TOKI Başkanlığı İhale Yonetmeliği'ne Daniştay'dan Durdurma

Danıştay 10. Dairesi, Mimarlar Odasının açtığı davada "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Aynî Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği"nin bir çok maddesinin yürürlüğünü durdurdu.

Danıştay 10. Dairesi kararında özetle; hukuk devletinin gereklerinden olan ve idarelerin takdir ve yetkisine bırakılan konuların yine idareler tarafından önceden çıkarılan metinlerle düzenlenmesi anlamına gelen hukuk güvenliği ve düzenli idare (idarenin yasallığı) ilkesinin en sıkı uygulanması gereken alanlardan birinin ihaleler olduğu , açıklık, tarafsızlık, rekabet ve uygun bedel ilkelerinin ihalelerde gerçekleşebilmesi için sürecin belirgin olması gerektiği belirtiliyor.

TMMOB Mimarlar Odası Genel Merkezi'nden konuyla ilgili yapılan açıklama şöyle:

"Toplu Konut İdaresi Başkanlığının satış, devir, intikal, kiraya verme, trampa, sınırlı aynî hak tesisi ve arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı işlerinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemek üzere 03/05/2006 tarihli ve 26157 sayılı Resmî Gazete'de yayınladığı "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Aynî Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği" nin 1.maddesinin, 2. maddesinin, 4.maddesinin (ç) fıkrası, 7.maddesinin (d) bendi, 9.maddesinin a/2 ve b/2 bendleri, 10.maddesinin 1. ve 2.fıkraları, 11.maddesinin 1.fıkrası, 12.maddesinin 1. ve 2.fıkraları, 15.maddesinin 1. ve 2.fıkraları, 16.maddesinin 1.fıkrası, 19.maddesinin 1.fıkrası, 25.maddesinin 1.fıkrası ve (a), (b), (c), (ç), (d), (f), (g), (ğ), (ı) ve (j) bendi, 26. , 27. ve 29.maddesinin öncelikle Yürütülmesinin Durdurulması ve İptali; bu maddelerin iptali halinde Yönetmeliğin uygulanması mümkün olamayacağından Yönetmeliğin tümünün iptali; 2985 sayılı Toplu Konut İdaresi Kanununun, yönetmelikle düzenleme yapma yetkisi veren 2.maddesinin 3.fıkrası ile Toplu Konut İdaresine kâr amaçlı projelerle uygulamalar yapma ve yaptırma yetkisi tanıyan Ek Madde 1'in (k) fıkrasının Anayasaya aykırılığı nedeniyle iptali için Anayasa Mahkemesi'ne gönderilmesi talepleri ile Odamızca dava açılmıştı.

Davanın görüldüğü Danıştay 10. Dairesi, taleplerimizin büyük bir kısmını kabul ederek, Yönetmeliğin,

· "İhaleye katılamayacaklar" başlıklı 7.maddesinin 1/d fıkrası,
· "Tahmin edilen bedel" başlıklı 10.maddesi,
· "Tahmin edilen gelir" başlıklı 11.maddesinin 2.cümlesi,
· "Onay belgesi" başlıklı 12.maddesinde geçen bazı ibareler,
· "İhalenin duyurulması" başlıklı 15.maddesinin 1.fıkrası ve 2.fıkrasında geçen "teminat alınması gerekiyorsa" ibaresi,
· "Geçici teminat" başlıklı 16.maddesi,
· "Uygun bedelin tespiti" başlıklı 19.maddesinin 2.cümlesi,
· "Arsa satışı gelir paylaşımı dışındaki işlerde uygulanacak usuller" başlıklı 25.maddesinin 1.fıkrası ile (a), (b), (c), (ç), (d), (f), (g), (ğ), (ı) ve (j) bentleri ,
· "Arsa satışı gelir paylaşımı ihalelerinde uygulanacak usul" başlıklı 26.maddesinin

Yürütülmesinin Durdurulmasına karar verdi.

Dava Konusu Yönetmelikte;
· Hisse oranına bakılmaksızın yönetim kurulu üyesi olmamak koşuluyla anonim şirket ortağı ihale yetkilileri ve yakınlarının ihaleye katılmalarına olanak tanıyan düzenlemenin tarafsızlık ve rekabet ilkesini zedeleyeceği,
· Tahmini bedelin hesabında kullanılacak fiyatların nerelerden soruşturulacağı, emsal alınabilecek verilerin neler olduğuna ilişkin belirleme yapılmaksızın bedelin takdir usulünün tümüyle takdir komisyonuna bırakılmasında veya satınalma yoluyla tespiti halinde değerlemeyi yapacak kişilerin takdirine bırakılmasında idarenin yasallığı ilkesine uyarlılık bulunmadığı, tahmini bedelin veya tahmini gelirin belli olmadığı hallerde, ihalede rekabet, verimlilik ve uygun şartların gerçekleşmesinin mümkün olmadığı,
· İhalelerde geçici teminat alınıp alınmaması konusundaki takdirin tümüyle idare başkanının onayına bırakılmasının hukuki güvenlik ve idarenin yasallığı ilkesine aykırı olduğu,
· İhalenin isteklilere duyurulup duyurulmaması, eğer duyuru yapılacaksa ne şekilde yapılacağı konusundaki takdirin tümüyle onay belgesini düzenleyen idare başkanına bırakılmasının ihalelerde esas olan açıklık ilkesini zedeleyen, idarenin yasallığı ilkesine uymayan bir düzenleme olduğu,
· "Arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı dışındaki işlerde uygulanacak usuller" başlıklı 25. maddesinde ihale usullerinin tanımlanmamış olması, aşamalarının belirtilmemesi, hangi hallerde hangi usulün uygulanacağına ilişkin bir ölçüt bulunmaması, sadece ihale usullerinin sayılması ile yetinilmesi ve yine ihale usul ve esaslarının salt idare başkanının onayı ile belirlenmesinin aynı gerekçelerle hukuka uygun olmadığı,


· 26. maddesinde yer alan arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı ihalelerinde uygulanacak açık ihale usulünün Yönetmelikte açıkça tanımlanmamış olması nedeniyle içeriğinin belirsiz olduğu belirtilerek anılan maddelerin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

Bu kararla, konut üretiminde büyük projeleri ve ihaleleri gerçekleştiren Toplu Konut İdaresinin uygulamalarının esas dayanağı olan Yönetmeliğin birçok maddesinin anılan gerekçelerle yürütmesinin durdurulmuş olması, ihalelerde hakim olması gereken temel ilkelere uyulup uyulmadığının değerlendirilmesini de gerekli kılar.

Toplu Konut İdaresi, kararın taraflara tebliğinin hemen ardından "Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Aynî Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" adı altında iptal edilen düzenlemelerin yerine geçecek yeni düzenlemeleri 27 Şubat 2007 tarihli Resmî Gazete'de yayımlamıştır.

Mimarlar Odası, hazineye ait binlerce arsa ve araziyi "toplu konut üretmek amacıyla" devralan Toplu Konut İdaresinin bu taşınmazlarla ilgili her türlü tasarrufunun kamu yararı ve hukuk devleti ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilmesi amacıyla, yeni düzenleme ve uygulamaları da bu davada ileri sürdüğümüz hukuka aykırılık sebepleri yönünden incelemeyi sürdürecektir".