Şehitler Abidesi'nin yanına yapılacak şehitlikte 1758 anıtmezar yer alacak ve bunların taşına 63 bin şehidin adı yazılacak. Şehitlik için 300 çam ağacının kesilmesi gerekiyor
Çanakkale Şehitler Abidesi'nin yanı başında yeni bir şehitlik projesi uygulamaya konuldu. Ancak, Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun da onayladığı proje için 300 çam ağacının kesilmesi ya da bir başka yere nakledilmesi gerekiyor. Çevrecilerin tepkisinden çekinen Kültür ve Turizm Bakanlığı da son kararı Çevre ve Orman Bakanlığı'nın vermesini istiyor.
Türk mezar biçimini andıran projeyi, 5 milyon 100 bin YTL'ye ihaleyi kazanan Alay İnşaat hayata geçirecek. Yeni proje Tokyo Camii'nin mimarı Hilmi Şenalp tarafından ücretsiz olarak çizildi. Çanakkale Şehitler Abidesi'nin girişinde otopark olarak kullanılan alanı da kapsayan yeni şehitlik sekiz dönüm alana kurulacak.
Cam ve mermer bloklar
Genelkurmay arşivlerindeki 63 bin şehidin tek tek isimleri yazılacak. Projede beyaz mermer ve cam bloklardan oluşan 1758 şahide (yazı ve çiçek motiflerle süslü mezar taşı) bulunuyor. Her şahidede 36 şehidin ismi yer alacak. Camlar her şahide için ayrı imal edilecek. Mermerlere açılacak yuvalara silikonla monte edilecek. Şehitlerin isimlerinin yazılı bulunduğu camların üzerinde ayrıca ay- yıldız yer alacak.
Çanakkale Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, projeyi 14 Aralık 2006'da onayladı. Kurul, kararında, Çanakkale Abidesi Proje Mimarı Prof. Dr. Doğan Erginbaş'ın da bu konuya ilişkin görüşünün alınmasını istedi. Bölgeye giden Erginbaş da projede bir sakınca görmedi.
Ancak, kurul projenin uygulanacağı arazi üzerinde kesilmesi öngörülen 300 iğne yapraklı çam ağacının ne olacağı konusunda net bir karar almadı. Onaylanan projede ağaçlarla ilgili olarak şöyle denildi:
"Bu sahada iğne yapraklı çamlar bulunduğundan yerinde kalmalarında proje açısından bir sakınca bulunmamasına rağmen altlarında çim ve çiçek yetişmesi mümkün değildir. Bu sebeple bunların yerine mezarlık ve şehitlik geleneğinde olan servi dikilerek mevcut ağaçların uygun yerlere taşınması önerilmektedir."
Martta bitmiş olacak
Ağaçlar konusunda uzman olarak Çevre ve Orman Bakanlığı'nın görüşü bekleniyor. Peyzaj mimarları da çam ağaçlarının 1970'lerde dikildiğini, 35 yıllık ağaçların başka yere naklinde büyük fire olacağını belirtiyor.
Projeyi uygulayacak olan şirketin sahibi Mustafa Alay şunları söyledi:
"Abide yapılırken çevreye molozları atılmış. Molozları örtmek için de 1970'li yılların başında ağaçlandırma yapılmış. Projeyi uygulayabilmek için yaklaşık 300 ağacı taşımak ya da kesmek gerekecek. Bu nedenle Orman Bakanlığı'ndan görüş bekliyoruz."
Alay, projeyi 10 Mart 2007'ye kadar bitirme sözü verdiklerini de kaydederek, "Toplam 8 bin metrekare alanda da düzenleme yapılacak. Projede 240 tane servi dikimi de bulunuyor. Yani çam ağaçlarının yerine servi ağaçları ekeceğiz" diye konuştu.