Tatar ve Pembelik HES'e 4 Bankadan 415 Milyon Dolarlık Kredi
Limak ve Bilgin Gruplarının
yüzde 50 ortaklıkları ile kurulan Darenhes Elektrik Üretimi
A.Ş'nin, Elazığ ve Tunceli ili sınırlarındaki
Peri Suyu üzerinde inşa ettiği, toplam 261 MW kurulu gücündeki Tatar ve
Pembelik HES'ler için dört bankadan 415 milyon dolarlık
kredi sağlandı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın da katılımıyla
gerçekleştirilen toplantıda imzalanan krediyi, Ziraat Bankası, İş Bankası, Yapı
Kredi ile Türkiye Sınai Kalkınma Bankasından (TSKB) oluşan konsorsiyum
sağladı.
3 yıl geri ödemesiz, 12 yıl vadeli 415 milyon dolarlık kredinin sağlandığı
HES'lerden 131 MW kurulu gücündeki Tatar ve 130 MW kurulu gücündeki Pembelik
santralı toplamda 600 milyon dolara mal olacak.
Tatar ve Pembelik HES'ler, 2013'ten itibaren yılda ortalama 810 milyon kWh
elektrik üretecek.
''Bugün EPDK'ya başvuruda bulunan, şu anda kurulu gücümüzün 2,5 katı
oranındaki talebin, aslında 2023 hedeflerini, istikrarını piyasanın satın
aldığını gösteriyor''
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Darenhes Elektrik Üretim
AŞ'nin inşa ettiği Tatar ve Pembelik Hidroelektrik Santralleri (HES) için 4
bankanın sağladığı 415 milyon dolarlık kredinin imza töreninde yaptığı
konuşmada, özellikle son 12 aylık süre içinde enerji sektöründeki tüketimin
yüzde 10,9'lar civarında büyüdüğüne dikkat çekti. Bakan Yıldız, ''Enerji
politikaları ve stratejileri belirlenmiş, bunun üzerinde edilecek bütün sözleri
edecek bir yapı olarak bundan sonra iş tamamen eylemde, icraatta... Kamu kendi
üzerine düşeni mutlaka yapmak durumunda, yapmaya devam edecek. Özel sektör de
aynı şekilde üzerine düşeni mutlaka yapacaktır'' diye konuştu.
Taner Yıldız, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Yalnızca 2011 yılında 5,5 aylık dönemde 1.345 MW üretim santrali devreye
alındı. Bunlardan biri Limak Grubuna ait Alkumru Barajı. 1.345 MW'ın 130 MW'I
doğalgaz santralleri, diğerleri ise HES'ler ve RES'ler, yani su ve rüzgar
santralleri... Bu çok önemli. Bizim enerji politikalarımızın temeline
oturttuğumuz yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızın öncelikle kullanılmış
olması, bu konuda bizim çok önem verdiğimiz bir noktadır. Doğalgaz
santrallerinin üretimde olabildiğince geri planda kullanılmasını temenni
ediyoruz. Türkiye'nin yerli kaynaklarıyla beraber 2023'te hedef olarak koyduğu
büyüme rakamlarını karşılayabilecek öncelikle HES'lerin, RES'lerin ve güneş
santralleriyle beraber jeotermal santrallerin ön planda olmasını istiyoruz. Aynı
zamanda bugün yenilenebilir enerji kaynaklarının yanında yerli kaynak olarak
saydığımız yerli kömürün de mutlaka önemli ölçüde pay alacağını düşünüyoruz.
Bugün EPDK'ya başvuruda bulunan, şu anda kurulu gücümüzün 2,5 katı oranındaki
talebin, aslında 2023 hedeflerini, istikrarını piyasanın satın aldığını
gösteriyor. Bu çok önemli bir nokta. Şu anda 51 bin MW civarındaki kurulu gücün
bir o kadarının daha lisans almış olması, bir o kadarının daha lisans alacak
olması aslında enerji sektörüne plase edilmeyi bekleyen paralar açısından da son
derece önemli. Burada Ziraat Bankasının enerji projelerine özellikle
kredilendirmeyle alakalı bir başlangıcının olması, İş Bankası'nın katkısı, çok
önemli rakamlar... TSKB'nin de önemli bir portföyünü enerji sektörüne kaydırmış
olması, plase edilmeyi bekleyen paralar açısından son derece önemli.''
''Yatırımcıdan İstenen Özkaynak Oranı Son Derece Yüksek. Böyle Bir
Şey Olmaz''
Köktaş, Tatar ve Pembelik HES'e sağlanan kredi imza töreninde yaptığı
konuşmada, Türkiye'de önümüzdeki 20 yıl içinde yaklaşık 350 milyar lira
düzeyinde enerji yatırımına ihtiyaç olduğuna değinerek, elektrik dağıtım ve
üretim ihalelerinin sonucunda oluşacak ve oluşmuş finansman ihtiyacı dahil
edildiğinde bu miktarın 400 milyar liraya yaklaştığını söyledi. Köktaş, bu kadar
büyük yatırım ihtiyacını karşılayabilmek için siyasi otorite, düzenleyici kurum,
yatırımcı ile bankalar ve finans sektöründen oluşan dört unsurun birbiriyle
uyumlu ve senkronize çalışmasının faydalı olacağını vurguladı.
Bankaların uzun vadeli ve ucuz finansman kaynaklarına erişime yönelik yeni
enstrümanların geliştirmesi gerektiğine dikkati çeken Köktaş, ''Düşük kaynaklı
maliyetli kaynak bulmak zorundayız. Bir projenin finanse edilebilir olması
önemlidir, ama yeterli değildir. Hem vadenin uzun olması, hem maliyetlerinin son
derece düşük olması lazım'' diye konuştu. Yatırımcıdan istenen özkaynak oranının
son derece yüksek olduğunun altını çizen Köktaş, şunları kaydetti:
''Yüzde 33 ile özkaynakla bir proje finansmanının yapılmış olması... Böyle
bir şey olmaz. Niçin olmaz? Siz bankalar olarak yatırımcının bir banka olarak
çalışmasını önermiş oluyorsunuz. Böyle olmaz. Çünkü eğer bir projenin üçte
birini yatırımcı kendisi koyuyorsa yatırımcı artık bir bankadır. Özkaynak
oranını düşürebilelim ki bu özkaynaklarla daha yüksek volümlü işler yapabilmiş
olsun. Bir diğer konu finansman açısından, sadece banka kaynaklarının enerji
projelerini finanse etmek için yeterli olmadığını ifade etmek isterim.
Onun için sermaye piyasası enstrümanlarını da geliştirmemiz lazım. Bir diğer
nokta, birtakım sektörel kredi limitleriyle sınırlandırdırılan rasyolarının
enerji sektörü için işletilmemesini arzu ediyoruz. Enerji sektörü olarak biz
pozitif bir ayrımcılığa tabi tutulmak istiyoruz. Ekonomik büyümenin olmazsa
olmazı enerji sektöründeki büyüme ve ekonomik büyümenin 1-2 katı kadar enerjiye
olan ihtiyaç, bizi birtakım ayrıcalıklı davranmaya, dolayısıyla pozitif
ayrımcılığa itiyor.''
''3 bin kişilik istihdam''
Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, Tatar ve Pembelik
HES'lerin bundan sonraki iki yıllık inşaat süresince bölgeden temin edilen mal
ve hizmetlerle yaklaşık 50 milyon dolarlık değer sağlayacağını vurguladı.
İki santral için 600 milyon doların üzerinde bir yatırım yapılacağını
belirten Özdemir, Elazığ ve Tunceli'de 2008 yılında tamamlanıp üretime geçen 54
MW'lık Seyrantepe HES'in Darenhes'in ilk yatırımı olduğunu, Tatar ve Pembelik
ile birlikte bölgede ortak olarak gerçekleştirdikleri HES sayısının 3'e, toplam
kurulu gücün 315 MW'ya, üretim kapasitelerinin 1 milyar kWh'ya ulaşacağını
bildirdi.
2013 yılında üretime geçmesi hedeflenen projelerin Elazığ ve Tunceli'nin
yıllık net elektrik tüketimine eşit büyüklükte üretim kapasitesine sahip
olacağını vurgulayan Özdemir, iki santralin inşaatı sırasında çalışan
sayılarının 3 bine ulaşacağını ifade etti.
Bilgin Enerji Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Vehbi Bilgin de
Tatar ve Pembelik HES'lerin Tunceli ve Elazığ sınırları içinde kaldığını, Tatar
santralinin 70 metre, Pembelik santralinin ise 72 metre yükseklikte olduğunu
söyledi.
Her iki santralin bugüne kadar özkaynaklarla yüzde 30'unun
gerçekleştirildiğinin altını çizen Bilgin, 4 bankadan sağlanan 415 milyon
dolarlık kredi ile her iki projedeki çalışmaların bundan sonra daha da
hızlanacağını vurguladı.
Bankalar...
İş Bankası Genel Müdürü Adnan Bali de Türkiye'nin kalkınma ihtiyacı
paralelinde enerjideki potansiyel arz açığının kapatılmasına yönelik İş
Bankası'nın kendisine özel bir misyon edindiğini vurgulayarak, bu alanda 4,5
milyar doları aşan bir taahhütlerinin bulunduğunu, bu kapsamdaki taahhütlerinin
3,7 milyar dolarının enerji üretim tesislerine, 800 milyon dolarının elektrik
dağıtım özelleştirmelerine yönlendirildiğini bildirdi. Bali, taahhütler
kapsamındaki cari risklerinin ise 2,1 milyar doları aştığını söyledi.
Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Faik Açıkalın da bugün devam eden projelerle
birlikte toplamda yaklaşık 3 milyar dolarlık projeye finansman sağladıklarını,
söz konusu projelerin tamamı faaliyete geçtiğinde, yaklaşık 5.400 MW gücünde
enerjinin üretileceğini kaydetti.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Genel Müdürü Fevzi Onat da bugüne kadar
96 adet projeye destek verdiklerini, taahhüt ettikleri kredi tutarının 1,8
milyar dolara, bu projelerin kurulu gücünün ise 3.200 MW'a ulaştığını, 42
adedinin de faaliyete geçerek elektrik üretmeye başladığını anlattı.
Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ali Rıza Akbaş, banka olarak elektrik
üretiminde ilk defa bir konsorsiyuma katıldıklarını, son 1 yılda yatırım
projelerine 1,5 milyar doların üzerinde finansman sağladıklarını
bildirdi.