İkizdere Vadisi gibi doğal alanlara Hidroelektrik Santrali’nin (HES) kurulabilmesinin önünü açacağı gerekçesiyle eleştiri konusu olan SİT tasarısı, Meclis’te ilginç bir tartışmayla kitlendi. Tasarıya, “Kamu yararı olan yerleri SİT’ten çıkarma” hükmü konulmak istenince tartışma çıktı.
Kamu yararı operasyonu
Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Tasarısına, TBMM Çevre Alt Komisyonu’nda iktidar, yeni bir madde eklemek istedi. Madde ile Bakanlık veya Bakanlar Kurulu’na, “Üstün koruma yararı gördüğü takdirde koruma alanlarında kullanım izni” verilebilmesi öngörüldü. Komisyonun geçen hafta yaptığı toplantısı CHP ve MHP’li milletvekillerinin, “Üstün Kamu Yararı, İzinler, İntifa ve İrtifa Hakları” maddesine itirazı nedeniyle yarım kaldı.
Üstün kamu yararı
İtiraz edilen 21. madde, “Koruma altına alınan alanların mutlak koruma bölgelerinde kullanıma izin verilemez. İntifa ve irtifak hakkı tescil edilemez, ancak bu alanlarda üstün kamu yararı gerektiren alanlarda kullanma izni intifa ve irtifak hakkı Bakanlık tarafından ilan edilen koruma alanlarında Bakanlıkça, Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilen koruma alanlarında Bakanlar Kurulu’nca verilebilir” hükmünü içeriyor.
Koruma alanlarına müdahale
Komisyonun CHP’li Üyesi Tansel Barış, “Üstün kamu yararı” konusunun tartışma yarattığını ve görüşmelerin yarıda kesildiğini belirterek şunları söyledi: “Önce ‘izin verilemez’ dendikten sonra ‘ancak’ denilerek bu alanlarda ‘üstün kamu yararı gerektiren durumda’ diye başlayınca farklı niyetlerin ortaya çıktığını görüyoruz. Biz ‘mutlak koruma alanları bu ülkenin üstün kamu yararı değil mi?’ diyoruz. Mesela oradan bir yol geçecek, Bakanlar Kurulu ‘üstün kamu yararı mevcut olduğundan’ diye karar alabilecek.
Talandan korkuyoruz
Bu madde geçtikten sonra ‘üstün kamu yararı’ diye her şeyi yaparlar. Tabiat, SİT ve koruma alanlarımızın üstün kamu yararı nedeniyle talan edilmesinden korkuyoruz. Yarın bir gün Ege kıyılarında liman inşaatıdır, yapabilir. Ege kıyıları SİT alanı, Atatürk Orman Çiftliği SİT alanı. Bu yerlerde endişelerimiz var. Bunlar müthiş bir rant. İnsanların iştahını kabartıyor.”