Tapu Kanunu ve Kadastro Kanunu’nda değişiklik yapan tasarı, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. TBMM Genel Kurulu’nda, yabancılara mülk satışını düzenleyen tasarı üzerinde milletvekillerinin sorularını yanıtlayan Çevre ve Şehirlik Bakanı Erdoğan Bayraktar, “Topraklar, yasadan sonra istenmeyen ülke vatandaşlarına da satılacak mı?” sorusuna “Bunu engellemeye ilişkin tedbirler var” yanıtını verdi. Bakan Bayraktar, tasarıyla, yabancı şirketlerin ülkede taşınmaz satın almasını kısıtladıklarını söyledi.
“Karşılıklılık şartı aranmaksızın yabancı edinimini serbest bırakan ülkelerin ekonomi ve demokrasi açısından dünyanın en güçlü ülkeleri olduğunu görmekteyiz” diyen Bakan Bayraktar, bu düzenlemeden sonra vatandaşın malını kimsenin zorla almayacağını kaydetti. Bakan Bayraktar, Anayasa’ya göre kamu mallarının satılamayacağını belirterek, “Satış yapılırken kanuni sınırlamalara uyulacak” diye konuştu. Bakan Erdoğan Bayraktar, mayınlı arazilerin satışının söz konusu olmadığını bildirdi.
Yasa neler getiriyor?
Tapu Kanunu ve Kadastro Kanunu’na göre, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, Bakanlar Kurulu’nca belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu kişiler, Türkiye’de taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilecek. Bakanlar Kurulu’nun, Dışişleri Bakanlığı’ndan görüş alma şartı kalkacak.
Yabancıların edinebilecekleri taşınmazlar ve sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu alanlar için ilçe yüzölçümünün yüzde 10’unu, ülke genelinde ise kişi başına 30 hektarı geçemeyecek. Bakanlar Kurulu, 30 hektarı 2 katına çıkarabilecek. Daha önce, yabancıların ülke genelinde alabileceği taşınmazların toplam yüzölçümü, 2,5 hektarı geçemiyordu.
Yabancı ülkelerdeki ticaret şirketleri, ancak özel kanun hükümleri çerçevesinde taşınmaz ve sınırlı ayni hak elde edebilecek. Yabancılar ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan ticaret şirketleri dışındakiler, Türkiye’de taşınmaz edinemeyecek ve lehlerine sınırlı ayni hak tesis edilemeyecek.
Bakanlar Kurulu, yabancılar ile kendi ülkelerindeki kanunlara göre kurulan yabancı ticaret şirketlerinin taşınmaz ve ayni hak edinebilecekleri yerleri; ülke, kişi, coğrafi bölge, süre, sayı, oran, tür, nitelik, yüzölçüm ve miktar olarak belirleyebilecek, sınırlandırabilecek, yasaklayabilecek.
Yabancı kişiler ve ticaret şirketleri, satın aldıkları yapısız taşınmazda geliştireceği projeyi 2 yıl içerisinde ilgili bakanlığın onayına sunacak. Bakanlık, onaylanan projeyi taşınmazın bulunduğu tapu müdürlüğüne gönderecek ve projenin süresi içinde gerçekleşip gerçekleşmediğini takip edecek.
Askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ait harita ve koordinat değerleri, kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde Milli Savunma Bakanlığı’nca; özel güvenlik bölgeleri ise İçişleri Bakanlığı’nca aynı sürede Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün bağlı olduğu bakanlığa verilecek.
Bakanlar Kurulu, ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde, yabancı uyruklu kişiler ile kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan ticaret şirketlerinin taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinimini, ülke, yer, zaman ve miktar bakımından kısmen veya tamamen durdurabilecek, sınırlandırabilecek ve yasaklayabilecek.
Yabancı uyruklu gerçek kişiler, tüzel kişiler ve uluslararası kuruluşların yüzde 50 veya daha fazla oranda hissesine sahip oldukları Türkiye’de kurulu şirketler, ana sözleşmelerinde belirtilen faaliyet konularını yürütmek üzere taşınmaz mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinebilecek ve kullanabilecek.
Yabancılar, yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiler, yöneticilerinin çoğu yabancı olan Türkiye’de kurulu şirketler taşınmaz alabilecek.
Yabancı şirketlerin, Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla; askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde taşınmaz mülkiyeti edinimleri Genelkurmay Başkanlığı’nın ya da yetkilendireceği komutanlıkların, özel güvenlik bölgelerindeki taşınmaz mülkiyeti edinimleri ise taşınmazın bulunduğu yerdeki valiliğin iznine tabi olacak.
Bankaların, kredi olarak sayılan işlemler nedeniyle veya alacaklarını tahsili amacıyla iktisap ettikleri mülkiyet edinimlerinde, özel kanunlarına göre belli sürede elden çıkarma zorunluluğunun devam etmesi kaydıyla bu düzenleme kapsamındaki hükümler uygulanmayacak. Valilikler, taşınmazların kullanımını tapu kayıtlarından belirli aralıklarla izleyecek.
Kayıt sahibinin 20 yıl önce gaipliğine hüküm verilmiş ya da tapu sicilinden malikin kim olduğu anlaşılamamış ise çekişmesiz ve aralıksız 20 yıl müddetle ve malik sıfatıyla zilyet bulunan kimse adına tespit olunacak.
Tapu müdürlüğü, kişinin ölümünden sonra 2 yıl içinde tapu siciline miras intikali gerçekleştirilmezse, mirasçılık belgesi düzenlenmesi için yargıya başvuracak. Müdürlük, belgeye göre tapu sicil kayıtlarını tescil ederek güncelleştirecek.