Kültür ve Turizm Bakanlığı, define aramalarında kullanılan metal dedektörleri, kültür ve tabiat varlıklarının tahribatını teşvik eder mahiyette olduğunu gerekçe göstererek yasakladı. Bakanlık, geçtiğimiz yıl mayıs ayında valiliklere gönderdiği genelge ile yasağın uygulanmasını isterken, ruhsatlı maden aramaları hariç, 81 ilden ancak 43'ünde define arama dedektörleri yasaklanabildi.
Eline geçirdiği dedektörle, kalıntıların çevresinde altın arayarak kısa yoldan köşeyi dönmek için çabalayan defineciler, tarihî eserlerin de en önemli tahrifatçılarından. Buldukları mağara, mezar, oda gibi yerleri altın bulma umuduyla gelişigüzel kazan, kıran ve yıkan definecilerin tahribatının önüne geçmeye çalışan Kültür ve Turizm Bakanlığı, maden arama dedektörlerinin yasaklanması için çabalıyor. Son günlerde birçok vatandaşın ellerinde gömü haritalarıyla gelen defineciler tarafından dolandırılmasını da dikkate alan bakanlık, dedektörlerin yasaklanması için çalışmalara başladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri 2001 yılında valiliklere bir genelge göndererek dedektörlerin yasaklanması gerektiğini bildirdi. Ancak bir sonuç alınmadı. Geçtiğimiz yıl mayıs ayında valiliklere ikinci bir genelge gönderilirken, bu kez 43 ilde yasaklanması sağlandı.
Definecilerin, tarihî eser kaçakçılığı konusunda da önemli görevler üstlendiklerini kaydeden bakanlık, kazılar sırasında ortaya çıkan taşınabilir nitelikteki eserlerin satılarak paraya dönüştürülmeye çalışıldığını açıkladı. Gerek yasadışı yollara başvurularak gerekse çalınarak yurtdışına çıkarılan tarihî eserlerden ancak bir kısmı bulunup tekrar Türkiye'ye getirilebiliyor.
Tarihi eserlerin çoğu ABD’de bulundu
1980'den sonra yurtdışında bulunarak Türkiye'ye iadesi sağlanan tarihi eserlerden birkaçı şöyle: Aphrodisias eserleri (ABD-1980), tunç vazo (ABD-1982), Herakles Lahdi'ne ait parça (ABD-1980), Boğazköy Tabletleri ve Sfenks (Almanya-1924, 1942, 1980, 1987), İzmir Birgi Aydınoğlu Mehmet Bey Camii'nden çalınan minber kapısı (İngiltere-1995), mermer kadın başı (Avusturya-1997), kurşun mühür (ABD-1998), Atatürk'ün gümüş sigara tabakası (ABD-1998), Erdek Açıkhava Müzesi'nden çalınan Torso (ABD-1995), Kalsruhe'den iade edilen pişmiş toprak heykelcik (Almanya-2001), Oklahoma Eserleri I-II (ABD-2000, 2001)