Uzun tartışmaların ardından Kyoto Protokolü’nü imzalayan Türkiye’nin sera gazlarıyla ilgili durumu iç karartıcı. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın bir soru önergesine verdiği yanıta göre:
* Türkiye’nin karbondioksit emisyonu, 2007 yılında 1990 yılına göre enerji sektöründe yüzde 123, endüstriyel işlemlerde yüzde 71 arttı.
* 2007 yılında Türkiye’nin toplam sera gazı emisyonunun 373 milyon ton CO2’ydi. Bunun yüzde 17’si yani 52 milyon tonu sadece ulaştırma sektöründen kaynaklandı.
* Ulaştırma sektöründen kaynaklanan emisyonun yüzde 84’ü (42.93 milyon ton) karayolu taşımacılığına aitti. Onu 6.06 milyon tonla havayolu, 1.59 milyon ton ile denizyolu, 0.42 milyon ton ile demiryolu izledi.
* Ulaşım emisyonlarında ikinci olan havayollarında Türkiye müthiş bir artış yaşadı. 1997-2007 arasında Türkiye’de havayolu kaynaklı emisyonlar yüzde 558 arttı. Demiryollarındaki emisyonlar ise hatlardaki iyileştirmeler nedeniyle aksine düştü.
* Türkiye’de 2007 yılında ulaşım kaynaklı toplam sera gazı emisyonu 52 milyon tonken, AB ortalamasının 36 milyon ton olması dikkat çekti.
Yanıtta çözüm yollarına da değinen Yıldırım, CO2 emisyonunun azaltılması için uygulanan ya da uygulanacak bazı önlemleri şöyle sıraladı:
“Demiryollarında elektrikli hatlar artırıldı. 1800 km mevcut ray rehabilite edildi. 2003-2004 yılında trafikten 320 bin eski araç çekilerek yüzde 5’lik bir emisyon azatlımı sağlandı. Mevcut köprülerden 10-12 kat daha fazla kapasitesi olan Marmaray ile sera gazı emisyonunda yılda 130 bin 335 ton azalma yaşanacak. Marmara Denizi başta olmak üzere Ro-Ro ve ferry uygulamaları ile daha çevreci bir deniz taşımacılığına geçildi. 1972 yılı ve öncesinde üretilmiş yük ve yolcu taşıtları iki yıl içinde aşamalı olarak trafikten çekilecek. 20 yaş üzerindeki araçların değiştirilmesi için ÖTV oranında yüzde 25 indirime gidildi. Havayollarında daha az CO2 salan uçaklar filoya dahil edildi. Şehirlerde metro, hafif raylı sistem, bisiklet yaygınlaştırılacak. Alternatif yakıtlara teşvik uygulanacak.”
Az geziyor, çok kirletiyoruz
Türkiye’de kişi başına düşen otomobil sayısı, şehir içi ve şehir dışına yolculuk sayısı AB’nin gerisinde. Ama yine de ulaşımdan kaynaklı emisyon AB ortalamasının üzerinde...
* Türkiye’de 1000 kişiye düşen otomobil sayısı: 91.7
* AB’de 1000 kişiye düşen otomobil sayısı: 466
*Türkiye’de toplam demiryolu uzunluğu: 8 bin 697 km.
* Almanya’da toplam demiryolu uzunluğu: 41 bin 209 km.
* Fransa’da toplam demiryolu: 30 bin 871 km. (Radikal)