Bitki örtüsünün olmaması veya aşırı tahrip edilmesi nedeniyle yağmur, su ve rüzgârın etkisiyle toprağın aşınması, taşınması ve başka bir yerde birikmesi olarak tanımlanan toprak erozyonu, Türkiye'nin karşı karşıya bulunduğu en büyük tehlikelerin başında geliyor. TEMA'nın verdiği bilgiye göre, Türkiye'de her yıl 500 milyon tonu tarım alanlarından olmak üzere toplam 1.4 milyar ton verimli toprak erozyonla kaybediliyor. Başka bir deyişle 70 milyon adet 20 tonluk kamyonu dolduracak şekilde, Edirne-Kars karayolu uzunluğunda 40 metre genişliğinde 10 metre yüksekliğinde duvar olabilecek miktarda toprak yok oluyor.
1 santimetre toprak 500 yılda oluşuyor
Büyük ölçüde tarım alanlarındaki erozyon sonucu akarsularla birlikte alandan taşınan toprak oranı, ABD'nin yedi, Avrupa'nın 17, Afrika'nın 22 katı düzeyine ulaşıyor. Fırat Nehri yılda 108 milyon ton, Yeşilırmak 55 milyon ton toprak taşıyor. Her yıl Keban Barajı'na 32 milyon, Karakaya Barajı'na 31 milyon ton toprak birikiyor. Ülke topraklarının yüzde 90'ında görülen toprak erozyonu, Avrupa'nın 17, Kuzey Amerika'nın altı katı düzeyinde yaşanıyor.
Üretilemeyen en önemli kaynak olan verimli toprağın 1 santimetresinin oluşması, 500 yılı alıyor. Tarım için gerekli minimum 40 santimetrelik toprak için 20 bin yıl geçmesi gerekiyor. Cumhuriyet'in ilanından bu yana 44 milyon hektar mera alanı, 12.3 milyon hektara geriledi. Kaybedilen topraklarla elde edilebilecek 25 santimetre kalınlığında 2 milyon dekar tarlada, Türkiye şartlarında 600 bin ton buğday yetiştirilebileceği, bu buğdaydan 250 gramlık 2 milyar 400 bin ekmek üretilebileceği belirtiliyor.
Yoğun nüfus baskısı, hatalı tarım teknikleri, arazinin yeteneği dışında kullanılması, sosyoekonomik sorunlar, bitki örtüsünün hızla tahribine yol açıyor. Bu durum önlenemezse köyden kente göç artacak, bitkisel ve hayvansal üretim düşecek, milyonlarca ton toprak kaybı sürecek.