Devletin en çok kâr getiren kurumlarını bir bir özelleştiren hükümet şimdi de kamu alanlarını satışa çıkarmaya hazırlanıyor. Hükümet, depreme karşı eylem planı adı altında Meclis'e getirilen "Dönüşüm Alanları Hakkındaki Yasa" tasarısı ile gecekondu bölgelerinin tasfiye edilerek buraların yenilenmesi öngörülüyor. Ancak, tasarıda imar planı bulunsun veya bulunmasın kentsel ve kırsal tüm alanların, her türlü arsa ve araziler ile bunların üzerindeki bütün kayıtlı, kayıtsız tüm yapılar bu kapsam içine alınıyor.
İktidar, tasarı ile kamuya ait sahipsiz ve orta mallarından, kamu kurum ve kuruluşlarının mülkiyetindeki mallara kadar, tüm kamusal mülkiyeti özel mülkiyete açarak, toprak rantı piyasasını genişletmeyi amaçlıyor. CHP'li Oğuz Oyan da, tasarıyı "yağma ve talan" tasarısı olarak nitelendirdi. Oyan, binalı binasız, ülkenin 777 bin kilometre kare toprağının bu kapsama girdiğini dile getirdi.
Hükümetin Meclis'e sunduğu tasarıda, kamulaştırma işlemi, Kamulaştırma Kanununun "iskan amaçlı" ve "Bakanlar Kurulu kararı alınmaksızın yapılacak acele kamulaştırma" olarak sayılıyor. Bu işlemlerde, sadece kamulaştırma bedeline karşı itiraz edilebilecek. Tasarıda, dönüşüm alanı içindeki konutların 12 Ekim 2004'ten önce yapıldığını belgeleyen gecekondu sahiplerine, 20 yıl vadeyle, yapılacak sosyal konutlardan verilmesi öngörülüyor.
Afet riski taşıyan alanlar ile doğal, tarihi ve kültürel çevre alanlarının tasfiye, yenileme ve iyileştirmeye tabi tutulmasını öngören tasarı, konut, ticaret, sanayi ve diğer yatırım ihtiyaçları için arsa düzenlemesi, toplu ortaklık, mülkiyetin el değiştirmesi işlemlerini de kapsıyor. Dönüşüm alanı olarak belirlenen alanlardaki arsa, arazi ve bunların üzerindeki bütün yapıların imar planına uygun düzenleneceği kaydediliyor. Kültür ve tabiat varlıkları, milli parklar başta olmak üzere Boğaziçi Kanunu, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Çevre Kanunu kapsamında kalan yerlerde de ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri ve önerileri alınarak uygulama yapılacak.
Kıyı ve orman alanı üzerindeki yapıların tasfiye edilecek, bunların sahiplerinin talep etmeleri durumunda barınma ve çalışma ihtiyaçlarının karşılanması için düzenleme yapı-lacak.Bu alanlar içinde kültür ve tabiat varlıklarını koruma bölge kurullarınca, "korunacak yapı" olarak tespit edilen yapıların bulunması durumunda da alanın ve yapının özellikleri dikkate alınarak, belediyeler ve il özel idareleri yerinde koruma da dahil yapılacak. Dönüşüm alanı sınırı toplamı 5 hektardan İdiçük olmayacak. Belediye ve mücavir alan sınırlarındaki dönüşüm alanları belediye meclisi tarafından belirlenecek. Dönüşüm alanı sınırları, karar tarihinden itibaren 30 gün süreyle ilan edilecek. Bu süre içinde dönüşüm alanlarına itiraz edilebilecek.
İtiraz edilmezse ilan süresi sonunda, dönüşüm alanı sınırları, idarenin onayıyla kesinleşerek yürürlüğe girecek. İtirazlar incelenerek en geç 30 gün içinde karara bağlanacak. Tasfiye, sağlıklaştırma, gelişme ve yeni yatırımlar nedeniyle dönüşüme konu alanın yetersiz olması halinde, dönüştürülecek bölgeyle ilişkili bulunmak ve toplam alanı 5 hektardan az olmamak kaydıyla, birbirinden ayrı, birden fazla alan, tek dönüşüm alanı olarakbelirlenebile-cek. Dönüşüm alanları, Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun kapsamında belirlenebilen yenileme alanlarını da kapsayabilecek.
Askeri bölgeler kapsam dışı
Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait harekat, eğitim ve savunma amaçlı kullanılan alanlar ise kapsam dışında tutuluyor.Dönüşüm alanlarındaki askeri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ve ülke güvenliğiyle doğrudan ilgili Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amaçlı yerler hariç olmak üzere, Hazineye ait arazi ve arsalarla plan kararıyla tescile konu edilebilecek alanlar, idareye devredilecek.