Doğu’da Ev Kiraları Batı İlleri Seviyesine Yükseldi

Ekonomik kalkınma bakımından son sırada yer alan doğu illerinde ev kiraları batıdaki illerin seviyesine geldi. Bölgede kaloriferli evlerin kiraları 250 ile 600 YTL arasında değişiyor. Kış aylarının sert geçtiği bölgede genelde memur kesimi ile gelir durumu iyi olan vatandaşların tercih ettiği kaloriferli konut sayısının talebe karşı yetersiz gelmesi kiralarda fahiş oranda artışları getirdi. Özellikle son 3 yılda kaloriferli evlere olan talebin artması sebebiyle bazı yerlerde kiralar 600 YTL’ye kadar çıktı. Bir zamanlar memur kesimi için geçinilecek bölgelerin başında yer alan Doğu Anadolu Bölgesi, cazibeliğini kaybetmiş durumda.

Memur maaşına yapılan zamlar ile kira ücretleri arasındaki uçurum karşısında şaşıran memur, sert ve soğuk geçen kış aylarında ısınabilmek için kaloriferli ev tercihi ile kira fiyatları arasında kaldı. Uzmanlar terör olaylarının tırmandığı dönemde bölgeden batıya yapılan göçler, güvenlik sorunundan dolayı konut yapımının durması ve bölgeye huzur ortamının gelmesi ile geri dönüşlerin başlandığını belirtiyor.

Son yıllarda yapılan konutların talepleri karşılamadığını belirten Van Ticaret ve Sanayi (VATSO) Başkanı Zahir Kandaşoğlu, bölgeye huzur ortamının gelmesi ile birlikte batıdan geri dönüşlerin başladığını söyledi. Yılların ihmali ile son yıllarda yapılan konutların yetersiz geldiğini aktaran Kandaşoğlu, kira ücretlerinin düşmesi için konut yapımına hız vermenin şart olduğunun altını çizdi.

Bölgede son yıllarda ev kiraları artış gösteren illerin başını ise Van çekiyor. Bölgede en yüksek kiralar Van’da yaşanırken, 80 ile 250 YTL arasında değişen fiyatlarda seyreden Bingöl, bölgenin en ucuz kiralık evlerine sahip. Van’da ise merkezi yerleşim yerlerinde yer alan sitelerde kaloriferli dairelerin kira ücretlerinin 400 ile 600 YTL arasında değişmesine karşın, kenar mahallelerde fiyatlar 250 YTL’den başlıyor. Kış aylarının en sert geçtiği Kars ve Muş’ta 300 YTL altında kaloriferli ev bulmak imkânsız. Bölge illerinde ev kiraları her yıl yüzde 25 ila 40 arasında değişen oranlarda artış gösteriyor. Van, Muş, Bitlis, Ağrı, Kars, Hakkari kiraların en yüksek olduğu illerin başında geliyor. Doğu’nun en metropol şehirlerinden biri olan Erzurum’da ise kiralar 250 ile 500 arasında değişiyor.

Son 3 yıldan bu yana birçok ürüne ciddi oranda zam gelmezken her yıl ev kiralarına yüzde 25 ile 40 arasında zam yapılıyor. Uzmanlar kiraların artmasına sebep olarak yetersiz olan konut sayısını ve kiracı ile ev sahibi arasında kira kontratının imzalanmamasını gösteriyor. Hükümet düşen enflasyona karşı direnen kira problemini çözmek için vatandaşları kira öder gibi ev sahibi yapmayı planlıyor. İpotekli konut finansmanı olarak bilinen mortage sistemine ilişkin düzenlemeler son aşamaya geldi. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Ekonomi Koordinasyon Kurulu Toplantısı’nda masaya yatırılan mortage sisteminde uzlaşmaya varıldığını ve taslağın meclise sunulacağını dile getirdi. Mortage sisteminde ülke nüfusunun yüzde 60’ını kapsaması beklenirken, ev sahibi olmak isteyenlere verilecek kredinin, vatandaşın gelirinin yüzde 25’ini geçmemesi planlanıyor. Mortage sisteminin devreye girmesi ile inşaat sektöründe canlanmanın olması ve kiralık evlerin fiyatlarında düşüş olacağı tahmin ediliyor.

Kiracıların, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından yapılan konutlarla birlikte kiraların düşeceği ümitleri de suya düştü. Emlakçılar, bölgede TOKİ’nin yapmış olduğu konutların 3 katı kadar yapsa da kiraların yine düşmeyeceği ve bölgede ciddi anlamda konut ihtiyacının olduğunu vurguluyor. Bu yıl bankaların düşük faizle konut kredisi vermeye başlaması gelir durumu iyi olan kiracıları konut almaya yönelttiğini aktaran emlakçılar, sadece bölgede değil ülke genelinde yüksek olan kira fiyatlarından dolayı insanların konut alımına gittiklerini söylüyor.