Altyapı yatırımlarındaki duraklama, küresel krizin etkileri ve bütçe engeline takılan şirketler kendilerine çeşitli kurtuluş reçeteleri hazırlıyor. Bazıları kapasite düşürüp çalışanlarının bir kısmına yol verirken, bazılarının pazarlamacıları ve yöneticileri de ellerine çantalarını alıp bugüne kadar çok önem vermedikleri ülkelere gidiyor. Kanalizasyon, izale hatları gibi alanlara eni 3-3.5 metrelik borular üreten Superlit Boru Sanayi de ise ayakta kalma reçetesini ihracatta arayan kuruluşlardan biri.
Kayıt dışına dikkat
Ortadoğu, Orta Asya ve Kuzey Afrika’daki ülkelerin altyapısının zayıf olması beraberinde bu bölgelereye yönelişi ve toplam üretimde de ihracatın yüzde 95’e çıkmasını getirmiş. 2008’i 100 milyon dolar ciroyla kapatan Superlit, blucin kumaşı üretimiyle tanınan Orta Anadolu Tekstil’in sahibi Karamancı Grubu’nun 1961’de kurduğu ilk şirketi. Şirket 2004’te Quicksilver markasıyla tanınan Önder Eren’in genel müdürlüğe gelmesiyle önemli bir değişim sürecinin içine girmiş ve işiyle önemli değişiklikler geçirmiş. Türkiye’de polietilen boruda 150 şirketin üretim yapması ve merdivenaltının yoğun olması şirketin polietilen boruyu bırakmasında etkili olmuş.
“Bu boru fiziki bir proses. Makineleri koyduktan sonra teknoloji gerektirmiyor ve pahalı değil. Bu nedenle merdivenaltı üretim çok. Bizim çıkmamızda bu sebepler etkili oldu” diyor Eren fabrikayı gezdidirken. Şirketin yoğunlaştığı alan ise cam elyaf takviyeli polyester (CTP). Kimyasal bir üretim olduğunu ve bunun için belli reçetelerin bir araya getirildiğini söyleyen Önder Eren, üretimde know how gerektiğini bunun da ürünün değerini artırdığını belirtiyor. Toprağın ne kadar altına ineceği, sudaki basınç gibi etkenlerin boruda kullanılacak malzemeyi değiştirdiğini ifade eden Eren projeye göre boru dizayn ettiklerini dile getiriyor.
Önder Eren, üretimlerinin içme suyu, sulama, termik santral, kanalizasyon, çelik haddehaneleri gibi alanda kullanılabildiğini, müşterilerinin ise belediyeler, Devlet Su İşleri ve daha çok bu kamu kurumlarına ihale kazanarak iş yapan müteahhitler olduğunu belirtti. Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren dört şirket ve toplam 8 makine bulunduğuna işaret eden Eren, “Rakiplerimizden Subor’un dört, Ecetaş’ın bir, bizim üç makinemiz var. Özdemir Hobaş ise şimdilik faaliyetlerine ara verdi. Bir de Niğde’de kurulan yeni bir fabrika var” açıklamasında bulundu.
Siparişler azaldı
“Müşterileriniz altyapı firmaları. Kamu yatırımlarında da bir azalma görüyoruz. Bu sizi nasıl etkiledi, iyler durdu mu?” sorusuna Önder Eren şu yanıtı verdi:
“35 yıldır iş hayatındayım, hiç bu kadar bütçesiz çalışılan bir alan görmedim. İşler tamamen devletin bütçesine bağlı. İş yapan müteahhitler de ödenek alamadığı için işe başlayıp da sipariş veremiyor.”
GAP’ın çok önemli, potansiyelin yüksek olduğunu kaydeden Eren, ufak tefek ihaleler dışında asıl ihalelerin halen yapılmadığına dikkat çekiyor. Pazarın Türkiye içi ve dışı toplam 500-600 milyon dolarlık bir büyüklüğü olduğunu dile getiren Eren, ‘İhracat yapılıyor mu’ sorusuna ise “Bizim bu yıl ihracattaki payımız yüzde 95” yanıtını veriyor. Türkiye’de ödeneklerin hızlı yürümediğini bu nedenle dört bir yanı altyapısı kuvvetli olmayan ülkelerle dolu çevreye yöneldiklerini ifade eden Eren, “Libya, Türkmenistan, Suriye krizin fazla uğramadığı ülkeler. Altyapıları da zayıf oldukları için bu alanlara yöneldik. Kuzey Afrika, Ortadoğu, Azerbaycan, Rusya, Doğu Avrupa da ihracat yaptığımız diğer ülkeler ve bölgeler” diyor. Eren, önemli işler yaptıkları Suriye’de Coca Cola’nın olmaması nedeniyle bazen yetkililere “Burada Coca Cola’dan çok tanınıyoruz” diye takıldığını da söylüyor
Romanya’da ofis kurdu
Superlit Boru Sanayi Genel Müdürü Önder Eren, AB’den altpayı için büyük destek alan Romanya’da pazarın kendileri için önemli hale gelmesi nedeniyle bu ülkedeki satış ofisini fabrikaya çevirdiklerini belirtiyor. Romanya’nın geçen yıl sonu faaliyete geçtiğini 10 milyon avroluk yatırımın yapıldığı fabrikada 90 kişinin çalıştığını ifade eden Önder Eren, Düzce’deki fabrikada da 275 kişinin çalıştığını sözlerine ekledi. Düzce’de tam kapasite çalıştıklarını belirten Önder Eren, “Makineleri de kendimiz yaptık. Böylece hiçbir teknolojik desteğe ihtiyacımız olmuyor” diyor.
‘Rusya’da CTP yok yatırım için bekliyoruz’
Bugün için cirolarının 100 milyon dolar düzeyinde olduğunu belirten Superlit Boru Sanayi Genel Müdürü Önder Eren gelecek 4-5 yıl için iddialı hedefler ortaya koyuyor: “400 milyon dolar ciro.” Anlatıklarına göre bu hedefte en önemli rol Rusya’nın olacak. “Rusya’da bugüne kadar altyapıda hep çelik boru kullanılmış. CTP boru hiç kullanılmadığı gibi bu alanda üretimde yok. Bu bölgede de fabrika yatırımı yapacağız” diyen Önder Eren “Ancak yaşanan ekonomik kriz her ülkeyi olduğu gibi Rusya’yı da etkiledi. Rusya çok etkilendiği için biraz daha beklemek istiyoruz” açıklamasında bulundu.