Tepe-Akfen-Vie (TAV) Yönetim Kurulu Murahhas Azası ve CEO'su Sani Şener, havalimanında kazandıkları ‘yap-işlet-devret’ tecrübesini yurtdışına ihraç etmeye hazırlandıklarını belirterek, ‘‘Yurt dışında toplam 1 milyar dolarlık ihalelere davet edildik’’ dedi.
İstanbul Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali işletmecisi Tepe-Akfen-Vie (TAV) Yönetim Kurulu Murahhas Azası ve CEO'su Sani Şener, havalimanında kazandıkları ‘‘yap-işlet-devret’’ tecrübesini artık yurtdışına ihraç etmeye hazır olduklarını söyledi. Sani Şener, yurt dışında değişik ülkelerdeki toplam 1 milyar dolarlık ihalede Tepe-Akfen'in yeterli görülerek ihaleye davet edildiğini vurguladı.
Hem yapım hem de işletme sırasında yerel ya da global birçok krizle karşı karşıya kaldıklarını vurgulayan Sani Şener, bu zor günleri yolcu konforuna dokunmadan tasarruf ederek, hız ve verimliliği artırarak geçirdiklerini söyledi. Sani Şener'le, Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'nin yanısıra Tepe-Akfen'in havalimanı yapımı ve işletmeciliği ihracında geldiği noktayı ve hedeflediği yeni ihaleleri konuştuk.
Krizlerden nasıl etkilendiniz?
- Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'nin yapım döneminde ne kadar kriz varsa yaşadık, bir de depremi tabii. İşletme döneminde de yine hem yerel hem global krizler yaşadık. 11 Eylül, lrak Savaşı gibi olaylar bizi çok ciddi etkiledi. Yap-işlet devret modelinde size verilmiş bir işletme süresi var. Yapım dönemi için aldığınız kredileri, o dönemde kazanıp geri ödüyorsunuz. Şirketiniz sonsuz değil. Bütün para birimlerinden gelirimiz ve kredi borcumuz var. Öncelikle bunları finansal anlamda koruma altına aldık. Hem tasarruf etmeliydik, hem de yolcu konforuna dokunmadan gelir artırıcı önlemler almalıydık. Hız ve verimliliğe önem verdik.
Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali işletmesini aldığından bu yana neler yaptınız?
- (Tepe-Akfen ve Vie) konsorsiyumu olarak, 1997'de Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali'ni yap-işlet-devret kapsamında aldık. 22 ayda yarım milyon metrekareye yakın inşaatı bitirdik. 98'den bu yana 5 yılda 35 milyon yolcuya, 400 bin uçağa hizmet verdik.
Yurt dışındaki havalimanı yapım ve işletme ihaleleriyle ilgileniyor musunuz?
- Havalimanı konusunda hem yapımda hem işletmede, uluslararası bir bilgi birikimimizi var. Dünyada hem binayı yapıp hem işletmeciliğini üstlenen sayılı firmalardan biriyiz. Bu alanda çok ciddi oranda istihdam ve yabancı sermaye girişi sağladık. Bu birikimi artık yurt dışına ihrac edebilme yeteneği oluştu bizde. Yolcunun kapıdan girişinden uçağa binene kadar geçen süredeki her türlü güvenliği bize ait. Biz binanın ayakta kalmasını sağlıyoruz. Artık bu know how'u yurt dışına açmak istiyoruz. Şu anda dünyada hangi boyutta olursa olsun en büyük havalimanları için bile ihalelerde yeterlilik alabilecek bir noktaya geldik.
Bu konuda hedeflediğiniz ülkeler hangileri?
- Bir Türk firması olarak bilgilerimize ihtiyacı olan ülkelerde iş yapabiliriz. Buralar Kuzey Afrika, Ortadoğu ve eski Türk Cumhuriyetleri hedef ülkelerimiz.
Şu anda yeterlilik aldığınız ihaleler var mı?
- Evet, çeşitli ülkelerdeki havalimanları için toplam 1 milyar dolarlık ihaleye katılabilmek için Tepe-Akfen olarak yeterlilik aldık. Şimdi ihalelerin sonuçlanmasını bekliyoruz.
Bunlar hangi ihaleler?
- Arnavutluk'ta Tiran'da yapılması planlanan Mother Teresa Havalimanı'na teklif verdik. 100 milyon dolarlık bu ihalede dört firmayla yarışıyoruz. İran'daki 300 milyon dolarlık İmam Humeyni Havalimanı'na teklif veren üç firmadan biriyiz. Birleşik Arap Emirlikleri'nde Dubai'de Emirates Havayolları'nın A380 uçakları için açtığı hangar yapım ihalesinde yeterlilik aldık. Bu da 120 milyon
dolarlık bir ihale. Yerel bir ortağımız da var. Yemen'de San'a Havalimanı ihalesine Arap bir müteahhitle ortak giriyoruz.
Dubai'de ayrıca bağlantı yolları, viyadük ihaleleriyle de ilgileniyoruz. 400 milyon dolarlık Kahire Havalimanı inşasında yeterlilik aldık. Tunus Kartaca Havalimanı ihalesine hazırlanıyoruz.
- Evet, Irak'taki havalimanlarına talibiz. Oradaki yerel ortaklarımızla da görüşüyoruz. Amerikan Bechtel firması Irak'ta aldığı işleri parçalara bölerek verecek.
Biz orada havalimanındaki tecrübemize güveniyoruz. Üstelik Irak bize çok yakın, inşaat malzemelerinin çok büyük kısmı Türkiye'den gidecek. Türk müteahitler mutlaka orada yer alacak. Tepe-Akfen olarak bizim Irak'ta bir geçmişimiz var, orada mutlaka yer almak istiyoruz.
Bu ülkeler neden aniden havalimanı yapımına hız verdiler?
- Global krizler bu ülkelerdeki havacılık sektörünü de etkilemişti. Planlanan ihaleleri bir türlü yapamıyorlardı. Irak Savaşı bitince bu ihaleler hızlandı.
Atatürk Havalimanı'na 90 milyon dolarlık ek yatırım
Krize rağmen TAV'ın yatırımlarını durdurmadığını belirten Sani Şener, inşaatı süren Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminali Ek Tesisi'nin de 2004 Mayıs ayında hizmete gireceğini hatırlattı. 90 milyon dolarlık bu yatırım tamamlandığında 14 milyon yolcu kapasitesi Dış Hatlar Terminali, 20 milyon yolcu kapasitesine ulaşacak. Ek tesiste ayrıca 85 doları bir otel yer alacak.
M. SANİ ŞENER
TAV Yönetim Kurulu Murahhas Azası ve CEO'su M. Sani Şener, 1955 Trabzon doğumlu. 1977 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Fakültesi'nden mezun olduktan sonra, İngiltere'de Sussex Üniversitesi'nde master yaptı. 1980 yılından itibaren özel sektörde baraj, bina, tünel, havalimanı gibi ulusal ve uluslararası projelerin gerçekleştirilmesinde yönetici ortak olarak, proje müdürlüğü, genel müdürlük, yönetim kurulu üyelikleri yaptı.