Ziya Kalkavan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde düzenlenen projenin tanıtım toplantısına Emine Erdoğan, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Deniz Temiz Derneği (TURMEPA) Yönetim Kurulu Başkanı Şadan Kaptanoğlu da katıldı. Açılış programının sunuculuğunu Güven İslamoğlu yaptı.
"Deniz mahsulü yediğimizi sanırken mikro plastiklerle besleniyoruz"
DHA'da yer alan habere göre programda bir konuşma yapan Emine Erdoğan, “Birleşmiş Milletlerin verilerine göre denizlerdeki çöplerin yalnızca yüzde 15'i deniz yüzeyinde bulunuyor. Bu çöplerin yüzde 70'i deniz yatağında. Ve dipteki doğal hayata, telafisi çok zor zararlar veriyor. Türler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor, ekosistem büyük yaralar alıyor. Bildiğiniz gibi bir türün yok olmasını müstakil bir olay olarak değerlendiremeyiz. Çevre krizi bütüncül bir yaklaşım gerektirir " dedi.
Emine Erdoğan, şöyle devam etti:
"En başta anlamamız gereken şey, yok ettiğimiz her yaşam formunun kendi varoluşumuzu da aynı sona hazırladığıdır. Bu atıklar yalnızca denizleri kirletmekle kalmıyor, besin zincirinin de bir parçası haline geliyor. Plastikleri yiyecek zannederek yutan balıklarla bu kirlilik insan sağlığını da tehdit ediyor. Deniz mahsulü yediğimizi sanırken mikro plastiklerle besleniyoruz. Her yıl yaklaşık 8 milyon ton çöp denizlere ve okyanuslara karışıyor. Bu ne demek biliyor musunuz? 1 dakikada 1 çöp kamyonunun denize boşaltılması demek. İşte durum bu kadar vahim. Deniz çöplerinin yüzde 80'inin karasal kökenli olduğunu biliyoruz. Yani bizlerin attığı çöpler ve tek kullanımlık plastikler sulara karışıyor. Tabi sorunun daha da derinine inersek, aşırı üretimi ve bilinçsiz tüketimi görüyoruz. Bu noktada en çok ihtiyacımız duyduğumuz şey eğitim. Biz, eğitimi atlar ve sürekli olarak çöp temizlemeye devam edersek hiçbir yere varamayız. Çöpleri kaynağında ayrıştırmak kadar çöpün en başta oluşmasını engelleyecek davranış biçimlerini de bir bilinç olarak aşılamalıyız. Bununla beraber her kolaylığın iyilik olmadığını, mesela tek kullanımlık plastik araç gereçlerin hayatı kolaylaştırmaktan ziyade yok ettiğini gür sesle anlatmalıyız. Ben çocuklarımızın ve gençlerimizin artık bu bilinçle yetiştiğine inanıyorum. Yine de tüm STK'ları, özel sektörümüzü ve ilgili tüm kurumlarımızı bilinçlendirme çalışmalarına katkıda bulunmaya davet ediyorum. Çünkü iş yalnızca plastik şişe ya da poşetlerin sayısını azaltmakla bitmiyor. Gündelik yaşamımızda doğal kabul ettiğimiz birçok davranış biçiminin oluşturduğu zararın mutlaka anlatılması lazım. Mesela, dünya ekonomik forumunun rakamlarına göre, sentetik kıyafetlerin her yıkanışında, 1 parça kıyafetten, bin 900 mikrofiber parça sulara karışıyor. Küresel ölçekte baktığımızda kıyafetlerin yüzde 60'ının sentetik maddelerden üretildiğini görüyoruz."
İBB verileri
Emine Erdoğan, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) yaptığı çalışmalarla, sadece 2018 yılında deniz yüzeyinden 4 bin 613 metreküp, kıyılardan 19 bin 488 metreküp, plajlardan 15 bin 432 metreküp katı atık toplandı. Ayrıca kıyı ve plajlardan 2 milyon 669 bin 751 kilo yosun temizlendi. Haliç ve dere ağızları 79 bin 766 metreküp çamurdan temizlendi. Yıllar öncesinin durumunu hatırlatmaya sanırım gerek yok. Temizlik çalışmalarının yanı sıra gerek deniz uçakları, gerek insansız hava araçları, gerek güvenlik kameralarıyla sıkı denetimlerini sürdürerek gemilerin deniz kirliliğine sebep olmaları da engellendi" şeklinde konuştu.
"Dünya tüm güzellikleri ve kaynaklarıyla toplumların ortak mirasıdır"
Erdoğan, “Çevrenin korunmasında cevaplamak zorunda olduğumuz en önemli sorulardan biri, bugüne kadar bize ulaşan dünya mirasını sonraki nesillere bırakıp bırakamayacağımız. Dünya tüm güzellikleri ve kaynaklarıyla toplumların ortak mirasıdır. O nedenle tüm bu değerleri korunmuş olarak gelecek nesillere ulaştırmak evrensel bir sorumluluktur. Bu sorumluluğu yerine getirebileceğimize inanabiliyorsak, çevre krizini aşma yolunda sağlam adımlar atıyoruz demektir" şeklinde konuştu.
"12 ay boyunca denizlerimizi atıklarda kurtaracağız"
Murat Kurum da programda bir konuşma yaparak, “Çalışmalarımızı 81 il genelinde bulunan tüm kıyı şeritlerinde, göl ve nehir kenarlarında atıklarımızın toplanmasını kapsayacak şekilde yürüteceğiz. Yeri gelecek, ülkemizin güzelliklerine şahit olmak için gelen misafirlerimizle, yeri gelecek tatilcilerimizle, kampçılarımızla, öğrencilerimizle birlikte yüzlerce çevre aktivitesi yapacağız. 12 ay boyunca denizlerimizi, sularımız atıklardan kurtaracağız. Temizliğimize dünyanın incisi İstanbul Boğazımızdan başlıyoruz" dedi.
Bakan Kurum, “Bugüne geldiğimizde yaklaşık 18 bin 750 kamu kurum ve kuruluşunda uygulamaya geçtik. Atıklarımızı kaynağında ayrıştırmak suretiyle, dönüşebilecek atıklarımızı ayrıştırıyoruz ve bunları geri dönüşümde kullanıyoruz. Organik atıklarımızı geri dönüşüme tabi tutarak, peyzaj alanlarımızda, millet bahçelerimizde, parklarımızda bitkilerimizin yetiştirilmesinde kullanmaya gayret ediyoruz. 2023 yılına geldiğimizde tüm ilçelerimizde, tüm şehirlerimizde 'Sıfır Atık Projesi' kapsamında çöp kamyonunun girmediği ve çevremizi, doğamızı koruduğumuz bir sürece hep birlikte girmek istiyoruz. Yarınlarımıza daha temiz bir Türkiye bırakmak için kaynaklarımızı kullanmaya gayret ediyoruz. Bu projeyle he sera gazının azaltılmasını, hem binlerce ağacın kesilmesini ve bu süreçte atıklarımızı toplayarak, o ithal ettiğimiz ürünlerin sebebi hammadde ihtiyacıdır, o sıfır atık sistemine geçtiğimizde 2023 yılında bu hammaddeleri artık yurtdışından ithal etmeyeceğiz. Hem cari açığa katkı sağlayacağız, hem de bunların üretilmesini ülkemizde sağlamış olacağız. Sıfır Atık Projesi kapsamında çok önemli kazanımlar elde edeceğiz. Yıllık 20 milyar lira tasarruf, 100 bin kişiye de doğrudan istihdam sağlamayı öngörüyoruz" diye konuştu.
Denizden bank çıktı
Emine Erdoğan, Bakan Kurum ile birlikte sabah saatlerinde dalgıçların denizden çıkardıklarını inceledi. Denizden çıkarılanlar arasında bulunan yosunla kaplanmış bank şaşkınlık yarattı. Ziya Kalkavan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri kısa bir gösteri düzenledi.
Proje hakkında
"Sıfır Atık Mavi" adı verilen seferberlikle Türkiye'nin denizleri ve su kaynaklarının koruma altına alınması amaçlanıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yürüteceği, Deniz Temiz Derneği (TURMEPA) iş birliğiyle hayata geçirilecek projenin destek veren paydaşları Kültür ve Turizm, Ulaştırma ve Altyapı ile Gençlik ve Spor Bakanlıkları olacak.
Proje, ilgili bakanlıklar ve sivil toplum kuruluşlarının desteği ile 81 ilde, tüm kıyı şeridi, göl ve nehirlerle su kaynaklarının temiz tutulması ve atıkların toplanmasını kapsayacak bir seferberlik şeklinde yürütülecek. Projeyle yaz boyunca yapılacak çevre aktiviteleriyle dikkatler Türkiye'nin denizlerine ve su kaynaklarına çekilecek. Yaz aylarında deniz kıyılarında ve su kaynaklarında temizlik çalışmaları yapılacak, kıyı ve deniz temizliğinin önemi anlatılacak, buna yönelik kampanyalar yapılacak. Çalışmalarla yaz sezonu sonunda denizlerde oluşan kirliliğin somut olarak önlenmesi hedefleniyor.