık koleksiyonuna kazandırılması
*Kazı çalışmaları ve yüzey araştırmaları
*Yurtdışındaki taşınmaz Türk kültür varlıkları
*Kültür envanterinin oluşturulması
*Kütüphane, müze, sanat galerisi ve kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser salonlarının yapımı, onarımı veya modernizasyonu.