|
b>Antalya'nın Elmalı ilçesinde yapımı devam eden Çayboğazı Barajı, hatalı bir yere yapıldığından dolayı beklenen düzeyde su tutmuyor. Baraj yapılmadan önce yapılan inceleme sonucu hazırlanan raporda, bölgeden fay hattı geçtiği ve gerekli tedbirlerin alınması gerektiği vurgulanıyor.
Bugüne kadar 150 trilyon lira harcanan barajın faaliyete geçebilmesi için bir o kadar daha para gerekiyor. Barajın zemin yapısının karstik (kireç taşı) olması sürekli çökmelere neden olurken, zeminin kireç taşlı olması geçirimliliğini artırmış ve maliyetini yükseltmiş. Elverişli zemine yapılmaması nedeniyle bir türlü bitirilemeyen sulama barajında, fay kırıklarının oluşturduğu mağaralar ve çatlaklar, beton basılarak kapatılmaya çalışılıyor. Ancak bir taraftan fay kırıkları kapatılırken, diğer taraftan tekrar benzer çatlaklar ve mağaralar oluşuyor.
Yine baraj yapımına başlanmadan önce hazırlanan raporda, bölgeden geçen fayın ‘kapaklı ters fay hattı’ olduğu belirtiliyor. Uzmanlar, kapaklı ters fayın çatlak ve çökmeyi kolaylaştırdığını belirtiyor. Sürekli kırık ve mağaraların oluşması ve bunların kaplanarak kapatılmaya çalışılması, barajın maliyetini gün geçtikçe artırıyor. Bir başka iddiaya göre Çayboğazı Barajı, siyasi baskılarla uygulamaya konulan bir proje. Yöre halkı ise 18 yıldır topraklarını sulayacak projeyi dört gözle bekliyor.
Barajın göl alanı su tutmadığı ve sağ yamaçta kırıkların meydana gelmesinden dolayı işletmeye açılamıyor.
Devlet Su İşleri Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Eldemir, Çayboğazı Barajı’nın zemininin karstik yapıdan oluştuğunun doğru olduğunu söyledi. Baraj yapımında her ne kadar ön etüt yapılsa da muhakkak beklenmedik hadiselerle karşılaşılabileceğini belirten Eldemir, barajı yerinde inceleyerek gerekli tedbirleri alacaklarını söyledi. Eldemir, şöyle devam etti: “Çayboğazı Barajı’nın sıkıntısı spesifik özellikte olan bazı noktalarıdır. Bunlar da görüldükçe onarılacaktır. Evet, Çayboğazı Barajı’nda bazı spesifik sıkıntılar vardır. Bunlar çözülecektir.”
Kaynakların bölünerek birçok projenin aynı anda yürütülmesi düşüncesinin hatalı olduğunu ifade eden Eldemir “Olan kaynaklar hep parçalana parçalana küçük parçalara ayrılmak suretiyle bütün tesislere dağıtılmış. Ve tesislerin geç bitirilmesinin temel sebebi de bu.” dedi. Eldemir, barajın inşaatına devam edeceklerini, barajda bulunan bazı kaçak noktaların beton veya kil kaplama ile gerekli tedbirleri alacaklarını kaydetti.
Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Yasemin Leventeli ise baraj göl alanı araştırmalarında en önemli konulardan birinin, baraj yapıldığında göl alanından su kaçağı olup olmayacağının önceden bilinmesi olduğunu vurguladı. Kireçtaşında meydana gelen erimeler sonucunda büyük boşluk ve mağaraların oluşacağını kaydeden Leveteli, “Fay, eklem, çatlak, tabakalanma gibi süreksizlikler göl alanından su kaçmasına neden olabilirler. Baraj ve benzeri büyük mühendislik projeleri için yer belirlerken maliyet, emniyet-güvenlik, zaman ve estetik-çevre göz önünde tutularak seçeneklerin belirlenip, geliştirilip, ayrıntılarının ortaya konması ve karşılaştırılması gerekmektedir. Bu da ancak bölgenin jeolojik, hidrolojik, mühendislik jeolojisi ve jeoteknik özelliklerinin ayrıntılı ve doğru ortaya konmasıyla mümkün olacaktır.” diye konuştu.
DSİ Antalya 13. Bölge Müdürü Mustafa Altundal ise barajın zemin yapısının karstik olmadığını iddia etti. Yapılan ön etütler sonucunda dağın tamamında fay kırıklarının saptandığını doğrulayan Altundal, barajın yapıldığı yerin en uygun yer olduğunu savundu. Altundal, yapımına karar verilen böyle bir projenin en fazla 5 yılda bitmesi gerektiğini vurgularken, Çayboğazı’nın 18 yıldır bitirelemeyişini ise kaynak yetersizliğine bağladı. Çayboğazı Barajı’nın da gerekli incelemelerden geçerek etüt aşamasında meydana çıkabilecek bütün safhalara rağmen oldukça rantabl olduğunu dile getiren Altundal, barajı 4 yıldır yörenin istifadesine sunduklarını, 24 köyün barajdan yararlandığını kaydederek halihazırda baraj çevresinde 16 bin hektar arazinin sulamaya açıldığını söyledi.
Elmalı Belediye Başkanı Hüseyin Yapıcı ise barajın bitirilmesi için DSİ Genel Müdürü Veysel Eroğlu’ndan söz aldıklarını söyledi. Yapıcı, geçtiğimiz günlerde bir toplantı için Antalya’ya gelen DSİ Genel Müdürü ile beraber barajda incelemelerde bulunduklarını belirterek, Genel Müdür’ün yüzde 25’i biten barajın yüzde 50’ye çıkarılacağına dair söz verdiğini kaydetti. Elmalı eski Belediye Başkanı Hüseyin Altıntaş ise Elmalı için ihtiyaç olan bir barajın bu kadar uzun sürede bitirilememesinin bölge halkını üzdüğünü ifade ederek şöyle konuştu: “Çayboğazı Projesi, son derece ağır giden bir proje. Şu an sadece ana gövdesi bitirilebilmiş. Bu barajın yüzde 25’ini oluşturuyor. Şu an barajdan istifade eden kimse yok.”
Türkiye Jeofizik Mühendisleri Odası Antalya Şubesi Başkanı Merih Leblebici de fay üzerine asla baraj yapılamayacağını, fay üzerine yapılan barajda kırık, çatlak ve boşluk olacağından dolayı barajın su tutmayacağını kaydetti.
|
