İstanbul’daki İki Asırlık Benlizade Türbesi Satılığa Çıkarıldı

enlizade Ahmet Reşit Efendi'nin 200 yıldan fazla süredir vakıf olarak hizmet veren İstanbul Fatih'teki türbe, sebil ve darülkurradan oluşan külliyesi özel şahıslara satılıyor.

Ziraat Bankası, bankacılık okulu kurmak üzere Darüşşafaka binası ile birlikte satın aldığı Benlizade Külliyesi'ni bir süre önce blok olarak satılmak üzere açık artırmaya çıkardı. Vakıflar Genel Müdürlüğü, okulla birlikte satılmadan el koyarsa, türbenin de içinde bulunduğu hem vakıf hem tarihi bir eser olan külliyenin satılarak yıkılıp yok olmasının önüne geçecek.

Ziraat Bankası'nca ihaleye çıkarılan türbe, sebil ve okulun bulunduğu 22 bin 514 metrekarelik araziye 10 milyon dolar değer biçiliyor. Aylardır muhammen bedelsiz olarak her ayın birinci ve üçüncü perşembe günü ihaleye çıkan türbe ve sebili de içine alan okul arazisi, 10 milyon doları veren çıkmadığı için bugüne kadar satılamadı. Yavuz Sultan Selim Camii'ne komşu olarak inşa edilen türbe, sebil ve darülkurradan oluşan Benlizade Ahmet Reşit Efendi Vakfı'nın yönetimi, devlet tarafından el konulduğu 1974 yılına kadar Benlizade ailesinde kaldı. 12 Mayıs 1974 günü Vakıflar Genel Müdürlüğü İdare Meclisi, 221\228 No'lu kararıyla vakfın idaresini mülhak (aileye ait özel) vakıf statüsünden çıkartıp mülkiyetini kendine geçirerek "mazbut vakıf" ilan etti.

İstanbul Vakıflar Bölge Müdürü Adnan Ertem'in 2003 yılında yaptığı araştırmaya göre eski bir vakıf eseri olan Benlizade Külliyesi halen Ziraat Bankası'nın mülkiyetinde bulunuyor. Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü yetkilileri, mülkiyetleri altındaki Benlizade Külliyesi'nin yer aldığı alanın da okulla birlikte blok olarak satışa sunulduğunu kaydetti. Önce mülhak, ardından mazbut vakıf olarak hayatiyetini sürdüren Benlizade Külliyesi, 1980'li yıllarda vakıf senedine aykırı olarak satıldı. Hem vakıf eseri, hem de tarihi eser olan Benlizade Külliyesi'nin mülkiyeti, en son bankacılık okulu yapmak üzere Darüşşafaka'yı satın alan Ziraat Bankası'na geçti.

Vakıflar İstanbul Bölge Müdürlüğü'nde Benlizade Ahmet Reşit Efendi Vakfı'nın dosyası kayıp. Ancak İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü'nün 4. katındaki röleve kayıtlarında Benlizade Ahmet Reşit Efendi Vakfı tarihi eserlerinin restarosyonuyla ilgili planlar mevcut. Mekke kadılığı ve Anadolu kazaskerliği de yapan Benlizade Ahmet Reşit Efendi'nin vakıf olarak bağışladığı tarihi eserleri Vakıflar Genel Müdürlüğü isterse, Ziraat Bankası satışı gerçekleştirmeden önce geri alabilecek. Yeni çıkan 2863 sayılı yasa, vakıf eserlerinin satılamayacağını, 7044 sayılı yasa ise satılmış bile olsa tarihi abide niteliğini haiz vakıf eserlerinin mülkiyeti kamu kurumlarında ise Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından geri alınabilmesini öngörüyor.

Benlizade Türbesi'nin içinde Ahmet Reşit Efendi'nin kendisi ve eşi ile bir yakınının daha kabri bulunuyor. Ancak üç sanduka da parçalanmış durumda. Türbenin kapıları sökülmüş, kubbesinde otlar çıkmış. Türbe ve sebilin yola bakan kapı ve pencereleri duvar örülerek kapatılmış. İçeriye ancak Darüşşafaka okulunun içinden geçilerek ulaşılabiliyor. Benlizade'nin ailesi türbeyi onarmak için 1962 yılında Vakıflar'dan izin istemiş, ancak bu talebi reddedilmiş. İstanbul'un göbeğindeki milyon dolar değer biçilen vakıf eseri tarihi türbe ve sebil vakıflarca geri alınmazsa yakın bir tarihte yıkılıp özel bir şahsa ait işyeri olarak karşımıza çıkacak. Gelecek nesiller de Benlizade Külliyesi'ni ancak fotoğraflarından görebilecek. Külliyeyi ihya eden, vakfiyedeki duanın; ortadan kaldıran da bedduanın muhatabı olacak.