Bağımsızlığına 14 yıl önce kavuşan Türkmenistan, 40-50 bin dolarlık evleri dev şirketlere yaptırıp 20 yıl vadede halka satıyor.
Kira öder gibi düşük taksitlerle ev alabilme imkânı herkesi heyecanlandırmış durumda. Türkiye, finans piyasasından gayrimenkul şirketlerine kadar mortgage'ın hazırlığını yaparken, Orta Asya Türk cumhuriyetlerinden Türkmenistan'da benzer uygulamayı devletin kendisi yapıyor. Uzun yıllar Sovyetler Birliği'ne bağlı olarak komünist rejim altında yaşayan Türkmenistan halkı, kutuya benzeyen 40-50 metrekarelik evlerde yaşıyordu. Doğalgaz ve petrol zengini olan ülkenin kaynakları, halka yansımadan, bağlı olduğu Sovyetler'e aktarılıyordu. 1991 yılında bağımsız olan ülke şimdi kendi ayakları üzerinde durmaya çalışıyor.
Dubai'ye rakip olacak
'Çölde cennet kurdular' cümlesi akıllara ilk olarak Dubai'yi getirir. Türkmenistan yakın bir zaman sonra Dubai'ye rakip olacak gibi gözüküyor. 5 eyaletten oluşan ülkenin her eyaletine Dubai'yi aratmayacak tarzda otel ve konutlar inşa ediliyor. Ülkenin adeta çehresi değişiyor. Bu değişim şimdilik şehir merkeziyle sınırlı olsa da giderek ülkenin tamamına yayılması bekleniyor.
Kalkınma hamlesi başlattı
Doğalgaz fiyatlarının yükselmesi ülkenin de gelirini arttırıyor. Gübreden çimentoya, kağıttan enerji santraline kadar çeşitli sanayi tesisleri inşa eden Türkmenistan, konut projelerine de ağırlık vermeye başlıyor. Bu projelerinin finansmanını ise devletin kendisi yapıyor. İnşaat şirketleriyle anlaşıp evlerin yapımını sağlayan devlet 20 yıla varan vadelerde taksit imkânı veriyor. Üstelik maliyetin bir kısmı da devlet tarafından karşılanıyor.
4.5 metre yüksek tavanı var
Evlerin maliyeti 40-50 bin dolar arasında değişiyor. Bu maliyetin aylık taksidi 160-200 dolar civarına geliyor. Aylık taksit düşük olsa da evlerin içi bildiğimiz anlamda toplu konut projelerine benzemiyor. Geçmişte 40-50 metrekarelik evlerde yaşayan halka verilen yeni evler 150-300 metrekare arasında. Bir başka çarpıcı özellik de evlerin tavan yüksekliğinin 4.5 metreyi bulması. Türkiye'de aynı evler 450-500 bin dolardan başlayan fiyatlarla alıcı buluyor. Coğrafyasının yüzde 80'i çöl olan ülkede hava sıcaklıkları arasındaki fark çok yüksek. Bu nedenle her evde klima bulunması devlet tarafından şart koşuluyor. Üstelik klima her odaya konuluyor.
Sinan Cem ŞAHİN