Yatırım için ev alanlar emlakçıların kapısını çalıyor. Bazı emlakçılar, talep yavaşladığı için satışın zamansız olacağını, bazıları satışların müteahhide rakip olacağını belirtiyor.
Son 2 yıldır hem hacmi, hem de düşen kredi faizleri sayesinde fiyatları rekor derecede artan gayrimenkul sektörü kabuk değiştiriyor. Yakın zamana kadar en çok kazandıran yatırım araçlarından biri olarak kabul edilen gayrimenkul, kimilerine göre değer açısından artık ulaşabileceği en yüksek seviyeye ulaştı. Durum böyle olunca, peşpeşe satışa sunulan projelerden yatırım amaçlı olarak 10-15 daire birden alanlar yavaş yavaş emlakçıların kapısını çalmaya başladı. Bir başka deyişle, yatırım amaçlı alınan evler artık nakite çevriliyor.
Satış için doğru zaman mı?
Bu noktada, savunulan fikirler muhtelif. Emlakçıların bir kısmı, yükselen konut kredisi faizleri nedeniyle talebin zaten yavaşladığını, bu nedenle satış için hiç doğru bir zaman olmadığını dile getiriyor. Öte yandan, bazı emlakçılar da gayrimenkul fiyatlarının daha fazla yükselemeyeceğini, bu nedenle yatırımcılar için en doğru satış zamanı olduğunu belirtiyor. Bundan sonra nasıl bir seyir izleyeceği merak edilen konulardan biri de, göreli şehir dışında kalan projelerin değer yitirip yitirmeyeceği.
Emlakçılara göre, İstanbul'da merkezi noktalarda arsa kalmadığı için şehir dışına inşa edilen projeler değer yitirmeyecek; çünkü bu projeler kaliteli ve özellikli konut stoğunu oluşturuyor. Kaliteli konut açığının fazlalığı bu projelerin prim yapmaya devam etmesini sağlayacak, ancak şehir içindeki konutlar da merkezilikleri nedeniyle her zaman olduğu gibi prim yapmaya devam edecek. Yine emlakçıların hemen hemen hepsinin katıldığı bir diğer nokta da, A gelir seviyesindeki konut talebinin doyduğu, bunu fark eden müteahhitlerin de harıl harıl orta gelir grubuna proje üretibilecek arsa aradığı. Emlakçıların, 2006 yılının kalanında gayrimenkul sektöründe neler olabileceğine ilişkin öngörülerini derledik.
'10-15 daireyle gelenler var'
Yaşar Büyükçetin / Realty World Yönetim Kurulu Başkanı.
Üst gelir grubu için 40 bin konut yapıldı. Ellerinde para olan kişiler de bu parayı fazla daire alarak değerlendirdiler. Bu konutlar arasında teslim edilenler yavaş yavaş tekrar nakite çevriliyor. Ellerinde 10-15 daire olanlar var; onlar şimdi bize geliyorlar. Bundan sonra konut fiyatlarında bir artış olması imkansız. Müteahhitlerin kâr payları azalma gösteriyor; çünkü maliyet artmaya, talep azalmaya başladı. Çift taraflı kıskaç bu, müteahhit için. Müşterilerin bu durumdan yararlanması gerek.
'Yatırımcı ve müteahhit satıyor'
Gürhan Oral / Reha Medin Genel Müdürü.
Piyasalardaki son dalgalanmalardan önce de yatırım amaçlı alanların satışı gündemdeydi. Yatırımcılar, önümüzdeki dönemde fiyat artışı olamayacağını düşündükleri için konutları değiştirmek amacı içindeler; ancak talep yavaşladığı için alıcı bulamıyorlar. Öte yandan müteahhitlerin de satması gerekiyor. Yaz sonu gibi yeni dengeler oturur. Talep artışı da yaz sonunda yaşanır. Konut fiyatları da eskisi gibi yükselmeyecek. Görünen o ki, şehir dışı eskisi kadar revaçta olmayacak. Sonuçta, olumsuz hava olmasına gerek yok. Her şey yaz sonunda belli olur.
'Fiyat düşsün diye zorluyoruz'
Ebru Karahan / Remax Türkiye İş Geliştirme Yöneticisi.
Birinci elde satışlar devam ediyor; çünkü kaliteli konut açığı çok fazla. İvme olarak yavaşlayabilir. Fiyatlar faizlerin yükselmesiyle biraz daha aşağı çekilecektir. Yatırım amacıyla alanlar henüz bunları satmıyorlar; çünkü şu an çok prim yapmıyor zaten. Emlakçılar proje sahiplerini zorluyorlar, fiyatları daha aşağı çeksinler diye, çünkü yüksek rakamlarla satılan gayrimenkuller belli bir doygunluk seviyesine geldi. Şu anda gelir seviyesi daha düşük olan kişilerin alabileceği konutlar üretmeye çalışıyorlar.
'Hareketlilik orta gelir grubunda'
Ahmet Rauf Saatçi / Century 21 Türkiye Genel Müdürü.
Şu an piyasada faizler kadar mevsimden ötürü de bir durgunluk var. Gelişen bölgelerde gelişmenin tamamen başında iken evler satılırsa zarar edilir. Şu an pek sırası değil. Fiyatlarda bundan sonra ufak bir düşüş olursa olur. Bu ara en büyük hareketlilik orta gelirde var ve olacak. A gelir grubu piyasası zaten doymuştu. Faiz de bunu tetikleyecek. Dalgalanmanın etkisinin ne olacağı büyük olasılıkla yazın ardından görülecek.