Kredi faizlerinin iki ayda hızla yükselmesi ve konut sektöründe meydana gelen daralma inşaat sektörünü yeni tedbirler almaya itti. Müteahhitler satışı artırmak için fiyatları düşürürken, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) de inşaat miktarını azaltıyor. Ortaya çıkan fiyatların ‘kamu menfaatine uygun olmaması’ sebebiyle, yaklaşık 6 bin konutu kapsayan 16 ihaleyi iptal eden idare, 130 bin konutu içeren ihalelerle ilgili hazırlıkları ‘piyasalar düzelene kadar’ askıya aldığını açıkladı.
TOKİ Başkan Vekili Erdoğan Bayraktar, askıya alma süresi konusunda bir şey söylemenin şimdilik mümkün olmadığını, piyasalardaki gelişmelere bakacaklarını söyledi. Halihazırda kaynak sıkıntıları bulunmadığını vurgulayan Bayraktar, gerekirse Ziraat Bankası ve Vakıfbank’tan kredi kullanabileceklerini ifade etti. “Önce kule vinçlerin kirası bin dolardan 12 bin dolara çıktı. Çimentoda önce yokluk, sonra zam geldi. Demir yüzde 80’lere varan oranda zamlandı. Alçı, kablo, işçilik bütün maliyetler arttı. Bizi vurdular...” diyerek gelinen noktayı özetleyen Bayraktar, bazı müteahhitlerin ise bu işi ajite ettiğini ifade etti. Bayraktar, “Müteahhitler ağlamasını, çalmadan oynamasını iyi biliyor. Şimdi çalgı bulunca zil takıp oynuyorlar. Kaide bulunca çok iyi ajite ediyorlar.” şeklinde konuştu.
Toplu Konut İdaresi, bu ay içinde, İstanbul'da 4 bin 836 konutu ve 3 köprülü kavşak yapımını kapsayan 8 ihale yapacak. Ağustos için de şimdiye kadar 2 ihalenin tarihi belirlendi. Toplam 3 bin 84 konutun yapımını öngören 8 ihalenin değerlendirmesi ise sürüyor. TOKİ Başkan Vekili Bayraktar, sosyal devlet olmanın gereği olarak bir konut hamlesi başlattıklarını, 200 bin konut rakamına ulaştıklarını kaydetti. Bayraktar, şu bilgileri verdi: “Bunun 35 bininden kaynak temin edip, kalanının alt gelir grubuna, orta gelir grubuna gecekondu dönüşümüne veriyoruz. Ama işte sektör patladı. Önce kule vinçlerin kirası bin dolardan 12 bin dolara çıktı. Çimentoda önce yokluk, sonra zam geldi. Demir yüzde 80'lere varan oranda zamlandı. Alçı, kablo, işçilik bütün maliyetler arttı. Bizi vurdular...” Piyasadaki durgunluğa rağmen TOKİ'nin sosyal konutların büyük talep geldiğini; ancak orta ve yüksek gelir grubuna yönelik satışların piyasadaki durgunluktan olumsuz etkilendiğini anlatan Bayraktar, özellikle hasılat paylaşımı projelerde satışların düştüğünü söyledi.
Bu arada bazı müteahhitlerin bu işi ajite ettiğini ifade eden Bayraktar, “Müteahhitler ağlamasını, çalmadan oynamasını iyi biliyor.” sözleriyle, haksız şikayetlere kulak asmayacaklarını dile getirdi. İdare başkan vekili, müteahhitleri rahatlatmak için yaptıkları düzenlemeler hakkında da bilgi verdi. Buna göre, hak edişlerdeki yüzde 5'lik kesintilerin teminat mektubu karşılığı ödenmesi imkanı getirildi. KDV'de tevkifat oranı yüzde 6'dan 3'e düşürüldü. Arsa teslimlerinde KDV yüzde 1'e çekilirken, proje teslim süreleri 2 ay ertelendi. Yüzde 5'lik stopajın düşürülmesi yönündeki girişimler de sürüyor.
Erdoğan Bayraktar, aylık ödemelerinin 280 milyon yeni lira civarında olduğuna işaret ederek, bu sebeple yüzde 3-5-6'lık kesintilerin ödenmesinin müteahhitler için önemli rahatlama sağladığını kaydetti. Bayraktar, sektörün istediği, inşaat sözleşmelerinde genel fiyat artış endeksi yerine ‘inşaat fiyat endeksinin' uygulanması yönünde çalışma yaptıklarını da bildirdi. İnşaat sektöründeki firmalar, genel fiyat endeksindeki düşüşe rağmen, girdi fiyatlarındaki artış sebebiyle zarar ettiğini belirterek, sözleşmelerde inşaat fiyat endeksinin kullanılmasını istiyordu.