|
b>Seçimlerde önemli bir oy farkıyla İstanbul’un yeni patronu olan Kadir Topbaş’ı büyük sorunlar bekliyor.
Deprem tehdidinden ulaşıma, yüzlerce yarım kalmış projeden milyonlarca dolarlık dış borç, göç ve konuta kadar birçok problem Topbaş’ın masasına gelecek. Projelerin hayata geçirilmesi için 740 trilyon liralık kaynak gerekiyor. İETT, İSKİ gibi iştirakleri ile birlikte Büyükşehir Belediyesi’nin 2004 bütçesi ise 6 katrilyon 750 trilyon lira.
Topbaş, en büyük kaynağı Taksim–Yenikapı Metro projesi için harcayacak. Bu projeye yaklaşık 200 trilyon gerekirken, Kartal Kültür Kompleksi’ne 70, Sütlüce Kültür Merkezi’ne 63, Sultançiftliği tramvay projesine 60, Kurbağalıdere projesine 50, Taksim–Kabataş projesine 40, Florya’daki akvaryum projesine 31 ve Zeytinburnu–Bağcılar tramvayına 30 trilyon lira harcanacak. İstanbul’un yıllardır çözemediği ulaşım ve trafik sorunu birinci sırada. Çözüm ise raylı sistemlerde görülüyor. En az 300 kilometre olması gereken raylı sistemlerin uzunluğu, sadece 42 kilometre. Topbaş’ı bekleyen 17 büyük projenin başında İstanbul Metrosu’nun Taksim–Yenikapı bölümü geliyor. Metronun tarihi yarımada geçişi, Anıtlar Kurulu’nun izin vermemesi nedeniyle durmuş durumda. Bu bölümün temeli, Danıştay tarafından belediye başkanlığından düşürülmesinden sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından 28 Kasım 1998 tarihinde atılmıştı. Erdoğan’ın İstanbul’daki seçim konuşmasında bitirileceği sözü verdiği metronun ikinci aşamasıyla ilgili projenin Koruma Kurulu’ndan nasıl geçirileceği merak ediliyor.
Öte yandan şehrin trafiğinde 17 ayrı kurum ve kuruluşun söz sahibi olması ve ciddi otopark açığının bulunması ulaşımı olumsuz etkiliyor. İstanbul’da 800 bin ihtiyaca karşılık sadece 230 bin araç kapasiteli otopark bulunuyor. Bunlara deniz ulaşımındaki payın düşüklüğü ve entegrasyon eksikliği de eklenince şehrin trafiği içinden çıkılmaz bir hal alıyor. İstanbul’un çok önemli diğer bir problemi de muhtemel bir deprem tehlikesi. Büyükşehir Belediyesi’nin Japon kuruluşlara yaptırdığı araştırma verilerine göre 7,7 büyüklüğündeki bir depremde, kentin 652 mahallesinden 300’ünde ciddi, 54’ünde ise çok ağır hasar meydana gelecek. Bu senaryoya göre 87 bin kişinin hayatını kaybedeceği, 135 bin kişinin de ağır yaralanacağı hesap ediliyor. Yine Büyükşehir Belediyesi’nin üç üniversiteden 200 bilim adamına hazırlattığı 300 sayfalık Deprem Master Planı’na göre İstanbul’daki yapı stokunun en az 400 bin’inin elden geçirilip güçlendirilmesi gerekiyor. Bunun için de ilk etapta 3 milyar dolar kaynağa ihtiyaç var. Ayrıca, başta Kat Mülkiyeti ile İmar Kanunu olmak üzere TBMM’nin 33 ayrı yasada değişiklik yapması gerekiyor.
İstanbul’un karşı karşıya bulunduğu ve yıllardır önüne geçilemeyen diğer bir problem, kaçak yapılaşma, gecekondu ve göç. Kentteki iki milyon dolayındaki konuttan 600 binini gecekondular, 400 binini de kaçak yapılar oluşturuyor. Gecekondu ve kaçak yapılar şehrin toplam iskan alanının yüzde 50’sini kapsıyor. Bu tür yapılaşmadan en çok etkilenen yerlerin başında ise Boğaziçi geliyor. Boğaziçi İmar Müdürlüğü’nün 4 yıl süren çalışma sonucu elde ettiği verilere göre Boğaz’ın ön görünümünde belediye, Hazine ve vakıflara ait toplam 9 bin 406 parselden sadece 717’si boş. Geri kalan 7 bin 689 parselin ise tamamı gecekondular ile resmi ve özel kurumlar tarafından işgal edilmiş durumda. Şehre, 1950’li yıllarda başlayan göç dalgası da halen devam ediyor.
600 milyon dolar dış borç
IMF’nin talepleri doğrultusunda, vergi gelirlerindeki payın yüzde 6’lardan, 2’lerin altına kadar düşürülmesi ile yaşanan finans sıkıntısı yüzünden Büyükşehir ve bağlı kuruluşların yüzlerce projesi yarım bekliyor. Bu arada İSKİ ve İETT gibi kuruluşların 600 milyon dolar civarında dış borcu bulunuyor. İstanbul’un yeni Büyükşehir Belediye Başkanı’nı, aralarında İGDAŞ, İDO ve KİPTAŞ’ın da bulunduğu 17 Belediye İktisadi Teşekkülü’nün (BİT) özelleştirilmesi de bekliyor. Bu konuda önceki Başkan Ali Müfit Gürtuna, gerekli hazırlıkları yapmış, ancak Büyükşehir Belediye Meclisi’nden talep ettiği yetki, Hukuk Komisyonu’na takıldığı için özelleştirmeyi gerçekleştirememişti.
Kadir Topbaş’ı bekleyen projeler ve maliyetleri:
Taksim–Yenikapı Metrosu -- 200 trilyon
Kartal Kültür Kompleksi -- 70 trilyon
Sütlüce Kültür Merkezi -- 63 trilyon
Sultançiftliği Tramvay Projesi -- 60 trilyon
Kurbağalıdere Projesi -- 50 trilyon
Taksim-Kabataş Projesi -- 40 trilyon
Florya’daki akvaryum Projesi -- 31 trilyon
Z.Burnu-Bağcılar Tramvayı -- 30 trilyon
Avcılar Kavşağı Projesi -- 30 trilyon
Halkalı Çöplüğü Şehir Parkı -- 29 trilyon
Hayvanat Bahçesi --23 trilyon
Kartal Spor Kompleksi -- 23 trilyon
Topkapı Şehir Parkı -- 20 trilyon
Güneşli Kavşağı -- 20 trilyon
Pendik Kemikli Dere Islahı -- 20 trilyon
Altunizade Kavşağı -- 16 trilyon
Fatih Spor Kompleksi -- 15 trilyon
|
