Nükleer Santral İnşası Yine Gündemde

b>AKP’nin seçim bildirgesinde, yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilmesi öngörülürken; Akkuyu Nükleer Enerji Santrali projesine hız verilmesi söz konusu olabilecek.
Yeni doğalgaz santrallarıyla 2006 yılına kadar çözülen elektrik sıkıntısının ardından, yıllardır projeksiyonlarda bulunmasına rağmen bir türlü gerçekleştirilemeyen nükleer santral, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) gündeminde yeralıyor.
AKP’nin seçim bildirgesinin enerji kısmında, doğalgaz ile birlikte Türkiye’nin dışa bağımlılığının arttığı belirtilerek, linyit,rüzgar, hidrolik, güneş, nükleer santral gibi yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verileceği ifade ediliyor.
Türkiye’de ilk olarak 1965 yılında başlayan nükleer santral projesi çalışmalarında, 1977’de tamamlanmak üzere 300-400 mw gücünde tabii uranyumla çalışan “ağır su” tipi bir santral kurulması öngörülmüş, ancak gerçekleşememişti.
1976 yılında Silifke-Akkuyu mevkiinde yapılan etüt çalışmaları sonucunda, burada bir nükleer santral kurulması için yer lisansı alınmış, Asea-Atom/Stal-Laval adlı İsveç firma grubuna ihale edilmiş, ancak sözleşme görüşmeleri firmanın kredi getirememesi nedeniyle sonuçlanamamıştı.
1980 yılında İsveç hükümetinin kredi garantisini kaldırmasının ardından, Akkuyu’da KWU firmasına 986 MW, AECL firmasına da 685 MW gücünde iki ayrı santral, General Electric firmasına da Sinop’ta 1,185MW gücünde bir veya iki nükleer santral kurulması için niyet mektubu verildi.
1984 yılında yapımcı firmalara, nükleer santralları 15 yıl işletmeleri ve sonra TEK’e devretmeleri (yap-işlet-devret) modeli önerildi. Diğer firmalar çekilirken AECL bu öneriyi kabul etti ve 1985yılında TEK ile firma arasında ön anlaşma imzalandı. Ancak projenin YİD modeline dönüştürülmesi ve getirilecek krediye devlet garantisi verilmemesi üzerine KWU vazgeçti, GEe Sinop’ta yer lisansı olmadığıiçin teklif veremedi.

İHALE SÜRECİ YENİDEN BAŞLAYACAK
Akkuyu Nükleer Santralı’nın yapımı için 17 Aralık 1996 tarihinde yeniden ihaleye çıkılarak süreç tekrar başlatıldı. Nükleer santralın inşaası 6,5 yıl, her bir ilave ünite için de birer yıl gerekiyor.
Akkuyu nükleer santralının ilk ünitesinin 2005 yılında, diğer ünitelerin de birer yıl arayla devreye girmesi planlandı. İhalesinde en düşük 600 mw, en yüksek 2.800 mw kurulu güçte olacakşekilde teklif istenen Akkuyu’da, ilk etapta 4 ünite yaptırılacak, santrala daha sonra 2 ünite daha ilave edilebilecekti.
Ancak uygulamaya konan ekonomik programın buna imkan vermemesi, biraz daha beklenerek, Türkiye’de büyük yatakları bulunan toryumla çalışacak nükleer santral teknolojilerinin gelişmesinin beklenmesi gibi gerekçelerle bu ihale de iptal edildi.
Halen dünyada elektriğin yüzde 17’si, 437 nükleer santraldan karşılanıyor. Fransa elektrik ihtiyacının yüzde Fransa 77’sini, Ukrayna yüzde 45’ini, Kore yüzde 37’sini, Almanya yüzde 30’unu, Japonya yüzde 30’unu, İspanya yüzde 28’ini, İngiltere yüzde 23’ünü, Amerika yüzde 20’sini, Rusya yüzde 15’ini, Kanada yüzde 12’sini nükleer santrallardan sağlıyor.