“Nesnelerin hangi malzemeden ve nasıl yapıldıkları konusunda olduğumuz kadar, görünüşü ve duyusu konusunda da yaratıcı olabilir miyiz?” sorusundan yola çıkan 'One Good Chair' Tasarım Yarışması, dünyanın her yerinden tasarımcıları, öncelikle forma odaklanan yeni bir tür eko-koltuk vizyonu yaratmaya çağırmıştı. İşte bu uluslararası yarışmanın sonuçları açıklandı. İki önerinin eşdeğer olarak birinciliğe layık görüldüğü yarışmada Jittasak Narknisorn’un “Posi+ive Lounge Chair” tasarımı ile Jessica Konawicz’in “Pandanus Lounge Chair” önerisi ödül kazandı. Aynı zamanda jüri tarafından finale kadar çıkarılan üç tasarım da onurlandırıldı.
Jittasak Narknisorn, “Posi+ive Lounge Chair”
Yalın, temiz ve rahat bir biçim yakalamak için bir parça kağıda şekil vermekle işe başladım. Eğer bunun kolay bir yolunu bulabilirsem, tasarımın da endüstriyel sisteme rahatlıkla uyum sağlayacağını düşündüm. Tek parça eğilmiş kontrplaktan oluşan tasarım, bu parçanın üzerinde 4 tane artı şeklinde yarık oluşturulması ile şekilleniyor. Standart formu ile artık materyal çıkarmayan ürünün kontrplaktan yapılması, rahatlıkla şekil verilebilir olmasını ve böylece ergonomiye yönelik eğriselliklere olanak tanımasını sağladı.
Sandalyenin ayakları daire kesitli çelik borulardan meydana geliyor. Bu ayaklar yukarıya doğru uzanırken konfor sağlayan kolluklar halini alıyor. İki arka bacağın yönelimi ve konumu, sandalyeler üst üste dizildiklerinde oturak kısmındaki iki yarıktan rahatça geçirilebilmelerine dikkat edilerek belirlendi.
Sandalyenin minderi yün dokulu bir kumaşla kaplı. Sandalye ile aynı şekilde (kare ve kesik artı şekilli) olan minder de yine minimum artık malzeme çıkarıyor.
Jessica Konawicz, “Pandanus Lounge Chair”
Eşsiz ve güzel, yenilenebilir tek bir malzemeden imal edilmiş, aynı zamanda kolaylıkla ve verimli şekilde üretilebilecek, çoklu taşıma kolaylığı sağlayacak bir koltuk tasarlamayı hedefledim; insanların nasıl rahatladıklarına dikkat çekecek bir koltuk.
Pandanus’un ismi ve formu Pandanus ağacının yaprakları ve meyvelerinden esinlenilerek ortaya çıktı. Yaprakların oluşturduğu spiraller bana birbiri üzerine kondurularak stoklanan koltukları hatırlattı. Bu ağacın bezeler gibi görünen kıvrımlı ve rengarenk meyveleri vardır. Meyvelerin izini sürerek ve onunla oynayarak en dikkat çekici şekli tespit ettim. Zorlayıcı yanı tek satıhtan oluşan bir şekli insanların üzerinde rahat edebilecekleri bir forma çevirmekti. Üzerinde pineklenecek bir koltuk değil, aktif rahatlama için düşündüğüm koltuk, okumak, müzik dinlemek veya arkadaşlarla kahve içmek gibi aktiviteler sırasında kullanılacak.
Hedeflerim arasında koltuğu pek çok açıdan sürdürülebilir hale getirmek de vardı: Yenilenebilir bir malzeme olan selüloz bazlı plastikten imal edilen koltuk, düşük enerjili bir üretim sürecine sahip. Ayrıca depolama ve taşıma için optimum mekan yaratacak bir istifleme yöntemi mevcut.
Finale Kalanlar:
Robert Corser, “NOLA Chair”
New Orleans’daki Katrina kurbanları için gerçekleştirilen bir hayır projesinin parçası olan NOLA koltuğu, dijital tasarım ile prefabrikasyon alanlarının araştırılmasını da içeriyor.
Malzeme ekonomisi konusuna eğilen proje, aynı zamanda mevcut ‘sıkıştırılmış paket’ mobilyalarının montajına dair yaklaşımları dijital teknolojinin yardımıyla geliştirmeye çalışıyor. Dijital olarak optimize edilmiş bir şema sayesinde eğilmeler ve iç gerilimlere bağlı olarak sıkılaşan mesnet bağlantıları ortaya çıkarılırken, tasarımın üç boyutlu formu da belirginlik kazanıyor.
Büyük hacimli paketlerde taşıma zorluğu çıkaran diğer tüm kontrplaktan imal edilmiş mobilyalardan farklı olarak NOLA, tek düzlem halinde taşınıp, montajlama sırasında heykelsi bir forma dönüşmek üzere yalnızca katlanıyor. Bu 8 kat nakliyat verimliliğine denk düşecek şekilde prototip de malzeme verimliliği sağlıyor: Her bir koltuk 12 milmetre kalınlığındaki kontrplaklardan, 2 metrekareden küçük bir parçadan üretiliyor. Koltukların tane başına üretim masrafının son rötuşlarla birlikte 40 Dolar civarında olması bekleniyor.
Catherine Pena, “Duv-tal”
Duv-Tal, Amerika’daki araba takıntısı ve toplu taşımaya yönelik eksik desteğe cevap niteliğinde bir tasarım. Amerika’da gereklilik yüzünden toplu taşımayı kullananlar için arabalar lüksü sembolize ederken toplu taşıma araçları bireyin limitlerine tekabül ediyor. Pek çok otobüs durağının doğru düzgün bir oturma alanı bulunmuyor ve bireyler yerde oturmak zorunda bırakılıyorlar; dolayısıyla ekonomik sistemimizdeki yerlerine yerleşmiş oluyorlar.
Amacım çevre dostu, kullanışlı bir oturma ile toplu taşıma araçlarını kullanan kimselerin verimlilik düzeyini arttırmak, yolculara bir tür otorite ve özgünlük hissi sağlayarak onları avantajlı konuma getirmekti.
Duv-tal otobüs durağı işaretlerinin sabitlendiği elektrik direklerini kullanıyor. Bu direk daha ziyade tiyatro salonlarındakilere benzer, sırta vermiş iki oturağa yer sağlıyor; bir yolcunun zaten kapladığı alandan daha fazlasını kaplamıyor. Oturağın üzerinde bir de yazı bulunuyor: “Sen bir rol modelisin. Otobüsü kullanarak çevreye aktif katkı sağlıyorsun.”
Moon Choi, “Jigai Chair”
1. Jigai koltuğunun konsepti, son derece bilimsel bir strüktüre oturuyor. Optimum malzeme ve üretim sürecini kolaylaştıran yapısı ile Jigai koltuğunun temel esprisi, tek bir çelik boruya dayanıyor olması. Ürünün kırık geometrisi hem koltuğu hem de insan vücudunu destekliyor. Bu yalın form sayesinde malzeme tasarrufu ve üretim kolaylığı da sağlanıyor. Koltuğun geri dönüştürülmüş ahşaptan imal edilmesi düşünülmüş.
2. İnsanların oturma şekil ve tarzları çok farklıdır. Jigai koltuğu, farklı pozisyonlarda oturmak isteyenlere cevap veriyor ve 5 aşamalı konumu ile bunun kolaylıkla gerçekleştirilmesine olanak tanıyor. Son derece basit strüktürü de bunun bir parçası.
3. Jigai koltuğun şekli şemali insanları büyülemeyebilir, ancak tanıdık tipi ile tipik bir koltuğu, dolayısıyla insan ergonomisine uygun bir koltuğu çağrıştırıyor. Jigai, sürdürülebilirlik ile duyusallığı yalınlıkta birleştiriyor.