Kredide, 25 yıla uzayan vadeler ve yüzde 1.19'a düşen faizlerle alıcıların teşvik edildiği konut pazarının cazibesi, tüccar ve sanayicinin iştahını kabarttı. Bazıları arsasını farklı amaçlarla yıllar önce alan, bazıları ise daha önce kendi grubu için inşaat yapan nakliye, perakende, kömür ve tekstil makinesi ticareti gibi farklı iş kollarındaki işadamları bu yıl ilk konutlarını üretti. Pazardaki hareketin en az 5-6 yıl daha bu şekilde süreceğini düşünen yeni müteahhitler, pazarın önünün finans kesiminin desteği ile açıldığını kabul ediyorlar.
Türkiye İnşaat Müteahhitleri İşveren Sendikası TİMSE Başkanı Nazım Aygün de, işi bilen ve mali kaynağı olan yeni aktörlerin piyasaya gelmesine karşı olmadıklarını ama projelerini sadece banka kaynağına güvenerek yapanların sektöre zarar verebileceklerini ifade ediyor. Akfırat'ta Kuğu Evleri'ni inşa eden, 30 yıllık lojistikçi Tırsan Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu da, "Biz kontrollü gidiyoruz ama bazılarının işletme kaynağı yok. Sektörde sıkıntı olabilir" diyor. TİMSE'nin verilerine göre, Türkiye'de karnesi olan müteahhit sayısı 110 bin. Buna yap-satçı kesim eklendiğinde toplam müteahhit sayısı 310 bini geçiyor.
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün tahminlerine göre, Türkiye'de bu yıl konut açığının kapatılması için üretilmesi gereken yeni konut miktarı 679 bin 600 adet seviyesinde. Devlet Planlama Teşkilatı 2004 yılı için bu rakamı 633 bin 600 olarak açıklamıştı. Yani resmi tahminlere göre, bu yıl konut açığında yüzde 7'lik bir artış bekleniyor.
22 yıllık perakendeci 5 yere şantiye kuracak
İnşaatın cazibesinden etkilenenlerden biri de perakende sektöründe faaliyet gösteren Kiler Grubu. Temelleri Nahit, Vahit ve Ümit Kiler tarafından 1983 yılında atılan Kiler, Türkiye'de toplam 52 hipermarkete sahip. Bu sayıyı 2005 yılı sonuna kadar 100’e çıkarmayı hedefleyen grup, yeni alanlarda da büyümeyi planlıyor. Yönetim Kurulu Başkanı Nahit Kiler, 22 yıllık ticaret hayatında elde ettikleri güveni konut pazarına da taşıyacaklarını söyledi. Ankara ve İstanbul'da bu yıl beş ayrı yere şantiye kuracak olan grup daha önce kendi işyerlerini üretiyordu. Nahit Kiler, 15 milyon dolarlık yatırım büyüklüğü olan ilk projelerini Esenkent'te gerçekleştirdiklerini anlattı. Kiler, Florya'daki evlerden daha kaliteli ama onların dörtte biri fiyatına ev ürettiklerine inanıyor. Grup şimdilerde 70 milyon dolarlık yatırımla Beylikdüzü'nde bin 300 konutluk bir projeye başlıyor. Grubun diğer hedefi ise 35 milyon dolarlık yatırımla Kartal Rahmanlar'da 500 daire üretmek. Banka kredisine ihtiyaç duymadıklarını anlatan Nahit Kiler, "İşini iyi yapanlar sektörde kalacaklar" diyor.
Kömürden kazandı arsaya yatırdı
Türkiye'nin en eski kömürcülerinden Milten Grubu da, konut sektörüne Milkent Evleri ile adım attı. Grup, İstanbul Taşoluk Belediyesi sınırları içinde 75 bin metrekare alan üzerinde ve toplam 168 villadan oluşan Milkent Evleri'ni 2007 yılının ilk yarısında teslim etmeyi düşünüyor. Şirket promosyon olarak, ilk 50 müşterisinin iki yıllık kömür ihtiyacını bedelsiz karşılamayı taahhüt ederek dikkat çekti. Evlerin peşin fiyatı 77 milyar liradan başlıyor, en uzun vade ise üç yıl. Kömürcü Milten Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Ökten, aynı zamanda Genç Maden İşletmecileri Derneği'nin de Başkanı. Şirketin Genel Müdür Yardımcısı Metin Arslan, yatırımın maliyetinin arsa dahil 15 trilyon lira olduğunu belirtirken, "İstanbul, Tekirdağ ve Karadeniz sahil şeridi gibi noktalarda yeni projeler yapmak istiyoruz" dedi. Arslan geçmişte arsaya yatırım yaptıklarını ve şimdi bu arsaları değerlendirdiklerini söyledi. Şirketin hedefleri arasında Karaburun'a yük limanı inşa etmek de var. Arslan, "Konut pazarında fiyatlar yükselmiş olabilir, ama Avrupa ile kıyaslarsanız hâlâ çok ucuz. Dolayısıyla talep sürdükçe fiyatlar yükselmeye devam edecek. İstanbul gibi çarpık yapılaşmanın olduğu yerlerde talep kolay bitmez" dedi.
Nuhoğlu: Görüntü net değil
30 yıllık lojistik firması Tırsan, daha önce depo, fabrika binası gibi inşaatlar yapan grup firması Bautek'i konut işine yönlendirdi. Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanlığını da yapan Çetin Nuhoğlu'nun şirketi, şu sıralarda Akfırat'ta yüksek gelir grubuna yönelik Kuğu Evleri projesini yapıyor. Nuhoğlu, konut işine sadece kârlı olduğu için değil, aynı zamanda fabrika yanında köyler, yaşam alanları oluşturmayı hedefledikleri için girdiklerini söyledi. Akfırat'ta kendi arsaları üzerine bu projeyi yaptıklarını söyleyen Nuhoğlu, 40 trilyonluk bu yatırımın grup bütçesi üzerinde önemli bir yük oluşturmadığını açıkladı. Konuta yönelmelerinin kendileri için doğal bir süreç olduğunu anlatan Çetin Nuhoğlu, "1998'den beri daralan inşaat sektöründe en büyük açık konuttaydı. AB müzakere süreci ile arsa fiyatlarının artacağı beklentisi, yastık altı birikimlerin bu pazara yönelmesi, ertelenmiş taleplerin canlanması pazarı hareketlendirdi. Böyle olunca şirketin bu yöne doğru kanalize olması sanki doğal bir sonuç olarak ortaya çıktı. Planlama, finansman iş organizasyonu, rekabet tecrübemiz var. Akfırat da gelişim potansiyeli yüksek olan bir bölge. Bundan sonra da ulaşımı kolay, şehre yakın yerlerde projelerimizi sürdüreceğiz" diye konuştu.
Ancak Çetin Nuhoğlu, şu an yıldızı parlayan sektörün geleceği için iyimser değil. "Devam eden konutların pek çoğunda bazı firmaların taahhütlerini yerine getiremeyeceğine inanıyorum. Çünkü tamamen satışa odaklanmış, banka finansmanı ile oluşmuş bir satın alma modeli var. Sektörde hızlı büyüme, ciddi bir kaosa götürebilir" dedi.
Astaş, daireleri şimdiden sattı
Konut sektörüne tekstil makine ve ekipmanı ticareti yaparken, yatırım tutarı 110 milyon doları bulan Kempinsky Recidences Astroia projesiyle giren Astaş'ın Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Aşçı da, hem ülke ekonomisine katkıda bulunmak, hem de birikim ve tecrübelerini turizm-gayrimenkul sektörüne taşımayı amaçladıklarını söyledi. İlk projelerinde iddialarını ortaya koyacaklarını anlatan Aşçı, bunun için projeyi lüks otel zinciri Kempinski işbirliğiyle 7 yıldız standartlarında tasarladıklarını açıkladı. Şu anda dairelerin yüzde 90’ını satmış olduklarını anlatan Aşçı, sektörün geleceği konusunda ise, "Farklı ihtiyaçlara cevap veren projeler ortaya koyulduğu sürece inşaat sektörünün gelişeceğini düşünüyorum" demekle yetindi.
Esenkent'te Korubahçe Konutları'nı inşa edecek olan Pam İnşaat'ın ortaklarından Kadir Musaoğlu ise, market işiyle uğraşırken 1980 yılında satın aldığı arsanın yanından TEM otobanı geçtiği için değerlenince, konut inşaatına yöneldi. Şirketi iki arkadaşı ile birlikte kurdu. Şirket yetkilileri, markete et entegre tesisi eklemek için aldıkları arsayı farklı değerlendirme kararı aldıklarını ve Korubahçe Konutlarına başladıklarını anlatırken, sırada Kemerburgaz Beylikdüzü'ndeki arsalarına yapacakları yeni bir proje olduğunu söyledi.