Yıldız Sarayı ve Bağdat Köşkü’nün Restorasyonu Yönetmeliğe Takıldı
Tarihî eserlerin restorasyonu için bir çırpıda yasa çıkaran devlet, aradan on ay geçmiş olmasına rağmen bir yönetmeliği çıkaramadı. Çok sayıda tarihi eserin restorasyonu, yönetmeliğin çıkarılmasını bekliyor.
Topkapı Sarayı, Kariye Müzesi, Yıldız Sarayı gibi paha biçilemeyen eserlerin restorasyonu 10 aydır çıkarılamayan yönetmeliğe takıldı. Meclis, çürümeye yüz tutan tarihî eserlerin korunması için geçen yıl kanun çıkardı. Yeni düzenlemeye göre, tarihî ve kültürel eserler, kısa sürede onarılması için 4734 sayılı kamu ihale yasasından muaf tutuldu. Yasanın kabulünden sonra ödenek ayrıldı, plan ve projeler tamamlandı. Ancak yönetmelik çıkmadığı için tarihî eserlerin ihalesi yapılamadı.
Kültürel ve tarihî mirasın korunması amacıyla Temmuz 2004'te Meclis'ten çıkan kanun, yönetmeliği hazırlanmadığı için 10 aydır uygulanamıyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nda değişiklik öngören düzenleme, tarihî eserlerin farklı bir statüde ihale edilmesi ayrıcalığını taşıyor. Kamu İhale Kurumu (KİK) ve Maliye Bakanlığı'nın da yönetmeliğin taraflarından olduğunu söyleyen Kültür Bakanlığı müsteşarı Mustafa İsen, görüşmelerin devam ettiğini kaydetti. “Paramız, projemiz hazır. Ama yönetmeliğimiz olmadığı için ihale yapamıyoruz.” diyen İsen, yönetmeliğin 15 güne kadar çıkabileceği tahmininde bulundu. İstanbul Röleve ve Anıtlar Müdür Vekili Osman Çolak da, arasında Yıldız Sarayı, Ayasofya, Topkapı Sarayı'nın bazı bölümleri ve Kariye Müzesi gibi önemli tarihî yerlerin bulunduğu restorasyon projelerini hayata geçirememekten şikayetçi. Yönetmeliğin, yasadan sonraki 3 ay içinde çıkarılması gerektiğini ifade eden Çolak, yönetmeliğin kurumlar arasında 6-7 kez gelip gittiğini söyledi.
Yıldız Sarayı'nın mabeynleri ile haremi, Ragıp Paşa, Millet ve Beyazıt kütüphaneleri, Ayasofya müzesinin içerisindeki bazı yerler, Topkapı Sarayı'ndaki Silah Koleksiyonu, Bağdat Köşkü, Ağlar Camii, Kariye Müzesi ve 21 türbe restorasyon için yönetmeliği bekliyor.
4734 Sayılı İhale Kanunu’ndan tarihî eserlerin muaf tutulduğunu ifade eden Kültür Bakanlığı Müsteşarı Mustafa İsen, yönetmeliği Kamu İhale Kurumu ve Maliye Bakanlığı ile birlikte hazırladıklarını söyledi. Sayıştay'la sıcak görüşmeler yaptıklarını dile getiren İsen, bazı kurumların egemenliklerini başkalarına terk etmek istemediğini kaydetti. İsen, “Paramız, projemiz hazır. Ama yönetmeliğimiz olmadığı için ihale yapamıyoruz.” şeklinde konuştu.
Hazırlanan yönetmeliğin kurumlar arasında 6 kere gidip geldiğini doğrulayan İstanbul Vakıflar Bölge Müdürü Adnan Ertem, tarihî eserlerle ilgili olarak tercihin bir kuruma bırakılmasını eleştiriyor. Geçen yıl tamamlanan bazı ihaleleri gecikmeli olarak yaptıklarını kaydeden Ertem, yönetmeliğin ne zaman çıkacağının belli olmadığını söyledi. KİK'in yönetmelikte eski eserlere esnek davranmadığını vurgulayan Adnan Ertem, “KİK, esasların kendi denetimlerine uygun olmasını istiyor. Ama eski eserler, 5226 sayılı yasaya göre bu kapsamdan muaf tutuldu.” şeklinde konuştu. 2886 sayılı yasaya göre tarihî eserlerin projesi olmadan röleve ve restorasyon ihalesine çıkıldığına işaret eden Ertem, bu uygulamanın da kaldırıldığını kaydetti. Yönetmelikte tarihî eserleri onarmak için fiyat teklifinin önceden verilmesinin de sıkıntı oluşturduğuna işaret eden Vakıflar Bölge Müdürü, “Restorasyon sırasında önceden kapatılan pencere ve kapı karşımıza çıkabilir. Eserlerin geleceğe taşınması için keşif bedeli verilmeli.” dedi.
Yönetmelik taslağını incelediklerini, yönetmeliğin yazımıyla ilgili basit konu başlıkları oluşturduklarını ve taslağı bir ay önce gönderdiklerini dile getiren Kamu İhale Kurumu (KİK) yetkilileri, yönetmeliğin çıkmasını engelleyen bir durum olmadığını savundu. KİK'in denetleme ve uygulama görevi olduğunu hatırlatan yetkililer, yönetmeliklerin kanunun özünü bozmaması gerektiğini kaydetti.