Venedik’te Çağdaş Sanat Fırtınası

İsveçli küratör Daniel Birnbaum’un ana izleğini “Making Worlds” olarak belirlediği 53. Uluslararası Venedik Bienali genç ve yaşlı ustaları karşı karşıya getirecek büyük bir etkinliğe ev sahipliği yapmaya hazır. Venedik ve çevresindeki 9 mekânda tüm dünyadan 90 sanatçının işlerinin sergileneceği bienalin yöneticisi Birnbaum, ziyaretçileri çağdaş sanat fırtınası ile baş başa bırakmayı hedefledi. 39 yan etkinliğin de düzenlendiği bienal bu yıl tarihi mekânların yanı sıra yeni sanatsal mekânların da kapılarını açıyor. Bienale konuk olan 77 yabancı ülke arasında İsrail ve İran da var.

Merakla beklenen Venedik Bienali’nde 6 Haziran akşamı Castello di Venezia’nın önüne gelecek ziyaretçiler İtalyan pavyonunun cephesinin bir tür okyanusa dönüştüğüne tanık olacak. John Baldessari’nin Yoko Ono ile birlikte hazırladığı palmiyeli enstalasyon “Ocean and Sky/Okyanus ve Gökyüzü” bienalin kapısını aralayacak ilk sanatsal etkinlik.

Birnbaum’un seçimi yönünde 1960’lar ve pop art’tan hareketle seçilen yapıtların yolculuğu tüm dünyadan 90 sanatçının çağdaş işlerinde noktalanıyor. Genç ve yaşlı ustaları buluşturmaya çaba gösteren bu tercihte Birnbaum Venedik’e Alman Thomas Bayrle, ütopist mimar Yona Friedman, İsveçli pop art sanatçısı Ian Hafstrom ve ABD’li Joan Joans’ın yapıtlarını getirmeyi başardı. Ziyaretçiyi sürpriz sergilerle baş başa bırakacağını her fırsatta vurgulayan Birnbaum, video art’ı bir kenara iterek fotoğraf, çok sayıda enstalasyon ve resme ağırlık verdi.

Çağdaş sanatın ustaları olarak bilinen çoğu sanatçı genç yaşta yasama veda etti: Bu sanatçılardan Polonyalı André Cadere, Çinli Chen Zhen, İtalyan sanatçı Gino de Dominicis, Brezilyalı Lygia Pape, Alman Blinky Palermo, ABD’li mimar Gordon Mattaclarck’ın yapıtları Venedik’te görülebilecek.

Bienalin ünlü konuklarından Yoko Ono, Masa’da düzenlenen “Anton’s Memory” (Anton’un Belleği) adlı kişisel sergisinde filmler, besteler, heykeller ve resimlerinden oluşan çalışmalarını bir araya getiren işini sunacak. Ayrıca Yoko Ono’ya John Baldessari ile birlikte “Altın Aslan” ödülü verilecek. Cini Vakfı ise sergi mekânını ünlü İngiliz sanatçı Peter Greenaway’in multimedya tekniği ile hazırladığı, merakla beklenen performansına adadı.

Bu yılki bienalin bir başka özelliği yeni açılan sanatsal mekânların bienal sergilerini konuk etmeleri ve haziran ayında birbiri ardı sıra gerçekleşecek kutlamalar. Ünlü mimar Tadao Ando’nun yapıtı yeni çağdaş sanat müzesi Punta della Dogana 6 Haziran’da bir davetle kapılarını ziyaretçilere açacak. Yeni çağdaş sanat müzesinde yer alan ilk sergide François Pinault’nun 250 yapıtı sergilenecek.

Venedik’in yıllardır bianele ev sahipliği yapan tarihi mekânları ile yeni açılan sanat mekânları bundan böyle bir arada yaşayacak. Peggy Guggenheim’in koleksiyonu, Robert Rauschenberg’in 40 heykeli ilk defa Çizme’de. Wim Delvoye’un 10 metre yüksekliğindeki gotik kulesi ise Palazzo Venier Dei Leoni’nin terasında. Venedik’teki 11 müzeden derlenen yapıtlar ise “In-finitum” adlı sergide Palazzo Fortuny’de yerini aldı.

İtalyan asıllı Arjantinli sanatçı Tomas Saraceno bienalin giriş mekânı için siyah esnek iplerle dev bir örümcek ağı hazırladı. İsveçli sanatçı Nathalie Djuberg ise gerçeküstü bir Cennet Bahçesi yarattı. Dev boyutlardaki çiçekler ve garip yaratıklar ile dolu çok renkli bir bahçe Djuberg’in cenneti. Beş yıl önce yaşama veda eden Brezilyalı sanatçı Lygia Pape’in tavandan tabana doğru sarkan altın kabloları müthiş bir optik yanılsama yaratıyor. Sonuçta Pape’in işi bütünüyle ışıkla kotarılmış hissi veriyor.

Türkiye ise bienale Banu Cennetoğlu’nun “Katalog” ve Ahmet Öğüt’ün “İnfilak Etmiş Şehir” başlıklı çalışmalarıyla katılıyor. Türk sanatçıların işleri ana sergi mekânı Arsenal’de yer alacak. “Lapses” adlı proje adı altındaki her iki serginin küratörü ise Başak Şenova.