|
üresel ısınmayla birlikte mevsimlerin değiştiğini ve sıcaklıkların daha da artacağını belirterek tehlikeye dikkat çeken uzmanlar, en önemli yaşam kaynağı olan suyun küresel bir sorun olarak ön plana çıktığını vurguladı. Bir ülkenin su zengini sayılabilmesi için kişi başına düşen yıllık su miktarının 10 bin metreküpün üzerinde olması gerektiğini anımsatan uzmanlar, kişi başına düşen yıllık 1400 metreküplük kullanılabilir su miktarıyla Türkiye'nin 'su zengini' bir ülke olmadığını, hatta artan nüfusla birlikte çok değil 2030 yılında 'su fakiri' bir ülke olabileceğini öngörüyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) bağlı uzmanların çalışmaları sonucu elde edilen verilere göre yeryüzünün dörtte üçü sularla kaplı olmasına karşın, susuzlukla mücadelenin yolları aranıyor. Çünkü bu suların yüzde 97.5'i tuzlu su ve insanların kullanabildiği ise sadece yüzde 2.5 olarak görülüyor. Küresel ısınmadan kaynaklanan yağış azlığı, aşırı buharlaşma, bilinçsiz tüketim ve insan eliyle yaratılan kirlilik nedeniyle dünyadaki temiz su kaynaklarının hızla tükendiğini gösteren BM verileri ise bu nedenlerle 2025 yılında 2 milyar, 2050 yılında ise 7 milyar insanın susuzlukla karşı karşıya kalacağını ve ciddi anlamda yaşamsal tehlikenin başlayacağını varsayıyor.
Günde 3 bin 800 çocuk ölüyor
Daha bugünden 1.1 milyar kişinin sağlıklı içme suyuna ulaşamadığı, suyun yetersizliği ve kirliliği nedeniyle meydana gelen hastalıklardan her gün 3 bin 800 çocuğun öldüğü kaydedilen WHO verilerine göre Avrupa'da dahi her gün susuzluktan ya da kirli sudan etkilenen 37 çocuk yaşamını yitiriyor. Türkiye ile eski Sovyet ülkeleri ve Doğu Avrupa'da da durum pek farklı değil. Bu ülkelerde de her yıl 13 bin 500 çocuk susuzluk ve buna bağlı hastalıklar nedeniyle ölüyor.
Uluslararası ölçütlere göre ise ülkeler sınıflara ayrılmış; yılda kişi başına 10 bin metreküp kullanılabilir su düşen ülkeler 'su zengini' , 3 bin ile 10 bin metreküp arasındakiler 'yeterli suyu olan' , bin ile 3 bin metreküp arasındakiler 'su sıkıntısı olan' , bin metreküpün altında suya sahip olanlar ise 'su fakiri' ülkeler olarak tanımlanıyor.
Bu ölçütlere göre Türkiye 'su zengini' olmayan bir ülke. 1960'lı yıllarda kişi başına 4 bin metreküp su düşen ülke nüfusu yaklaşık 28 milyon civarındaydı.
Bugün 70 milyonluk nüfusa sahip Türkiye'de kişi başına 1430 metreküp su düşüyor ve 'su sıkıntısı olan' ülkeler arasında yer alıyoruz. Bu veriler ışığında kişi başına düşen yıllık kullanılabilir su miktarı Suriye'de 1200, Lübnan'da 1300 metreküp iken, sadece petrol zengini olarak belleğimize yerleşen Irak'ta ise 2 bin 20 metreküp.
En az 25 litre su gerekli
Kişi başına günlük su tüketim miktarlarına baktığımızda ise yine Türkiye'nin dünya ülkeleri arasında oldukça geride kaldığını görüyoruz. Bir insanın biyolojik ihtiyacını karşılaması ve yaşamını sürdürebilmesi için günde en az 25 litre su kullanması gerektiği kabul ediliyor. Ancak, çağdaş bir insanın sağlıklı bir biçimde yaşaması için gereken içme, yemek pişirme, yıkanma, çamaşır gibi amaçlarla kullanılacak su dikkate alındığında, kişi başına günlük ortalama kentsel su tüketim standardı 150 litre olarak kabul görüyor.
|
