br />
AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi
Başkentin ilgi çeken üniversite müzelerinden bir diğeri de Ankara
Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi bünyesinde faaliyet gösteren oyuncak
müzesi.
20 Nisan 1990 yılında Prof. Dr. Bekir Onur tarafından Türkiye'nin ilk oyuncak
müzesi olarak ziyarete açılan müze, Türkiye'nin hızlı değişim süreci içinde
kaybolma tehdidi altında bulunan oyuncakları korumak, oyuncak aracılığıyla
sanayi tarihi, kültür tarihi, çocukluk ve eğitim tarihi konularında araştırma
yapmak gibi amaçların yanında, çocuklara tarih bilincini kazandırmak, kuşaklar
arası iletişim kurulmasına yardımcı olmak ve oyuncağın çocuk gelişimindeki
önemini vurgulamak amacıyla kuruldu.
2000'in üzerinde nesnenin yer aldığı müze, geleneksel oyuncaklar, fabrikasyon
oyuncaklar, yabancı oyuncaklar, antik oyuncaklar ve yeni oyuncaklar olmak üzere
5 ana bölümden oluşuyor.
Tüm bu oyuncakların tarihini, toplumsal ve kültürel işlevini araştırma
görevini üstlenmiş bilimsel bir kuruluş olan müzede yer alan oyuncakların
kategorileri ise şöyle:
''Geleneksel Oyuncaklar: Uçurtma, sapan, çember, topaç, bez bebek, beşik,
yürüteç vb.
Fabrikasyon Oyuncaklar: Sanayi ürünü olan bu oyuncaklar yapıldıkları
malzemeye göre; tahta oyuncaklar (çeşitli arabalar, evler, hayvanlar, vb.İlk
fabrikasyon tahta Türk oyuncağı (1938) örnekleri de bu grupta yer alıyor),
teneke oyuncaklar (araba, tren, kamyon, çeşitli hayvanlar, mutfak eşyaları,
kurşun askerler vb. Bu grupta en eski (1933) Türk teneke oyuncaklarından
örnekler de bulunuyor), Kağıt oyuncaklar, plastik oyuncaklar, bebek ve yumuşak
oyuncaklar (kağıt hamuru, porselen, plastik gibi çeşitli malzemelerden yapılmış
bebekler, pelüş hayvan modelleri. Bu grupta Türk oyuncak bebek sanayiinin en
eski (1960) örnekleri de sergileniyor).
Yabancı Oyuncaklar: Kişisel ya da ticari amaçlarla başka ülkelerden
getirilmiş çeşitli oyuncaklar. Müzenin en eski parçaları bu grupta yer
alıyor.
Antik Oyuncaklar: Türkiye'nin birçok arkeoloji müzesinde sergilenen bazı
antik oyuncakların kopyaları.''
Müzede yer alan eserler arasında Almanya'dan ithal edilen, 1897 yılına
tarihlendirilmiş oyuncak bebek evi, 80 yıllık yerli topaç ve Türk yapımı en eski
teneke oyuncaklar dikkati çekiyor.
Müzenin koleksiyonu, satın alma ve bağış yolu ile zenginleştirilirken,müzeye
eski nesnelerin dahil edilmesine devam ediliyor. Bu nesnelerin sistemli bir
biçimde envanter kayıtları tutulup, bakım ve onarımları yapılıyor.
Atatürk'ün ödüllendirdiği örtü
1974'te Cumhuriyetin 50. yılına ithafen Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu
bünyesinde açılan Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi'ndeki el işi ve
kıyafet müzesi, fakülte öğrencileri için bir laboratuvar niteliği taşıyor.
845 çalışmanın sergilendiği müzedeki eserler arasında Nihal Akman tarafından
1927-1928 yıllarında işlenen, beyaz ipek ibrişimden iğne oyası tekniği ile
yapılmış 65x65 santimetre boyutlarındaki örtünün ayrı bir yeri bulunuyor.
36 kare formunda farklı desenlerden oluşan küçük motiflerin birbirine
tutturulması ile tek bir parça haline getirilmiş örtü, 1936'da Ankara'da yapılan
küçük el işleri sergisine katılmış ve Büyük Önder Atatürk tarafından
ödüllendirilmiş. Eser, 1980 yılında satın alma yolu ile müzeye
kazandırılmış.
Fakülte yetkilileri, Mesleki Eğitim Fakültesinin 1934 yılında Kız Teknik
Yüksek Öğretmen Okulu olarak kurulurken kadın eğitimini desteklemenin ve Türk
kültürünü yaşatmanın amaçlandığını belirtiyor.
Yetkililer, bu nedenle zaman içinde genellikle bağış yolu ile olmak üzere
toplanan ürünlerle müze oluşturulmasının uygun bulunduğunu kaydederek, müzenin,
etnografik ürünlerin toplanıp, korunmasının yanı sıra öğrencilere ürünlerden
ders kapsamlarında da yararlanma imkanı sağladığını kaydediyor.
Öğrencilerin müzede bulunan eski eserleri inceleyerek derslerde
değerlendirmelerini yaptıklarını ve yeni tasarımlarda da bu eserlerden
yararlandıklarını ifade eden yetkililer, fakülte bünyesinde bir müzenin
bulunmasının öğrenciler açısından önemli olduğunu dile getiriyor.
|