Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede tesis kurulma yasağından geri adım atılıyor. Bu sahalarda, zeytinyağı fabrikaları, tarımsal sanayi işletmeleri, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri yapılıp işletilebilecek.
AKP’den üç komisyon başkanı ‘Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Kanun’unda değişiklik öngören teklif hazırladı. Sanayi Komisyonu Başkanı Soner Aksoy, Tarım Komisyonu Başkanı Vahit Kirişçi ve Çevre Komisyonu Başkanı Haluk Özdalga‘nın teklifi AKP Grubu’nun da onayını aldıktan sonra TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Teklife göre, zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede, zeytinliklerin bitkisel gelişimini ve çoğalmalarını engelleyecek tesis yapılamayacak ve işletilemeyecek. Ancak bu sahalarda, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ndan izin almak kaydıyla zeytin ağaçlarına zarar vermeyecek şekilde her türlü teknik önlemi almış zeytinyağı fabrikaları, tarımsal sanayi işletmeleri, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisleri yapılıp işletilebilecek.
Şimdi nasıl?
Mevcut yasaya göre bu alanlarda zeytinyağı fabrikası hariç, zeytinliklerin gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamıyor ve işletilemiyor. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işletmelerinin yapımı ve işletilmesi de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı iznine bağlı.
Zeytincilik sahaları daraltılamıyor. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahaları imar hudutları kapsamı içine alınırsa yapılaşma izni var. Ama bu izin de altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam alanın yüzde 10’unu geçemiyor. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi ise Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın fenni gerekçeye dayalı iznine bağlı. İzin verilirken Tarım Bakanlığı’na bağlı araştırma enstitüleri ve ziraat odasının uygun görüşü alınıyor. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı ‘kesilemiyor’ ve ‘sökülemiyor’. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına 60 lira idarî para cezası veriliyor.
Gerekçe teknoloji
Yeni teklifte zeytincilik sahalarının daraltılamayacağı ve belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içinde alınması halinde toplam yapılaşmanın yüzde 10’u geçemeyeceğine ilişkin hükümler yer almadı.
Teklifin gerekçesindeyse çevreye zarar verilmesini önleyen teknikleri kullanmak kaydıyla zeytinlik sahalara herhangi bir zararı bulunmayan işletme ve tesislerin kurulabilmesine ve işletilebilmesine imkân tanınması gerektiği savunularak şöyle denildi:
“Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler sırasında çevreye duyarlılık ön planda tutulmuş ve ekolojik unsurlar zarar görmeksizin bir kısım faaliyetlerin yürütülmesine imkan sağlanmıştır. İşletmelerde arıtma ve baca filtresinin yanı sıra kapalı devre çalışma sisteminin kurulması çevreye verilen zararı en aza indirmektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimine yönelik çalışmalar da hız kazanmıştır. Özellikle ülkemiz rüzgâr haritasında görülen rüzgâr santrallarının kurulabilmesine elverişli alanların zeytinlik sahalarına yakınlığı, bu tesislerin yapımına engel teşkil etmektedir.”
Zeytinliklerin bulunduğu bölgeler, rüzgâr gücü bakımından Türkiye’nin en büyük potansiyelini barındırıyor.