|
b>İstanbul'da tüp geçit projesinin Üsküdar ayağındaki bölümünün daha önce birçok kez kazıldığı, ortaya çıkan binlerce yıllık tarihi eserlerin üzerinin örtüldüğü anlaşıldı.
Avrupa ile Anadolu yakasını denizin altından tüp geçitle birbirine bağlayacak olan Marmaray Projesi kapsamında arkeologların Üsküdar'da yaptığı kazılar bir gerçeği ortaya çıkardı. Toprağın altındaki birçok tarihi eserin, daha önce kanalizasyon, su, yol, elektrik, kablo gibi gerekçelerle yapılan kazılarda tahrip edildiği belirlendi. Kazılar nedeniyle bekleyen Marmaray Projesi'nin kaderine 3 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu karar verecek. Kurul, izin vermezse Üsküdar Meydanı'nda kazı yapılamayacak.
Haber vermemişler
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen mayıs temelini attığı Marmaray Tüp Geçit Projesi için öncelikle İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü'nün kontrolünde kazı çalışmaları başlamıştı. Üsküdar'da yapılan kazılarda, önemli buluntular çıkarıldı. Çini, anfora, kandil, sikke gibi pek çok tarihi eserin yanı sıra M.Ö. 4. yüzyıldan son dönem Osmanlı mimarisine kadar pek çok yapının temellerine rastlandı.
Şu anda çeşitli yerlerde 3.5 - 4 metreye kadar inildi. Ancak arkeologlar, birçok eserin de daha önce yapılan kazılarda tahrip edildiğini bildirdi. Arkeoloji Müzesi yetkilileri, şunları söyledi:
"Bizden önce kablo, elektrik, su, kanalizasyon, yol gibi birçok kazı yapılmış, hepsi de mimari yapıya zarar vermiş. Daha önceden yapılan bu kazılar sırasında Üsküdar 'kentsel SİT' olduğundan bize haber vermeyip kendileri kazıyorlardı. Ancak 'arkeolojik SİT' olursa kazı öncesi haber veriliyor. Yine de eser çıktığı an haber vermeleri lazımdı ama yapmamışlar. Tarihi eserlere dikkat etmeden işlerini bitirip bırakmışlar. İlk kez Marmaray Projesi kapsamında bize sordular."
Hazine gibi...
Ara raporda kazılarda neler bulunduğu şöyle anlatıldı: "Osmanlı dönemi sırlı sırsız çanak çömlek parçaları, dönemi bilinmeyen anfora parçaları, porselenler, mumluklar, kandiller, tömbekler, lüleler, Osmanlı bezemeli çanak çömlek, 19. yüzyıl testi parçaları, sırsız grafitili çanak çömlek parçaları, 2 adet Bizans dönemi çanak çömlek, süzgeçli kap parçaları ve Kütahya, İznik, Çanakkale çömlekleri bulunmaktadır."
Erdoğan 'yüzyılın projesi' demişti
Erdoğan, Üsküdar'daki temel atma töreninde yaptığı konuşmada, Marmaray'ın yüzyılın projesi olduğunu belirterek, "Medeniyetlerin kesişme noktası olan İstanbul'da iki kıtayı birleştiren Boğaz'ın mangal kaynattığı yerde biz temelimizi atıyoruz" demişti. Japon kredi kuruluşu JBIC'den sağlanan finansmanla, 1.5 milyar dolara mal olması beklenen proje, 70.5 km uzunluğunda bir banliyö hattı ile 1.3 kilometre uzunluğundaki Boğaz tüp geçişinden oluşuyor. Saatte 70 bin yolcu taşıma kapasitesi olan sistem kapsamında çok sayıda tünel ve yeraltı istasyonu yer alıyor ve 2006'da işletmeye alınması planlanıyor.
Arkeologlar: Ana toprağa inemedik
Kazı çalışmalarını ve çıkan tarihi eserleri tek tek fotoğraflayıp kaydeden arkeologlar buluntulardan çıkan sonucu ise şöyle yorumladı: "Buluntular Üsküdar'ın ilk çağlarda Kirsopolis adlı stratejik bir liman olduğunu gösteriyor. Mimari kalıntılar Üsküdar tarihi için önemli ışık kaynağı. Henüz ana toprağa inemedik. Bu aylarca sürebilir. Metro inşaatıyla ilgili değerlendirmeyi Koruma Kurulu yapıp sonucu belirler."
Kazı alanları genişletilecek
Arkeologların aylardır sürdürdükleri çalışmalarla ilgili ara raporda, buluntulardan ve yapılan çalışmalardan söz edildikten sonra değerlendirmenin Koruma Kurulu'nca yapılması istendi. Raporun sonuç bölümünde çalışmaların devam ettiği belirtilerek, özellikle mimari kalıntıların bulunduğu alanların genişletilmesi, buralarda da arkeolojik sondaj çalışmalarının yapılması uygun görüldü.
|
