Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi
Hükümetlerarası Anlaşması imzalandı. Ankara Rixos Otel’de düzenlenen
törende, anlaşmaya, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan,
Avusturya Başbakanı Werner Faymann, Bulgaristan Başbakanı
Sergei Stanishev, Macaristan Başbakanı Gordon
Bajnai, Romanya Başbakanı Emil Boc imza koydu. AB
Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve 5 ülkenin Başbakanı
ortak bildiriye imza koydular. Anlaşma, Hazar ve Ortadoğu bölgesindeki doğal
gazın Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınmasını öngören Nabucco Doğalgaz Boru
Hattı Projesi için “dönüm noktası” kabul ediliyor. Anlaşmayla, projeyi bir
uluslararası anlaşma avantajlarını sağlayarak inşasını kolaylaştırmak,
hızlandırmak ve işletme safhasında uyulacak vergilendirme gibi belli esasları
karara bağlamak amaçlanıyor.
Başbakan Erdoğan: Nabucco ile tarihi an yaşanıyor
Nabucco Projesi ile tarihi bir anın yaşandığın söyleyen Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan, projenin, bölgeyi farklı bir konuma
ulaştıracağını ifade etti. Erdoğan, Türkiye’nin önemine de dikkat çekerek,
“Türkiye enerji piyasasında AB’ye önemli ortaktır. Esasen sadece enerji
noktasında bakıldığında bile Türkiye’nin AB üyesi olması gerektiği net bir
şekilde ortaya çıkacaktır” dedi.
Hazar doğalgazının Türkiye-Bulgaristan-Romanya-Macaristan ve Avusturya
üzerinden Avrupa’ya taşınmasını öngören Nabucco Projesi imza töreninde konuşan
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, tarihi bir anın yaşandığını söyledi. Türkiye’nin
ortaklığında yapılan diğer projeleri anımsatan Erdoğan, bugün gelinen noktada
Nabucco projesi için atılacak imzanın tarihi bir anı simgeleyeceğini ifade etti.
Erdoğan, “Hep birlikte imzalarını atacağımız anlaşmayla birlikte Nabucco
projesini fiiliyata geçiriyor ve projenin hukuki altyapısın oluşturuyoruz.
Ülkelerimizin için dostluk ve barış için, gelecek nesillerin refahı için bugün
burada çok önemli bir adım atıyoruz. Proje tamamlanıp gaz sevkiyatı başladığında
tüm bu coğrafya farklı bir konuma yükselmiş olacaktır. Bu tarihi ana sizlerle
birlikte şahit olmaktan ve bu tarihi imza törenine ev sahipliği yapıyor olmaktan
büyük gurur ve bahtiyarlık duyduğumu özellikle ifade ediyor, anlaşmanın
ülkelerimiz, halklarımız için hayırlı olmasını diliyorum” dedi.
“Türkiye köprü görevi görüyor”
Türkiye’nin başta Ortadoğu ve Hazar bölgesi olmak üzere doğalgaz
rezervlerinin 3’te 2’sinin bulunduğu bölgede yer aldığını ifade eden Erdoğan,
Türkiye’nin kaynak ülkeler ile tüketici pazar arasında tabii köprü ve geçiş
noktası durumunda olduğunun altını çizdi. Son dönemde Ortadoğu ve Hazar enerji
kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştırılması konusunda Türkiye’nin büyük
projeler tamamladığını anlatan Erdoğan, Bakü-Tiflis-Ceyhan, Mavi Akım, Batı
Hattı, Bakü-Tiflis-Erzurum ve Türkiye-Yunanistan-İtalya Enterkonnektörü’nün
Türkiye’nin önemini bölgesel olamaktan çıkarıp küresel ölçekte teyit ettiğinin
altını çizdi. Erdoğan, “Tamamladığımız ve devam etmekte olan tüm projeler,
enerji güvenliğin noktasında Türkiye’yi önemli konuma yükseltiyor. Doğalgazda
4’üncü büyük ana arter olmak Türkiye’nin öncekileri arasındadır. Nabucco’nun
hayata geçmesi ile bu hedefimiz işlerlik kazanacaktır. Proje ile ülkemiz
doğalgaz altyapısı Avrupa ile birleşecek ve muhtemel kriz dönemlerinde
karşılıklı dayanışma mümkün olacaktır” diye konuştu.
“Türkiye AB'ye üye olmalıdır”
Projenin AB ile enerji alanında ilişkilerin gelişmesi ve derinleşmesine de
zemin hazırlayacağını kaydeden Erdoğan, “Türkiye enerji piyasasında AB’ye önemli
ortaktır. Esasen sadece enerji noktasında bakıldığında bile Türkiye’nin AB üyesi
olması gerektiği net bir şekilde ortaya çıkacaktır” dedi. Anlaşmanın imzalanması
ile “iş”in yeni başladığını söyleyen Erdoğan, gelecek günlerde gerek taraf
devletler, gerek uluslararası şirketler tarafından ciddi çalışmaların
yapılmasının gerektiği bir sürece girildiğin belirtti. Türkiye sorumluluklarının
bilincinde olduğunu ifade eden Erdoğan, “Nabucco’nun hayata geçmesi ile diğer
projelerin de hız kazanacağına inanıyorum. Pazar bölgelerinde kayda değer enerji
üreticilerin Avrupa enerji denklemine katılmaları temennimizdir. Bu çerçevede
Azerbaycan, Türkmenistan, Irak ve Mısır başta olmak üzere bu projeye
katılmalarını arzu ediyoruz. İran doğalgazının da Nabucco ile Avrupa’ya
sunulmasını umuyoruz. Katar’ın da ülkemizde tesis edilecek sıvılaştırılmış
doğalgaz tesisi ile Nabucco’da ciddi rol alması mümkündür” dedi. Ortadoğu ve
Hazar bölgesinin Türkiye aracılığıyla Avrupa ile organik bağ oluşturabileceğini
söyleyen Erdoğan, Nabuccco’yu birkaç ülkeyi ilgilendiren bir proje olarak
görmemek gerektiğinin altını çizdi. Nabucco’nun sadece ısıtacak, enerji verecek
bir proje olmadığını ülkelere arasın var olan işbirliği ve dostluğu güçlenecek
ve derinleştirecek proje olduğunu anlattı. Erdoğan, “Bu proje sadece
ülkelerimizi yakınlaştırmak ve ülkelere refah sağlamakla kalmayacak, tüm bölgeye
refah sağlayacaktır. Bazı çevreler tarafından Nabucco bir rüya olarak
yorumlanıyor, ama BTC de bir ara rüya olarak tanımlanmıştı. İnanıyorum ki bu
olumsuz yorumları boşa çıkacak ve bir başarı hikayesi olarak ülkelerimizin
hizmetine zamanında sunulacaktır” dedi. Erdoğan, projede katkısı olan ülke ve
kuruluşlara da teşekkür etti.
Morningstar: “Türkiye'ye ne kadar gaz sağlanacağı müzakere edilmeli”
Nabucco Zirvesi’ne de katılan ABD Yönetimi’nin Avrasya Enerji Kaynakları Özel
Temsilcisi Richard Morningstar da, Türkiye’nin Nabbuco boruhattından geçecek
gazın yüzde 15’ini alma talebine ilişkin olarak Türkiye’nirn gaz ihtiyaçlarının
bulunduğunu, Türkiye’ye ne kadar gaz satılacağına ilişkin müzakerelerin olması
gerektiğini belirterek “Bu meseleler, çözümlenmeli” dedi. ABD Kongresi’nin ağır
toplarından ve Nabucco projesinin büyük destekçisi Senatör Richard Lugar da,
Nabucco projesinin önemini vurgularken “Dostlarımızı güçlendirecek” ifadesini
kullandı ve Türmenistan’ın Nabucco’ya destek ifade ettiğini aktardı.
Senatör Lugar ve Morningstar, Nabucco Zirvesi’nin yapıldığı Rixos Otelinde
uluslarası haber ajansları ve ANKA’nın bulunduğu bir grup medya kuruluşları ile
bir araya gelerek Nabucco projesini değerlendirdi. Senatör Lugar, “Bu, beş ülke
ve 6 şirket için bir kutlama günü” dedi ve projenin Avrupa için taşıdığı öneme
vurgu yaptı. “Proje, dostlarımızı güçlendirecek” de diyen Lugar, Richard
Morningstar ise, “Bu çok önemli bir gelişme ve Türkiye’nin bölge lider olmayı
sürdürdüğünün örneğidir” derken “Bu anlaşma, projeye ivme kazandıracak ve
destekçilerin arasında güven yaratacak” ifadesini de kullandı.
Buna karşın proje konusunda daha çok çalışma yapılması gerektiğini vurgulayan
Morningstar, projenin karşışındaki en büyük meydan okumaları finansman ve gaz
kaynakları olarak sıraladı. Morningstar,Türkiye ile Azerbaycan arasında bir gaz
anlaşması yapılmasını dört gözle beklediklerini de ifade etti.
"Türkiye'nin gaz ihtiyaçları var"
Richard Morningstar, Türkiye’nin boruhattından geçeçek gazda yüzde 15’lik pay
alma talebinin de sorulması üzerine Nabucco’daki gazın iki yön akayacağı için
Türkiye’ye dönebileceğine dikkat çekti. Türkiye’nin de, kendi gaz ihtiyaçlarının
bulunduğunu söyleyen Morningstar, Türkiye’ye ne kadar gaz satılacağına ilişkin
müzakerelerin olması gerektiğini belirterek “Bu meseleler, çözümlenmeli” dedi.
Morningstar, Türkiye ile Azerbaycan bu konu üzerinde çalıştığını da sözlerine
ekledi.
“İran katılımcı olmamalı”
İran’ın Nabucco’ya gaz sağlaması olasılığına ilişkin bir soruyu yanıtlayan
Morninstar “İran ile ilgili politikamız çok açıktır. İran’ın katılması gereğine
inanmıyoruz” dedi. İran’ın nükleer programı konusunda olumlu bir yanıt
almadıklarını söyleyen Morningstar, Tahran’ın tutumunu değiştirmesi ve ilişkiler
normalleşmesi halinde İran ile enerji alanında işbirliğinin yapılabileceğini
kaydetti.
“Rusya Nabucco’ya gaz verebilir”
Richard Morningstar, diğer bir soru üzerine Rusya’nın, Nabucco projesine gaz
sağlamak konusunda teklif verebileceğini ifade ederken “Rusya’nın bir partnör
olarak katkı bulunmasını istiyoruz” dedi. Lugar, da Rusya’nın projeye rebaket
koşullarında, bir iş ortağı olarak gaz sağlayabileceğini de söyledi. Amerikan
yetkilileri, Nabucco tarafından taşınacağı gazın yarısının, rekabet
konuşullarında çeşitli kaynaklardan sağlananması öngörüldüğünü ifade
ettiler.
“Türkmenistan destekliyor”
Bu arada, Senatör Lugar, Türkmenistan’ın Zirveye katılmadığına dikkat
çekilmesi üzerine Türkiye’ye gelmeden Türkmenistan’da temaslarda bulunduğunu
belirterek Türkmenistan Cumhurbaşkanının hem kamuoyu önünde hem de kendisi ile
yaptığı görüşmede Nabucco Projesine çok desteklediğini söylediğini
aktardı.