TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu, 13 Temmuz 2012 tarihinde yayınladığı bir bilgilendirme metni aracılığıyla; Sancaktepe Planlarında iptal kararı alındığını, Ataşehir İSKİ Depolama Alanı plan değişikliği iptaline İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından yapılan itirazın reddedildiğini ve Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin Sakarya iline ilişkin 1/25.000 Ölçekli Güzergah Planı ve 1/5000 Ölçekli Anayol ve Bağlantı Yolları Projesi'nin imar planlarına işlenmesine yönelik alınan karara karşı açılan davada meclis kararının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verildiğini duyurdu.
Bilgilendirme kapsamında; "İstanbul kentinin ve kentlinin ihtiyaçlarına, kamu yararının gereklerine ve meslek etiğine aykırı alınan her türlü imar kararı karşısında, Odamız'ın kamu adına gösterdiği duyarlılık, Sancaktepe İmar Planları, Ataşehir İSKİ Depolama Alanı İmar Planı Değişikliği ve 3. Köprü Projesi'nde sonuçlarını ortaya koymuştur" ifadelerine yer verildi.
TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi tarafından paylaşılan bilgilendirme metninin tamamı ise şöyle:
"Kamu yararını ve kentin sürdürülebilirliğini yok sayan, bilimsellikten ve hukuktan uzak, kişisel menfaatleri hedefleyen uygulamalarla İstanbul'un şekillendirilmesine karşı; TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi olarak sürdürdüğümüz mücadelede, yargı tarafından verilen kararlar haklılığımızı bir kez daha göstermiştir.
Sancaktepe Planlarında İptal Kararı
Odamız tarafından, 24.11.2009 onanlı Sancaktepe 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Uygulama Hükümleri'nin A.22 ve A.23 no'lu maddelerinin ve Sancaktepe 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Uygulama Hükümleri'nin 41 no'lu maddesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na karşı açılan dava 5. İdare Mahkemesinin iptal kararı ile sonuçlanmıştır.
Planlama alanında donatı alanlarının transferini mümkün kılan ve bu yönüyle plan bütünlüğünü bozarak sosyal-teknik donatı dengesini ortadan kaldıran dava konusu plan hükümlerinin, yol açacağı zararlar nedeni ile öncelikle 11.01.2012 tarihinde yürütmesi durdurulmuştur. 31.05.2012 tarihinde ise İstanbul 5. İdare Mahkemesi tarafından söz konusu plan hükümlerinin oy birliği ile iptaline karar verilmiştir.
İmar planları, plan sınırları içerisindeki yaşama, çalışma ve donatı alanlarına ilişkin yer seçim kararlarını mutlak olarak tanımlamalıdır. Kaldı ki bu en önemli planlama ilkesi; 3194 Sayılı İmar Kanunu ve bu kanuna bağlı yönetmelikler ile hüküm altına alınmıştır. Sosyal ve teknik donatı alanlarının kent içindeki konumuna yönelik ölçütler ise planlama disiplini çerçevesinde; donatıların birbirine olan uzaklığı, birbirleri ile tutarlılığı ve en önemlisi kolay/rahat erişilebilirliği gibi kriterlere göre belirlenmektedir. Oysaki dava konusu planlar ile getirilen donatı alanı transferi, şehircilik bilimine ait tüm yasal düzenlemeleri açıkça çiğnemektedir.
Sancaktepe İmar Planları'nda belirlenen donatı alanlarının yer seçimlerinin, planlama ilkelerinin ve kanun hükümlerinin yok sayılarak keyfiyetle değiştirilebileceğine ilişkin maddeleri, yargı tarafından hukuka aykırı bulunmuş ve iptal edilmiştir. Ataşehir İSKİ Depolama Alanı plan değişikliği iptaline İBB tarafından yapılan itiraz reddedildi
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.11.2009 tarih ve 2259 sayılı kararı ile kabul edilen 25.12.2009 onanlı Ataşehir 776 Ada, 6-7-8-9-20-22 Parseller 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği Odamız tarafından yargıya taşınmış ve söz konusu idari işlem İstanbul 7. İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Söz konusu karara davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan itiraz ise Danıştay 6. Dairesi tarafından 24.04.2012 tarihinde oy birliği ile reddedilmiştir.
Dava konusu plan değişikliği ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi kendi mülkiyetindeki parselleri 'Depolama Alanı fonksiyonundan 'Ticaret + Turizm Alanı' fonksiyonuna almış ve 'Depolama Alanı' için tanımlanan KAKS = 1.00 değeri 'Ticaret + Turizm Alanı' için KAKS: 2.50 olarak belirlenmiştir. Planlama yetkisini kullanan Belediye, kendi mülkiyetindeki arazinin değerini arttırarak özel mülkiyete konu olacak şekilde yeniden işlevlendirmiş, planlama alanına çevre yapılanma koşullarının üzerinde bir yapılanma hakkı tanımıştır. Bölgenin halihazırda yoğun olan altyapısının kullanılamaz hale gelmesine neden olacak ve çevreye olumsuz emsal teşkil edecek plan değişikliği İstanbul 7. İdare Mahkemesi'nce 08.12.2011 tarihinde temyiz yolu açık olmak üzere iptal edilmiştir. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nca kararın bozulması yönünde yapılan itiraz ise Danıştay 6. Dairesi tarafından reddedilmiştir.
Söz konusu plan değişikliği; mevcut fonksiyonun işlevsiz kalması gerekçesiyle yapılmış olsa dahi böyle bir düzenlemede kamu mülkiyetinde bulunan alanın kamusal işlevlerle değerlendirilmesi gerekmektedir. Yoğun yapılaşmanın sancılarını yaşayan İstanbul'da kamusal alan ihtiyacı aşikarken, kamu arazilerinin çıkar gruplarına rant yaratacak şekilde yeniden düzenlenmesi şehircilik ve planlama ilkelerine ters düşmektedir.
3. Köprü'nün bir ayağı çukurda
Tekirdağ, İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerini kapsayan Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin (İstanbul 3. Çevreyolu ve Boğaz Geçişi dahil) Sakarya iline ilişkin 1/25.000 Ölçekli Güzergah Planı ve 1/5000 Ölçekli Anayol ve Bağlantı Yolları Projesi'nin imar planlarına işlenmesine yönelik Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisince alınan karara karşı Odamızca açılan davada Sakarya 1. İdare Mahkemesi söz konusu meclis kararının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar vermiştir.
Başta İstanbul'daki 3. Boğaz Köprüsü ve bağlantı yolları planları olmak üzere Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin komşu illerdeki etaplarına ilişkin yürüttüğü hukuk mücadelesinde alınan bu ilk haklı sonucun, devam eden diğer davalarımızda da alınması umudunu taşıdığımızı, böylesi büyük kentlerimizde gerek sağlıklı arazi kullanım gelişimlerini bozmayacak gerekse yeni sorunlar yaratmayacak, toplu ulaşım odaklı projelerin gerekliliğine ve önceliğine olan inancımızı bir kez daha paylaşmak isteriz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası; Sancaktepe, Ataşehir ve 3. Köprü süreçlerinde olduğu gibi, İstanbul'un doğal ve kültürel değerlerinin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması, kamu yararının ve beraberinde kamusal varlıkların korunması ilkelerini, menfaatler uğruna hiçe sayan her türlü işlem karşısında, haklı hukuksal mücadelesini sürdürecektir. Bireysel talepler ve noktasal kararlar ile İstanbul'un tüketilmesine izin vermeyecek ve kamuoyunu bilgilendirmeye devam edecektir".