TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Nimet Özgönül, “İstanbul’da olumlu gelişmeler yaşanmışö düşüncesinde olan UNESCO Dünya Mirasını Koruma Merkezi heyetinin, Başkent için aynı şeyi söylemesinin mümkün olmayacağını ifade etti. Özgönül, “UNESCO Ankara’yı görse ‘Eyvah’ der. Ankara her şeyiyle sınıfta kalır" dedi.
Özgönül, Dünya kültür mirası listesinde olması nedeniyle İstanbul’da incelemelerde bulunan Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasını Koruma Merkezi heyetinin ya da ilgili başka bir kuruluşun Ankara’da incelemelerde bulunduğunda iyi şeyler söylemeyeceğini öne sürdü. Özellikle Ulus bölgesindeki kültürel varlıkların tahribatına değinen Özgönül, antik dönemden itibaren Ankara’nın kültürel ve tarihsel katmanlılığına bakıldığı zaman en eski dönemin Roma dönemi olduğunu, ancak Roma Tiyatrosu’nun pislik ve çöplükten çok kötü bir hale geldiğini kaydetti.
Ankara Valiliği’nin bahçesinde bulunan tarihi Roma Yolu’nun fiziksel duruma bakıldığında da kentle bütünleşmeyen çalışmaların yapıldığını, tarihi yolun terk edilmiş gelip gidenin farkına varmadığı çukurlar halinde durduğunu söyleyen Özgönül, Hacı Bayram Camii ile aynı duvara yaslanan August Mabedi’nde ise gerekli mekanizmalar kurulamadığı ve yeterince ödenek ayrılmadığı için yıllardır hiçbir sonuca gidilemediğini kaydetti.
'Tekel Binası ’nda koruma adına tahribat yapılıyor'
Ankara Kalesi’nde işlemeyen bir koruma-imar planı olması nedeniyle, tarihi yapıların değişik amaçlarla kullanıldığına dikkat çeken Mimarlar Odası Ankara Şube Başkanı Özgönül, şöyle konuştu:
“Konut olarak yapılmış bir dokunun, siz, birden bire kendi işlevinin dışında bir şeye dönüştürüyorsunuz. O zaman o işlevin getirdiği ekler yapılıyor, yapı tahrip edilerek dönüştürülüyor. Tarihi yapılara herkes istediği gibi, izin almaksızın ek yapabiliyor. Tekel Binası’nda ise doğru dürüst bir restorasyon projesi yapılmadı, doğru süreçler izlemiyor ve konunun ehli insanlarıyla çalışılmıyor. Doğrudan uygulama projesiyle işe başlandı. Evrakları da göremiyoruz, bize bilgiler verilmiyor. Tekel binası bir yıldır bütün fiziksel tahribata açık. Kar yiyor, yağmur yiyor, ısınınca genleşiyor, yani her türlü doğa koşullarına açık. Koruma adına tarihi binayı tahribata açtılar. Binayı adeta soydular, bir tek dört duvarını bıraktılar, bütün her şeyi ile tahrip ettiler. UNESCO Ankara’yı bu haliyle görse ‘Eyvah’ der. Ankara’daki kültür varlıkları tek tek gezildiğinde, onarım adına yapılan müdahalelerle, yapılmayanlarla, kullanım biçimiyle, Ankara her şeyiyle sınıfta kalır. Dünyanın hiçbir yerinde kültür varlıklarını bu kadar değersiz gören bir kenti göremezsiniz."
'Dayatmayla değil, kendiliğinden sorumluluk duyulmalı'
Türkiye’nin kültür varlıklarını, kültürel mirasını ister UNESCO olsun, ister başka bir kurum olsun ona bakmaksızın, kendisinin koruyor olması gerektiğinin altını çizen Özgönül, “Dışardan dayatma olmamalı, bu sorumluluğu kendiliğinden Bakanlık ve yerel yönetimler duymalı. UNESCO İstanbul’u dünya miras listesinde olduğu için inceledi, ama bu fark etmiyor. Dünya miras listesinde alınanınca bir yer böyle davranılır, değilse şöyle davranılır diye bir şey olamaz. Antik dönemden, modern döneme kadar bir kültür varlığı, korunması ve yaşatılması gereken bir şeydir ve koruma sorumluluğu da Kültür ve Turizm Bakanlığı’na aittir. Kültür varlıkları tescil etmek, gerekli mekanizmaları oluşturmak bakanlığın sorumluluğundadır. Burada yaklaşım ve anlayış önemli" diye konuştu.
Özgönül, özellikle Ankara’da koruma adına yapılan çalışmaların bütüncül bir şekilde ele alınmayan, bölük pörçük yapılan işler olduğunu belirterek, göçebe bir proje anlayışının hakim olduğunu ifade etti.