İstanbul Üniversitesi (İÜ) Mühendislik Fakültesi
Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Oğuz
Gündoğdu, "Fay hattındaki hareketlerle, toprak, su ve havadaki
hareketleri sürekli izleyerek bölgenin deprem haritasını oluşturan sistem,
depremi 4 gün önce haber veriyor" dedi.
Gündoğdu, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafından
geliştirilen Depremi Önceden Belirleme Sistemi'nin birinci
derece deprem kuşağında bulunan Tekirdağ'ın Marmara
Ereğlisi ilçesinde kurulmasıyla ilgili görüşmede bulunmak üzere
Tekirdağ'a geldi. Gündoğdu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin deprem
gerçeğini kabul etmesine rağmen, 17 Ağustos büyük Marmara depreminin ardından
önemli adımların atılmadığını iddia etti. Bu konuda önemli çalışmalar yapan
İTÜ'nün Depremi Önceden Belirleme Sistemi'ni geliştirdiğini ve son derece ciddi
sonuçlar aldıklarını ifade eden Gündoğdu, bunun yaygınlaştırılması
çalışmalarının ise amatör biçimde devam ettiğini bildirdi.
Sistemin, bağlı bulunduğu bilgisayara yer, hava ve toprak hareketi verilerini
aktararak çalıştığını, hareketlerin üniversitedeki merkezden 24 saat süreyle
aralıksız izlendiğini anlatan Gündoğdu, şöyle konuştu:
"Fay hattındaki hareketlerle, toprak, su ve havadaki hareketleri sürekli
izleyerek bölgenin deprem haritasını oluşturan bu sistem, depremi 4 gün önce
haber veriyor. Bu sistem Türkiye'de ilk başta bazı bilim adamları tarafından
ciddiye alınmadı. Sistem hakkında bilgi verdiğimiz insanlar, (Japonlar bile
depremi önceden tespit edemiyor) dediler. Ancak, Türkiye'de meydana gelen
depremler 'sığ' olarak adlandırdığımız, 50-60 kilometre derinde olan hareketler.
Bunun için tespitler yapabilmek mümkün. Japonya'daki depremler ise yerin 300-400
kilometre altından geliyor."
Sistemle ilgili Çanakkale, Bursa ve Nilüfer ilçesi ile Bakırköy ve
Çınarcık'ta istasyonlar kurulduğunu bildiren Gündoğdu, hareketliliğin,
İstanbul'daki merkezden izlendiğini ve 4 gün sonra olacak depremin şiddetini
burada belirleyerek, ilgili birimlere haber verildiğini kaydetti.
Bu sistemi birinci derece deprem kuşağındaki Marmara Ereğlisi ilçesine de
kurmak istediklerin kaydeden Gündoğdu, "Konuyla ilgili belediye başkanıyla
görüştük. Başkan, halkın güvenliği açısından sistemin kurulması gerektiğini
belirterek, bize olumlu cevap verdi" dedi. Gündoğdu, bir çok Avrupa ülkesinin,
Türkiye'de kullanılan deprem uyarı sistemini örnek aldığını bildirdi.
NASA, Marmara'yı izliyor
Gündoğdu, Türkiye'de sistemin kurulu olduğu bölgelerdeki hareketliliğin
aralıksız izlendiğini anımsatarak, 10 dakikada bir güncellenen tüm verilerin "www.yerdurumu.com" internet adresinden açık
olarak yayınladığını belirtti. Sitenin, günlük bin 200 kez tıklandığını ve
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Araşırmaları Merkezi (NASA) tarafından günlük
olarak takip edildiğini bildiren Gündoğdu, şunları kaydetti:
"Marmara'nın deprem hareketliliğiyle NASA çok yakından ilgileniyor. İnternet
üzerinden buradaki tüm hareketler dikkatlice izleniyor. Hayati önem taşıyan bu
sistemin ülkemizde de önemsenmesi gerekiyor. Depremin 4 gün önceden fark
edildiği bir ülkede, insanlar daha bilinçli hale gelecektir. Türkiye'de depremi
5-6 saniye öncesinden haber veren bir sistem kullanılıyor. Bu sistemdeki amaç,
can kurtarmaya yönelik olmasa da gaz ve elektriklerin kesilmesi için yeterli
görülüyor. Bunun için 4 milyon dolar para harcandı."
Deprem ve doğa hareketliliğinin yabancı ülkelerdeki bilim adamları tarafından
da titizlikle takip edildiğini anlatan Gündoğdu, Sapanca'da meydana gelen bir
sıvılaşma olayı üzerine yüzlerce yabancı bilim adamının gelip incelemelerde
bulunduğunu ve kendince tedbirler aldığını söyledi.
|