Elazığ depreminin ardından gözler 10 yıldır deprem bekleyen İstanbul’a
çevrildi. İstanbul’da depremin ne zaman olacağı, hangi büyüklükte olacağı
yönünde tartışmalar sürmesine karşın, uzmanların tamamı İstanbul’un depreme
hazır olmadığı konusunda hemfikir. Kentteki 1.6 milyonluk bina stokunun depreme
dayanıklı hale getirilmesi için kişisel girişimlerin dışında devlet desteğiyle
hiçbir sistemli bir çalışma yapılmadı. Kentteki sayıları bine ulaşan eğitim
kurumlarının ancak 219’u yıkılıp yeniden yapılırken, 394’ü güçlendirilebildi.
Kentteki hastanelerin yüzde 86’sında ise deprem güçlendirmesi için hiçbir
çalışma yapılmadı. İstanbul’daki tek sistemli çalışma ise köprü ve viyadüklerin
güçlendirilmesi oldu.
İstanbul depreminde elektrik, likitgaz, doğalgaz ile ısınma, pişirme araçları
nedeniyle 500’den fazla noktada yangın ve patlama olması öngörülüyor. Uzmanlar,
deprem planlarını hazırlayıp onları raflarda tutmanın sorunları daha da kronik
hale getirdiği uyarısında bulundu. Gölcük merkezli 1999 depreminin ardından
geçen 10 yılda İstanbul depremi için deprem master planı, risk analiz raporları,
mikrobölgeleme çalışmaları ve çeşitli planlar hazırlandı. Kente deprem teşhisi
kondu ancak tedaviye yönelik çalışmalara hiç başlanmadı. İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’nin (İBB) pilot bölge ilan ettiği “Zeytinburnu Sümer Mahallesi Deprem
Odaklı Kentsel Dönüşüm Projesi”nin temeli ise ancak geçen yıl atılabildi. 1038
apartman dairesi ile 212 işyerini kapsayan kısıtlı projenin ilk etabı ise ancak
2 yıl içinde bitirilebilecek. Mahalledeki büyük risk taşıyan diğer binalarla
ilgili ne tür çalışmaların yapıldığı ise açıklanmadı.
Rakamlarla çalışmalar
İBB, Deprem Risk Yönetimi için 366 milyon 682 bin TL kaynak harcadı. Bilimsel
çalışmalar için 4 milyon 369 in 340 TL’lik destek sağlandı. Jeolojik haritalar
için 18 milyon TL kaynak aktarıldı. İstanbul’da 135 bin metrekare sondaj
yapıldı. İGDAŞ, yeraltında 110 otomatik gaz kesme vanası yerleştirdi.
Topbaş'tan iş yerine felaket senaryosu
2004’ten bu yana görevde olan İBB Başkanı Kadir Topbaş ise depremle ilgili
somut çalışmalar yerine yurttaşlara felaket senaryolarıyla sesleniyor. “Kentte
bir deprem Türkiye’yi çökertir. İstanbul’a özgü deprem dönüşüm yasası
çıkartılması için Başbakan’la görüşeceğim” diyen Topbaş, Kentsel Dönüşüm
Yasası’nın başarısız olma nedeninin ana muhalefet partisi olduğunu iddia etti.
Topbaş, yerel seçimlere kadar dönüşümün neden yapılamadığı sorularını ise
yanıtsız bırakıyor. Topbaş’ın “İstanbul’da 156 bin binanın taraması yapıldı”
sözleri ise yaklaşık 1.5 milyon binanın bulunduğu İstanbul’daki çalışmaların
yetersizliğini ortaya koyuyor.
“Önlemler için 1 milyar lira harcandı” açıklamasında bulunan Topbaş,
çalışmalar hakkında ise şunları söyledi: “Deprem sonrası olabilecek yangınlara
karşı, 11 noktaya ve yeraltındaki çelik hatlar üzerinde 93 yere doğalgaz kesme
cihazı konuldu. Bununla birlikte 675 adet bölge regülatörüne de otomatik gaz
kesme vanası konuldu. 101 helikopter pisti yapıldı. Feribotlar, yüzer hastane
olacak. 75 bin kişiye yangın, kurtarma ve ilkyardım eğitimleri verildi. İtfaiye
personeli son 5 yılda 292’den 581’e çıkarıldı. Sayısı 9 olan deprem izleme ve
kayıt istasyonu 18’e çıkarıldı.”
Tekin: Topbaş’ın hazırladığı çalışma yok
CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin, Topbaş’ın bugüne kadar hazırladığı
bilimsel bir çalışmanın olmadığını belirterek “Topbaş, CHP’nin hazırladığı
raporlara göre, açıklama yapıyor. İBB Meclisi’ne bu konuyla ilgili bir tek proje
sunulmadı” dedi.
|