İş Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişleri, Patlayıcı Maddelerin İmalatı ile Piroteknik Mamullerin İmalatı ve Depolanmasını Yapan Üretici ve İthalatçılara Ait İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güveniliği Teftiş Projesi kapsamında 40 ilde 4 bin 804 işçinin çalıştığı 64 iş yerini denetledi.Proje kapsamında 14 patlayıcı madde fabrikası, 3 piroteknik mamul fabrikası, 8 kuru-sıkı tabanca ses mermisi ve av fişeği fabrikası ile 39 patlayıcı madde deposunda incelemelerde bulunuldu.
Projenin gerekçesinde, patlayıcı madde, piroteknik malzeme, av fişeği, kuru sıkı ve plastik mermi imalatı ve depolaması yapan iş yerlerinin potansiyel olarak tehlike oluşturduğu belirtildi.
Bu sektörde iş kazası geçiren işçilerin hayatta kalma şansının çok düşük olduğu vurgulanan gerekçede, buralarda yaşanan iş kazaları sonrasında çoklu ölümler ve uzuv kayıplı ağır yaralanmalar meydana geldiğine dikkat çekildi
106 başlık altında 628 eksik
Denetimlerde, 64 iş yerinde 106 farklı başlık altında iş sağlığı ve güvenliğini tehdit eden 628 eksik belirlendi. Eksiği olmayan iş yerine ise rastlanmadı. İş yerlerinden 46'sına süresiz tebligat yapıldı, 14'üne eksiklerini gidermeleri için 2-3 ay süre verildi. 2 iş yeri eksiklerini giderene kadar kapatıldı.
Acil çıkış ve yangın söndürme eksikleri
"Çok tehlikeli" sınıfındaki iş yerlerinden 7'sinde acil durum çıkış kapısı, 29'unda kişisel koruyucu donanım, 34'ünde yangın söndürme/algılama sistemi, teçhizat ve tertibatıyla ilgili eksik ve aykırılıklara rastlandı.
Mevzuata göre, binalardaki giriş ve çıkış kapıları, pencereler, panjurlar ve havalandırma menfezlerinin kapaklarının basınç karşısında dışarıya doğru açılacak, tehlike anında bina içinde bulunanların kaçabilmelerini sağlayacak biçimde yapılması gerekiyor. Binanın pencerelerinde parmaklık veya kafes kullanılamıyor. Birden çok bölümleri bulunan iş yeri binalarında bölümlerden her birinin, biri doğrudan doğruya dışarıya, diğeri ana koridora açılan en az 2 kapısı bulunması gerekiyor.
Ayrıca yangın tehlikesine karşı bu iş yerlerinde yapılan işin cinsine ve özelliğine göre etkili olabilecek tipte ve yeterli sayıda kolayca kullanılabilecek biçimde karbondioksitli, köpüklü veya otomatik yangın söndürme cihazlarının bulunması zorunlu. Bu cihazlar ve bunlara yardımcı tesisat ve teçhizatın sürekli işler halde tutulması gerekiyor.
Bunun yanında, yangınların önlenmesi amacıyla güvenlik uzaklıkları içinde kalacak şekilde düzenlenen mekanik veya otomatik çalışan alarm cihazları da iş yerlerinin olmazsa olmazları arasında yer alıyor.
Denetimlerde tespit edilen bazı eksikler ve oranları şöyle:
İstif yüksekliği/doğrudan zemine/duvara bitişik istifleme 35 53
Yangın söndürme/algılama sistemi, teçhizat ve tertibatı 34 51,5
Kişisel koruyucu donanım 29 43,9
Tezgahların koruyucu tertibatı 25 37,9
Kamera sistemi/kesintisiz güç kaynağı 21 31,8
Yer üstü depo güvenlik mesafeleri 19 28,8
Düşmeyi önleyici korkuluk 18 27,3
Elektrik motorları, teçhizatı, tesisatı ve aydınlatma
lambalarının alevsızdırmaz özelliği 17 25,8
Sağlık raporları 13 19,7
Yanabilir kuru ot temizliği 12 18,2
Havalandırma sistemi 12 18,2
Risk değerlendirmesi 11 16,7
Yer altı patlayıcı madde deposu özellikleri 10 15,2
Patlayıcı maddelerin bir arada depolanması 8 12,1
Acil durum çıkış kapısı 7 10,6
Kıvılcım çıkartabilir malzeme 6 9,1
İş güvenliği uzmanı 6 9,1
İş yeri kapı ve pencerelerine ait teknik özellikler 6 9,1
Patlayıcı maddelerin taşınması 5 7,6
Bulundurulacak en fazla patlayıcı madde miktarı ve çalıştırılacak işçi sayısı 5 7,6
Elektrik ve topraklama tesisatının kontrolü 4 6,1
Gaz tüplerinin taşınması/muhafaza edilmesi 3 4,5
İşyeri hekimi 3 4,5
Havalandırma ızgarası 3 4,5
Tehlikeli bölgeye girişlerin engellenmesi 3 4,5
İşçilerin çalıştığı ortamda barut bulundurulması 3 4,5
Tehlikeli ve zararlı maddelerin ölçümü 2 3
Patlayıcı madde dökülmesine karşı önlem 2 3
Uyarı levhaları 2 3
İşçilerin fazla süreyle çalıştırılması 2 3
Kadın işçilerin çalıştırılamayacağı işler 1 1,5
Güvenli olmayan iş ekipmanı kullanımı 1 1,5
Heyelan tehlikesi 1 1,5
Acil durdurma sistemi 1 1,5
Yangın tatbikatı 1 1,5