|
b>Yapı Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Emre Aykar,Türk firmalarının yurtdışında iş yapabilme yeterliliğine sahip olduğunu ancak teminat mektubu bulamayan Türk müteahhitlerin dışarıda pek çok projeyi kaçırdığını söylüyor.
Yıllardır inşaat sektörünü yakından izliyorsunuz. Sizce sektörün Türkiye'de güçlü ve zayıf yönleri neler?
Bence Türk inşaat sektörünün en güçlü yönü ulusal ve uluslar arası deneyimi. Türk müteahhitlerinin çok esaslı bir geleneği oluştu diyebilirim. Türk inşaat malzemeleri de kalite ve miktar açısından dünya standartlarını yıllar önce yakaladı. Bu çok önemli bir ayrıntı. Bence bunlar sektörümüzün en güçlü yönleri. En zayıf noktamız ise ölçekle ilgili. Türk firmaları rakipleriyle karşılaştırıldığı zaman ciro, finansal olanaklar açısından oldukça küçük kalıyor.
Peki Türk firmaları bu sorunu nasıl aşabilir?
Türk şirketleri yaşamak için gelecekte birleşmek zorunda kalacaklar. Yabancı firmalar yurtdışı işlerinde organik olarak birleşmeseler bile ortaklık kuruyorlar. Bir firma yabancı bir ülkeye gittiği zaman oraya teknik altyapısını ve danışmanlarını da götürüyor. Daha sonra kendi ülkesinden gelen firmalar da bu altyapıdan faydalanabiliyor. Türk şirketlerinde maalesef henüz böyle bir bilinç yok. Türk firmaları Orta Asya'da, Ortadoğu'da çok iş yaptı fakat bu sistemi kuramadı.
Türk müteahhitleri ve firmalar için sizce hangi pazarlar büyük potansiyel taşıyor?
Türkler artık eskiden gitmedikleri pazarlara gitmeye başladılar. Mesela Orta Afrika. Biz Yapı Merkezi olarak Sudan'da bir köprü projesi aldık. Kuzey Afrika'da, Fas ve Cezayir'de iş almak üzere olan bir-iki Türk firması daha var. Tabii Irak pazarını unutmamak lazım. Bütün Türk firmalarının hayali Irak pazarında iş yapabilmek. Çünkü bu bölgeye milyarlarca dolarlık yatırım yapılması gerekiyor. Bu pazarda her şekilde Türk firmalarının da pay alacağını düşünüyorum. Şu anda Kuzey Irak biraz daha sakin görünüyor. Talabani'nin bulunduğu bölgede birkaç Türk firması iş yapıyor. Bir Türk firması Süleymaniye Havalimanı'nı yapıyor. Biz de Süleymaniye'de bir hastane projesini üstlendik.
Yurtdışı projelerinde sorunlar yaşıyor musunuz?
Tabii ki yaşıyoruz. Yurtdışında iş almamızı engelleyen en önemli sorun bence teminat mektubu bulmak. Çünkü birçok ülke Türk bankalarının verdiği teminat mektubu ile iş vermiyor. Geçen yıl yurtdışında 2 milyar dolarlık sözleşme imzalandı. Bu dönemde "5 milyar doları yakalayalım" diye hedef koyduk. Bu rakamı yakalayabilirdik. Ama 5 milyar doları yakalayabilmek için teminat mektuplarının olması lazım. Bu da yüzde 6 ila 10 arasında, yani 1 milyar dolarlık teminat mektubu anlamına geliyor. Fakat şu anda böyle bir olanağımız yok.
Teminat mektubu yüzünden kaçırılan işler oldu mu?
Oldu ve olmaya da devam ediyor. Mesela şu günlerde Cezayir gündemde. Çünkü Cezayir büyük doğalgaz yataklarına sahip ve mali olanaklar da çok iyi. Enerji altyapı inşaatlarına başladılar. Türk firmaları bu pazara girmek istiyor. Cezayirliler de bizim bu projeleri üstlenmemiz taraftarı. Fakat ihalelere giremiyoruz. Çünkü teminat mektubumuz yok. Cezayir bankaları Türk bankaların verdiği teminat mektuplarını kabul etmiyor. Devlet bu sorunu çözmek için çaba gösteriyor. Ama hala bir çözüme ulaşılmış değil.
|
