Foto: Aykut Ünlüpınar (AA)
Adana Valisi Hüseyin Avni Coş, Büyükşehir Belediyesi Koruma, Uygulama ve Denetim Bürosu (KUDEB) Şube Müdürlüğü tarafından düzenlenen, ''Tepebağ Höyüğü ve Kentsel SİT Alanı Sağlıklaştırması Çalıştayı''nın açılışında, çalıştayın kentin tarihi değerinin ortaya çıkarılması açısından çok önemli olduğunu belirterek, yararlı sonuçlar çıkacağına inandığını söyledi.
Adana'nın kültür ve sanat merkezi olması, tarihi kimliğinin ortaya çıkması konusundaki çalışmaların güçleneceğini ifade eden Coş, ''Bu konuda Valiliğimiz, Büyükşehir Belediyemiz ve ilçe belediyelerimiz ile bütün duyarlı kuruluşlarımızla, üniversitelerimizle, sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği halinde çalışmamız gerekiyor. Ama bu çalışmaların aynı zamanda hızlı şekilde sürdürülmesi gerekiyor. Bu gelişmeler arzu ettiğimiz ölçüde hızlı yürümüyor. Bu toplantının bir milat olmasını, koordinasyon çalışmasının önem kazanarak, sorunların sıkıntıların bir an önce çözülmesini umuyorum'' dedi.
Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Zihni Aldırmaz da, kentin tarihi kimliğinin korunmasıyla ilgili yapılan çalışmalar hakkında bilgiler vererek, ''Koruma Kurulu kararıyla Çeşitli mahalleleri kapsayan 80 hektarlık alan SİT alanı olarak kabul edilmiştir. Bu tarihi mirasımıza sahip çıkmak, gelecek nesillere bırakmak, Valilik ve Seyhan Belediyesi ile birlikte kentin kültürel dokusunu korumak ve Adana'yı müzeler kenti yapmak için bir protokol yaptık. Adana Tarihi Kent Merkezi protokolü ile bir ivme kazandı. 56 binanın bedelleri ödenerek geniş bir kazı alanı oluşturuldu'' dedi.
Aldırmaz, eski halkevi binası olan tarihi Büyükşehir Belediyesi binasının aslına uygun olarak restore edildiğini, bu binayı belediye birimleri ile Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü'nün birlikte kullandığını vurguladı.
Ayrıca Şıh Cemil Nardalı ve Şakirpaşa Konakları gibi tarihi binaları kamulaştırdıklarını da anlatan Aldırmaz, ''5 ayrı yapıyı kamulaştırdık. Bunlarla ilgili çalışmalar sürüyor. Sinema Müzesi yanındaki yapı da belediyeye kazandırıldı. Adana'da 4 olan müze sayısı açtığımız kent müzeleri ile 11'e çıktı. Bunlardan Sinema Müzesi Anadolu'daki tek sinema müzesidir'' dedi.
Aldırmaz, bölgenin envanterinin çıkarıldığı 500 sayfalık içinde bin 500 fotoğrafın bulunduğu bir kitap hazırlığı yapıldığını bildirdi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Müşaviri İsmail Salman, geçmişte kendisinin Adana Koruma Kurulu'nda görev yaptığını anımsatarak, bu bölgenin tarih ve kültür açısından büyük öneme sahip olduğunu, Gaziantep, Hatay, Tarsus'un korumanın ruhuna ve özüne uygun olarak geliştiğini belirtti.
Salman, bu kentlerin Adana Bölge Koruma Kurulunun enerjisinden yararlandığını vurgulayarak, ''Ama her ne hikmetse 'çıra dibine karanlık' misali biz Adana'ya fazla katkı koyamadık. Bunun analizini her düzeydeki bürokratın yapması gerekiyor'' dedi.
Bu toplantının merkezinde Tepebağ'ın bulunduğunu anlatan Salman, şöyle devam etti:
''20 yıldır dinliyorum bir türlü sonuçlandıramadık. Buranın tarihi ticaret merkezi, kentin geçmişi de burada. Şu anda biz arkeolojik geçmişi araştırmak durumunda değiliz. Kentin merkezinde bir yerde uzun süreli arkeolojik kazının şu aşamada olması çok uygun değil. O nedenle çok basit bir şey önerdik. Kamu mülkiyeti olan alanda iki açma açalım. Buranın höyük olduğunu gösterelim, kültür katmanlarını gösterelim, zaten onun etrafında yeterince ayakta kültür varlığı var. Korumanın en basit kuramıdır; hiçbir kültür bir değer için yok edilemez. Üstündeki Tepebağ Lisesini, Bebekli Kiliseyi nereye götüreceksiniz. Cumhuriyetin kurduğu ilk okullar var. Onları nereye götüreceksiniz. Bunların hepsi bir bütün. O bütünün içinde höyük merkezli, kentin ticaret merkezini koruyan kollayan bir koruma anlayışıyla hareket etmemiz gerekir.
Şu anda 12 bin civarında Türkiye genelinde arkeolojik SİT var. Bunun yaklaşık bin 500 tanesi Adana Koruma Kurulunun altına imza attığı SİT alanlarıdır. Demek ki tespite ilişkin zaaf yok. Doğu Akdeniz'in tamamını tespit etmişiz. Ancak, Adana ve çevresinde sadece 4 tane arkeolojik kazı var. Bunun da 2 tanesi yüzey araştırması. Anavarza diye antik kentimiz var. Kültür ve Turizm Bakanlığının malı bu. Bin dönümden fazla. Aslında Kültür ve Turizm Bakanlığının malı olmaz, devletin tüzel kişiliği adına Milli Emlak'a ait olur. Ama bizim adımıza resmen tapu kesilmiş. Bin dönümlük bir antik kent duruyor, ama biz onun kazısını yapamıyoruz. Bunu topluma açamıyoruz.''
Kozan Belediye Başkanı Kazım Özgan da ilçedeki arkeolojik çalışmalar ve tarihi mekanların restorasyonlarıyla ilgili bilgiler vererek, çalışmalarından örnekler aktardı.
Adana Kültür Varlıkları ile ilgili sinevizyon gösterisinin ardından Mersin Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlisi Tuba Akar sunumunu gerçekleştirdi.
Çalıştay'a Seyhan Belediye Başkanı Azim Öztürk, Sarıçam Belediye Başkanı Ahmet Zenbilci, Ceyhan Belediye Başkanı Hüseyin Sözlü, Çukurova Belediyeler Birliği ve Tarsus Belediyesi Başkanı Burhanettin Kocaman, ADASO Başkanı Sadi Sürenkök ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve çeşitli üniversitelerden öğretim üyeleri katıldı.