New York Times: Amerikan Anayasası'nı yazanlar, 3 bin yıl önce Patara'da kurulu olan Antik Likya Federasyonu'nu örnek almış.
"Büyük İskender buradaydı, Efes'e giden Hz. İsa'nın havarilerinden Aziz Paul'ün yolu buradan geçti... Yüzyıllar sonra, Amerikan Anayasası'nın taslağını yazanlar, yine bu bölgede kurulu olan Antik Likya Federasyonu'nu kendilerine örnek aldı."
Amerikan gazetesi New York Times, dün, ABD Anayasası'nın, Antalya'nın turistik beldesi Patara'da doğduğunu yazdı. Gazetenin 'Türkiye'nin kumlarına gömülmüş bir Kongre' başlığıyla verdiği habere göre 3 bin yıl önce Patara'da kurulu olan Likyalıların idari yapısı, ABD federatif sisteminin de temelini oluşturuyor. Yüzyıllar sonra Amerikan Anayasası taslağını yazanlara örnek teşkil eden antik Likya Federasyonu, türünün ilk örneği sayılıyor.
23 kentli federatif yapı
Gazete 23 şehrin federatif bir yapıyla merkezi bir idareye bağlanmasından oluşan Likya Birliği'nin, temsili demokrasinin antik çağlardaki ender örneklerinden olduğunu ve bu modelin benzerinin ABD federatif sisteminde gözlendiğini yazdı. Likya Birliği'nin Patara'daki parlamentosunun, ABD meclisine temel olduğu belirtildi. Patara parlamentosunun kalıntılarının dünyadaki ilk seçilmiş hükümet olduğuna inanılırken, haberde, "İhmal edilmişlikle geçen yüzyılların ardından, deniz kıyısındaki bu küçük kasabada Türk ve Alman arkeologlar, bu küçük Akdeniz kentinin hazinelerini keşfediyor" denildi.
Kurucuların yazılarında var
New York Times, ABD'nin 'Kurucu Ataları'ndan biri ve ilk maliye bakanı olan Alexander Hamilton ile James Madison'ın, ABD Anayasası'nın onaylanmasını savundukları 'Federalist Yazılar' adlı bir dizi makalede de, Likya Birliği'ne iki kere atıfta bulunduklarını hatırlatarak "Bu yüzden ABD'nin doğuşunda rol oynadığı rahatlıkla söylenebilir" ifadesini kullandı.
Koltuk düzeni aynı!
Likya Birliği içindeki kentlerin önemlerine göre bir, iki veya üç oy hakkı bulunuyordu. Parlamentodaki koltuk düzeni de aynı Amerikan Kongresi'ndeki gibi yarım daire şeklindeydi.
Patara'da kazı bölgesi yakınlarında yazlığı olan, Amerikalı eski Kongre üyesi Stephen J. Solarz ise "Anayasamızın kurucu atalarına ilham veren, dünya tarihinin ilk federasyonunun parlamento binasının evime 15 dakika mesafede olduğunu öğrenmek aklımı başımdan aldı" dedi. Arkeolojik kazının 'gayriresmi patronu' gibi olan Solarz, "Kongre'yi, ABD Anayasası'nın 220. yılının kutlanacağı 2007 yılında, Patara'da da kutlamalar düzenlenmesi için sponsor olmaya ikna etmeyi umuyorum" dedi.
New York Times, haberde Likya'nın idari yapısı ve tarihiyle ilgili geniş bilgiye yer verirken, Patara'nın doğal ve kültürel zenginliğine de değindi ve burayı o tarihlerde 'uluslararası yaşamın merkezi' olarak adlandırdı.
Alman arkeologlar, Patara'yı Efes ve Bergama kadar önemli bulduklarını, ancak 200 yıldır arkeologların uğrak yeri olan bölgedeki kazı çalışmalarının son 15 yıldır hız kazandığını belirtti.
Akdeniz Üniversitesi'nden kazıları yürüten Prof. Fahri Işık ise kazıların devamıyla hem Likya Federasyonu'yla ilgili bilgilerin artmasını, hem de 'Akdeniz tarihinin karanlık çağı' denilen MÖ 12-8. yüzyıl arasının aydınlanmasını umuyor. (New York Times)