Yeni Soma Facialarına Davetiye

Cumhuriyet Gazetesi yazarı Çiğdem Toker, dünkü (4 Ağustos Salı) Resmi Gazete'de yayımlanan ve 'grizu gazı ve/veya yanıcı gazlar veya tozlar nedeniyle muhtemel patlayıcı ortama sahip yeraltı kömür ocakları ile bu tip madenlerin yerüstü tesislerinde bulunan teçhizat ve koruyucu sistemler hakkındaki ekli kararın yürürlüğe konulması'nı içeren Bakanlar Kurulu kararını köşesine taşıdı. Kararnamenin, 'açık açık yeni Soma facialarına davetiye çıkaracak fütursuzlukta hükümler içerdiğine dikkat çeken Toker; yazısında, kömür madenlerinde kullanılan patlamayı önleyici sistemlerin uluslararası standartlara uygun hale getirilme süresinin 2019 yılı sonuna kadar ötelenmesinin olası risklerine dikkat çekti.

"4 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete’yi hiç unutmayın" diyen Toker'in 'Feda Kararnamesi' başlıklı yazısı şöyle:

Lütfen 4 Ağustos 2015 tarihini bir kenara not edin.
İstifa etmiş hükümetin Resmi Gazete’de yayımladığı kararname, açık açık yeni Soma facialarına davetiye çıkaracak fütursuzlukta hükümler içeriyor.
Haberi, ekonomi sayfamızda.
Kömür madenlerinde kullanılan patlamayı önleyici sistemlerin, uluslararası standartlara uygun hale getirilme süresi, 2019 yılı sonuna kadar uzatıldı.
Sistemini yenilemek istemeyen madenler, sorumluluğun işverende olması kaydıyla eskimiş sistemleri kullanmaya devam edebilecek.
Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel ile görüştüm.

Çin malı satan şirketler

Yüksel, Türkiye’deki kömür madenlerinin büyük bölümünün, ucuz olduğu için Çin malı sistemler kullandığını, giderlerini artıracağı için ATEX adı verilen uluslararası standartlara uygun sistemleri kullanmakta gönülsüz olduğunu söyledi.
Ve şimdi sıkı durun.
Yüksel’in paylaştığı çok önemli güncel verileri aktaracağım:
Türkiye’de kömür üretimi yapan 176 işyeri var.
İş müfettişlerinin 2014 ve 2015’te yaptığı denetimler sonucunda 176 işyerinin 126’sı yönetmeliğe uygun olmadığı için kapatılmış.
Kapatılan 126 işyerinin tam 65’inin kapatılma nedenleri arasında, bu kararnameye konu olan patlayıcıyı önleme sistemi sertifikasına sahip olmaması yer alıyor.
Başkan Yüksel, sertifika zorunluluğunu 2019 yılı sonuna kadar uzatan bu kararnameden itibaren, kapatılan 65 kömür madeninin tekrar açılabileceğini söylüyor.
Tablonun korkunçluğuna bakar mısınız?
Soma’da 301 madenci yanarak yaşamını yitirdi.
İnsan yaşamından bahsediyoruz...
Böyle bir katliamın ardından standartları yükseltmek gerekirken, tam tersine aşağıya çeken ucuz güvenlik sistemini teşvik eden, kapatılan madenlere “Buyrun yeniden açabilirsiniz” anlamına gelen bu kararnameye ne söylense az!

Şirket lobisi

Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel’e, “geçici hükümet”in neden böyle bir karar almış olabileceğini sordum.
“Çünkü” dedi, “Çin malı sistemleri satan şirketler büyük bir piyasa. Hükümet onların talebine direnememiş olmalı”.
“Peki” dedim, “Kapatmaya gerekçe olan düşük standartlı koruyucu sistemleri, standarda uygun olanlarla değiştirmenin maliyeti nedir?”
Yüksel, geçenlerde büyük bir maden işvereninin verdiği rakamı paylaştı: 800 bin Avro.
Sakıncası yok.
Siz buna, sırf maden patronları bu parayı harcamasın, Çin malı güvenlik sistemi satan şirketler zarar etmesin diye, karın tokluğuna cehennemin dibinde çalışmaya razı olan işçileri ölüme göndermenin faturası da diyebilirsiniz.
4 Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazete’yi hiç unutmayın.
Yarın öbür gün, kapatıldığı halde bu Resmi Gazete sayesinde açılacak 65 madenden birinde bir facia yaşandığında, o Resmi Gazete’de evlatlarımızın feda kararnamesini göreceksiniz.