Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü ile TÜRKKOOP tarafından düzenlenen Yapı Kooperatifleri Semineri, Antalya'nın Manavgat ilçesindeki Silence Otel'de başladı. Toplantıya, Türkiye Milli Kooperatifler Birliği (TÜRKKOOP) Başkanı Muammer Niksarlı'nın yanı sıra Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşarı Önder Kıraç, Teknik Uygulama Genel Müdürü Osman İyimaya, Kooperatifler Dairesi Başkanı Ali Dilber ve kooperatif başkanları katıldı.
Toplantının açılışında konuşan TÜRKKOOP Genel Başkanı Muammer Niksarlı, Türkiye'de hem yapı kooperatiflerinin hem de diğer kooperatiflerin temel sorununun örgütsüzlük olduğunu belirtti. Yapı kooperatiflerinde örgütlenme oranının yüzde 15 olduğunu dile getiren Niksarlı, ''Yüzde 85'inin nerede ne yaptığını bilemiyoruz. O kooperatiflerin üyelerine nasıl sıkıntılar çektirdiğini biliyoruz ama bu hatalar hepimize fatura ediliyor'' diye konuştu. Kooperatiflerin temel sorunlarından birinin de eğitim olduğuna işaret eden Niksarlı, bu sorunun bir şekilde halledilmesi gerektiğini vurguladı. Niksarlı, bunun da okul açarak değil, ilgili bir eğitim kurulu oluşturarak çözülmesi gerektiğini anlattı. Kooperatifçiliğin yaşayarak öğrenilen bir anlayış biçimi olduğunu ifade eden Niksarlı, ''Kooperatifçilerin bir eğitimden geçirilip sertifikalandırılması lazım. Bu sektörde yapılan yanlışların önemli bir kısmı bilgisizlikten kaynaklanıyor. Bunları eğitmek bir sosyal devlet olarak görevimiz. Kooperatifçilerle ilgili bir eğitim kurumunu hızla yaşama geçirmemiz gerekiyor. Bunun okulla alakası yok'' dedi.
Kooperatiflerdeki en önemli denetimin yapı denetimi olduğuna da değinen Niksarlı, yapı denetiminin sigortası bulunması gerektiğini söyledi. Yapıda bir olumsuzluk meydana geldiğinde denetim yapan firmanın sorumluluğu olması gerektiğini dile getiren Niksarlı, denetçiliğin göstermelik olmaması gerektiğini belirtti. Konuşmasında TOKİ'yi eleştiren Niksarlı, şunları söyledi:
''TOKİ; yapı kooperatifleri için bir sıkıntıdır ve haksız rekabet yapılmaktadır. Türkiye'nin bir çok kurumundan çok muafiyetleri vardır. Olmalı mı? Olmalı, bir şartla. Piyasada özel sektörün yapamadığı, kooperatif sektörünün yapamadığı ne kadar iş varsa devlet onu yapmalı. Kooperatif aidatını ödeyemeyeceklere ev yapmalı, öğrencilere yurt yapmalı, kiralık konut projeleri yapmalı. TOKİ, özel sektörün karlı görmeyip girmediği alanlara girmeli. Sosyal sorumluluğu ağır olan işler yapmalıdır. O zaman daha çok muafiyet verilmelidir. Konut sorunu, çözümü tek bir kuruma yüklendirilemeyecek kadar ağır bir sorumluluktur.''
Kooperatiflerin kaynaklarının harekete geçirilmesi için kredi garanti fonu adı altında bir fon oluşturulmasına ihtiyaç olduğunu da söyleyen Niksarlı, ''Yeni bir kurum öneriyoruz; Kredi Garanti Fonu. Kooperatiflerin öz kaynaklarını harekete geçirmek için çok önemli. O fonun denetlenmesi sektörün denetlenmesi anlamına gelir. Kooperatiflerin de yönetiminde bulunacağı Kredi Garanti Fonu. Çağdaş bir yapının oluşmasını öneriyoruz'' ifadelerini kullandı.
Kıraç: "Her işinize karışmak gibi bir niyetimiz yok"
Müsteşar Önder Kıraç da, sektörün sorunlarına ve bakanlık olarak yapmayı planladıkları konulara değindi. Kıraç, yapı kooperatiflerinin, Türkiye'de demokratikleşmenin en önemli göstergeleri olduğunu düşündüklerini kaydetti. Devlet olarak sisteme tıkandığı noktada müdahale etmek istediklerini anlatan Kıraç, ''Her işinize karışmak gibi bir niyetimiz yok. Dolayısıyla ana hedefimiz, sistemin kendi kendini denetleyen hale gelmesi, üyelerle yönetim arasındaki şeffaflığın oluşturulması ve bilgi akışını sağlamak gibi hususları gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. Bu toplantıdan da bununla ilgili sonuçlar, öneriler beklemekteyiz'' dedi. Hesap verebilirliğin çok önemli olduğunun da altını çizen Kıraç, bu nedenle hesap verebilirlik ölçüsünü geliştirmek istediklerini dile getirdi.
Bakanlık olarak bu yıl ve önümüzdeki yıl illerdeki konut ihtiyacını belirleyeceklerini ve konut ihtiyacı olanların ödeme gücünü tespit edeceklerini kaydeden Kıraç, bu çerçevede konut edindirmeye çalışacaklarını, bu bilgileri sadece TOKİ ile değil, kooperatifler ve müteahhitlerle de paylaşacaklarını söyledi. Denetim konusunda bazı eksikler bulunduğunu kabul ettiklerini vurgulayan Kıraç, bu konudaki eksiklerin giderilmesi noktasında gerekenleri yapacaklarını bildirdi. Kooperatif denetiminde sigorta sisteminin kurulması için risk faktörünün azaltılması gerektiğini de dile getiren Kıraç, depremde daha çok kooperatif evlerinin hasar gördüğünü, bu nedenle risk faktörlerinin azaltılması ve güvenilirliğin artırılması gerektiğini vurguladı.
Yapı kooperatifleri ve denetimle ilgili uygulamalar, sorunlar ve çözüm önerilerinin ele alınacağı seminer, 20 Mart Pazar günü sona erecek.